Omschrijving

De buitenplaats Soeterbeek bestaat sinds omstreeks 1800 en bevindt zich op een plaats waar voorheen een klooster lag. De Tegenwoordige staat spreekt in 1751 van 'een Nonnenklooster der Reguliere Kannonikinnen, dat tot nog toe onder oogluiking geduld wordt.' Van der Aa (in 1847): 'Ter plaatse, waar het klooster SOETERBEEK gestaan heeft, ziet men thans een buitenplaats, welke, met de daartoe behoorende gronden, in eigendom bezeten wordt door den Heer JOSEPHUS SMITS, Heer Van Oijen en Wethouder van Eindhoven.' De buitenplaats is sindsdien altijd door de familie Smits van Oijen bewoond geweest met uitzondering van de jaren 1905-1936, toen er een hotel-restaurant is was gevestigd. De buitenplaats bestaat uit een landhuis gelegen in een landschappelijk park met glooiingen, gazons, doorzichten en waterpartijen. De laatste worden in hoofdzaak gevormd door de slingerende loop van de Dommel en uitlopers daarvan. Het huis is in 1938 naar ontwerp van F.A. Eschauzier gebouwd ter vervanging van een ouder, in 1936 afgebrand huis dat uit 1815 of 1835 stamde. Verder bevinden zich in het park enkele bruggen en een dienstwoning annex garage, evenals het huis in 1938 opgetrokken in een historiserende classicistische trant en ontworpen door Eschauzier. In deze tijd werd ook het park enigszins gewijzigd in historiserend-landschappelijke trant, naar ontwerp van tuinarchitect D.F. Tersteeg. Afgezien van de globale opzet bleven ook enkele van omstreeks 1900 daterende onderdelen gehandhaafd, zoals de achteruitgang, de tuinschuur en moestuinmuur, en het houthok. Enkele tuinsieraden werden toegevoegd: een groot kapiteel en twee loden tuinvazen. (De situering van de complexonderdelen alsmede de omgrenzing van het complex zijn op de bij de bescherming horende kaart aangegeven.)

Waardering

De historische buitenplaats Soeterbeek is van algemeen belang vanwege:

- de parkaanleg; de loop van de rivier de Dommel is in hoge mate bepalend geweest voor de aanleg; de onderdelen van het park zoals gazons, bosschages; de zeldzame historiserende opzet en uitvoering van huis, dienstwoning met garage en bruggen; andere, oudere bijgebouwen; tuinsieraden zoals kapiteel, vazen enz.;

- bouwtype en -stijl van het huis, een mengeling van classicistische uitgangspunten en jaren '30 detaillering;

- de gaafheid van huis, park en andere onderdelen;

- de schoonheid van het park;

- de zeldzaamheid van onderdelen zoals de loden tuinvazen.