Inleiding

PAVILJOEN 'Aalberg', onderdeel van het voormalige sanatorium Juliana-oord te Laren. Het paviljoen ligt oostelijk van paviljoen 'Lieberg'. Paviljoen Aalberg werd voltooid in 1934 en is gebouwd in Interbellum-architectuur.

Omschrijving

Vrijstaand pand, gebouwd op rechthoekige plattegrond, bestaande uit een bouwlaag onder een schilddak met rode Hollandse pannen en oost-westgerichte noklijn. Aan de achterzijde bevindt zich een uitbouw op rechthoekige plattegrond onder ingestoken afgewolfd schildeind. Op de nokhoeken zijn keramische nokpirons geplaatst. Het pand is opgetrokken in gele baksteen in kettingverband boven een plint in bruin-grauwe baksteen. Het metselwerk is afgewerkt met diepe platte lintvoegen en hoogliggende platte stootvoegen. Tenzij anders vermeld, bevatten de vensterassen rechthoekige houten vensters met roedenverdeling. De gevel wordt afgesloten door een rondomlopende, getrapte houten bakgoot, deels op klampen.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel (Z) heeft een breedte van twaalf vensterassen, waarvan de tien middelste oorspronkelijk zijn. Deze bevatten elk in oorsprong een manshoog schuifvenster, waardoor de bedden naar buiten konden worden gereden. Deze circa twee meter hoge vensters reikten tot aan de grond en bevatten twee boven elkaar geplaatste schuivende delen en een vast bovenlicht, alle met zesruits-roedenverdeling. Thans (1996) zijn de onderpuien dicht gemaakt en zijn de middelste delen van de vensters uitgevoerd als klapraam. De twee buitenste vensterassen bevinden zich in geveldelen waar het dakschild wat lager is doorgetrokken. Thans (1996) bevatten deze buitenste assen een venster met spiegelruit, maar in oorsprong waren deze geveldelen open. Op de hoeken ondersteunde een bakstenen pijler de hoeken van het dak, waardoor onder de uiteinden van het dak een overdekt terras ontstond. In het dak bevindt zich een centraal geplaatste, brede dakkapel onder opgetild dakschild, met leipannen tegen de zijkanten. De dakkapel heeft een vensterreeks met acht vierruits-draairamen en een gedeelte in het midden met horizontaal beschot.

De zijgevels (O en W) bevatten in oorsprong een overdekt terras, met op de hoeken een bakstenen pijler die het dak ondersteunde. Thans (1996) zijn de kopgevels dichtgezet.

De achtergevel (N) heeft een middenpartij ter hoogte van twee woonlagen, waarvan de bovenste onder het wolfseind met noord-zuidgerichte nok. De middenpartij heeft op de begane grond een breedt van vijf vensterassen en bevat van links naar rechts: een venster met twee vierruits-draairamen, een venster met drie vierruits-draairamen, twee maal een rechthoekige houten paneeldeur met vierruits-venster (de rechterdeur met hooggeplaatst zijlicht) en geheel rechts een venster met twee vierruits-draairamen. Op de verdieping bevindt zich links een venster met vier vierruits-draairamen, rechts een vergelijkbaar venster, waarvan een draairaam is vervangen door een nooddeur. De westgevel van de middenpartij bevat een liggend venster met twee roeden en een klein staand venster. Rechts van de middenpartij bevat de gevel drie schuifvensters en geheel rechts een (niet oorspronkelijk) venster met spiegelruit.

Waardering

Paviljoen 'Aalberg' is van algemeen belang als onderdeel van het voormalig sanatorium Juliana-oord te Laren.