Inleiding

Op de plaats van het huidige Canton stond tot 1910 een ouder gebouw in Chinese stijl, dat dateerde uit 1793. Canton en Peking waren in 1833 in bezit van de latere koning Willem II. In 1882 werd het terrein van Peking en Canton verkocht aan de Baarnsche Bouwterrein Maatschappij. In 1910 verrees op het terrein van Canton een nieuwe villa, ontworpen door de architecten Th. G. Schill en D.H. Haverkamp in opdracht van August Janssen, directeur van de Deli-Batavia. Canton bestaat thans uit een ongeveer in het midden van het terrein gelegen villa in neobarokstijl, een toegangshek in art-decostijl, de tuinaanleg en een op het terrein gelegen achtzijdige tuinkoepel. Bij het complex behoorden oorspronkelijk ook Javalaan 7a, het voormalige koetshuis, en Javalaan 7b / Javastraat 26-28, een gebouw met een woning, stal en garage. Alleen de villa valt onder de bescherming.

Omschrijving

De aan de Javalaan gelegen VILLA 'Canton' is gebouwd in neobarokstijl met hardstenen onderdelen en decoraties. Het pand is op een rechthoekige plattegrond opgetrokken en telt twee bouwlagen onder een samengesteld schilddak. Tegen het symmetrische hoofdvolume aan de zuidoostzijde is tegen de noordwestgevel een bouwdeel met een iets lagere nok- en goothoogte gezet. De hoeken van de gevels zijn voorzien van lisenen. De dakkapellen hebben gebogen daklijsten en wangen en zijn voorzien van twee drieruits openslaande vensters. De zuidoostgevel is bevat de hoofdingang en is symmetrsich van opzet en indeling. De gevel wordt gekenmerkt door een in het midden geplaatste risalerende toren van drie bouwlagen onder een gebogen schilddak. Hierin is de hoofdingang gelegen die, onder een door Korintische zuilen gedragen balkon, te bereiken is door middel van drie treden. De balkondeuren zijn gevat in een omlijsting van hardsteen, bekroond door een opengewerkt fronton. In de derde bouwlaag bevinden zich twee gekoppelde vensters. Onder de dakrand is een rondboogfries aangebracht. Ter weerszijden van het middenrisaliet is de gevel twee traveëen breed. Deze traveëen bevatten T-vensters. In de dakschilden ter weerszijden van de toren zijn elk twee dakkapellen aangebracht. De zuidwestzijde is georiënteerd op de tuin en bestaat uit een hoofdvolume en een terugliggend lager deel ter linkerzijde. Het symmetrische hoofdvolume bestaat uit twee risalerende bouwdelen met een terugliggend middendeel. In dit deel is in de eerste bouwlaag een gebogen veranda geplaatst met dorische zuilen. De risalerende bouwdelen bevatten in de eerste bouwlaag een samengesteld venster en in de tweede bouwlaag een schuifvenster. De topgevels zijn uitgevoerd als fronton met in- en uitzwenkende daklijsten. De timpanen zijn voorzien van hardstenen reliëfs met krul- en lofwerk om een ovaal tuimelvenster. Onder dit venster is een guirlande aangebracht. De kap is deels voorzien van beglazing. Deze wijziging valt buiten de bescherming. Tegen de eerste bouwlaag van het linker bouwdeel is een serre gezet met een halfronde uitbouw en een koepelvormig koperen dak. De gevel aan de noordwestzijde telt drie traveeën. De gevel aan de noordoostzijde heeft links twee risalerende bouwdelen en een teruggelegen middendeel. In dit middendeel is een groot venster aangebracht ter verlichting van het trappenhuis en de bediendeningang. Het rechterbouwdeel is teruggelegd. De interieurindeling is grotendeels oorspronkelijk. Vanaf de hoofdentree leidt een gang via de centraal in het hoofdvolume gelegen hal met trappenhuis in noordwestelijke richting via een gang naar de overige vertrekken. De voornaamste vertrekken zijn georiënteerd op de zuidwestzijde.

Waardering

De villa is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van het bouwtype, de bouwstijl, de detailleringen en plattegrondindeling alsmede vanwege de gaafheid van het exterieur en interieur. Het pand is van situationele waarde binnen de aanleg van de buitenplaats en in relatie tot de daarbij behorende objecten.