Dreef 2, Ophemert
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 2:
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Ophemert. De huidige tuin- en parkaanleg in landschapsstijl van de buitenplaats dateert uit het midden van de 19de eeuw. Voor deze tijd was er sprake van een meer formele aanleg waarvan de uit lanen opgebouwde hoofdstructuur nog bestaat. De aanleg wordt thans gekenmerkt door een rechthoekige vorm waarin aan de westzijde de twee omgrachte eilanden, waarop het kasteel en het koetshuis zijn gelegen, liggen. Ten zuidoosten van het kasteel een wijds gazon waarin enkele solitairen staan en dat een dicht begroeide in- en uitzwenkende omzoming heeft. In dit deel van de tuin ligt in een wat opgehoogd stuk een zwembad waarbij een groen geschilderd houten prieel staat. Zowel zwembad en prieel zijn op zodanige wijze vormgegeven dat ze geen opvallende elementen binnen de aanleg zijn. Ten noordoosten van het kasteel ligt de moestuin met een kas en tuinmuur en een drietal broeibakken van betonplaten. De broeibakken zijn vanwege te geringe monumentale waarden voor de bescherming van ondergeschikt belang. Tussen de moestuin en de beide kasteeleilanden ligt een vermoedelijk vroeg 20ste-eeuwse tuin in een formele stijl, waarvan de structuur door hoge geschoren heggen wordt bepaald. Tussen de heggen, die rechte óf gebogen vormen hebben, zijn 'kamerachtige' ruimtes gecreëerd die met elkaar verbonden zijn. Het is niet bekend wie de aanleg heeft ontworpen. Tussen de aanleg in het noordwesten, een open weidegebied, ligt de oprijlaan die naar het voorplein voor de beide eilanden leidt. Tussen het open weide gebied en de oprijlaan staat thans een haag als afscheiding en er ligt een tennisbaan. De tennisbaan valt wegens te geringe monumentale waarden buiten de bescherming van rijkswege.
Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Ophemert van algemeen belang:
- vanwege de midden-19de-eeuwse aanleg in landschapsstijl waarin aan het begin van de 20ste eeuw architectonisch vormgegeven delen zijn opgenomen, binnen de hoofdlijnen van een oudere formele aanleg;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
HISTORISCHE BUITENPLAATS OPHEMERT
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW MET VOORHOF, HOEKTORENS, VOORPLEIN, KEERMUREN EN TOEGANGSBRUGGEN (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), SCHUUR (4), TUINMUUR MET KAS (5) en INRIJHEK (6). De historische buitenplaats Ophemert is gelegen ten noorden van het dorp Ophemert dat ten westen van de Waal ligt. Het omgrachte, op een kasteeleiland gelegen huis Ophemert dateert in oorsprong van voor 1403, wanneer ridder Sweder van Weerdenborch "den Huijse en gesete tot Ophemert met den Bongert" en andere goederen in erfleen ontvangt. Vanaf 1554 was het geslacht Van Haeften (later De Cock-Van Haeften) eigenaar van goed. In 1844 stierf dit geslacht uit en werd het Schotse geslacht Mackay eigenaar. Vermoedelijk werd na deze eigensdomswisseling het op het tweede omgrachte eiland gelegen koetshuis gebouwd en werd de thans nog aanwezige tuin- en parkaanleg in een landschappelijke stijl binnen de oudere formele hoofdstructuur gerealiseerd. Een opvallend onderdeel is het geometrische tuingedeelte dat gevormd wordt door de geschoren hagen in rechte en gebogen vormen. De eilanden zijn gedeeltelijk voorzien van bakstenen keermuren en zijn toegankelijk middels bakstenen bruggen. Op de muren en de bruggen staan ijzeren hekwerken. Binnen de aanleg vallen ondermeer een moestuin met kas en tuinmuur, schuur en een inrijhek. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. Aan de zuidoostzijde wordt de buitenplaats begrensd door de Molenstraat en de bebouwing in deze straat, en aan de noordwestzijde door de Zijvelingsestraat. De zuidwestgrens wordt gevormd door de Dreef. De noordoostzijde wordt begrenst door weiden die oorspronkelijk deel uit maakten van het landgoed. Geheel in het noorden ligt een rechthoekig bos (toponiem 'Eimerik') dat ten opzichte van het omringende land oprijst. Waarschijnlijk maakte dit bos deel uit van de buitenplaats als wandelbos.
Voor de bescherming van ondergeschikt belang zijn:
- de houten schutting aan de noordoostzijde van de tuinaanleg, wegens te geringe monumentale waarden;
- de broeibakken in de moestuin wegens te geringe monumnetale waarden;
- de tennisbaan wegens te geringe monumentale waarden;
- het hekje rechts van de hoofdentree, wegens te geringe ouderdom.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dreef | 2 | – | 4061 BL | Ophemert | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | G | 1281 | – | Ophemert |
| – | G | 1277 | – | Ophemert |
| – | G | 2032 | – | Ophemert |
| – | G | 1494 | – | Ophemert |
| – | G | 362 | – | Ophemert |
| – | G | 2033 | – | Ophemert |
| – | G | 1493 | – | Ophemert |
| – | G | 1495 | – | Ophemert |
| – | G | 363 | – | Ophemert |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1800 | 1900 | – | vervaardiging |