Inleiding

VILLA 'Houtheuvel', gebouwd in 1879 naar ontwerp van architect H.P. van den Aardweg voor de houthandelaar Jan Brandjes. Een gedeelte van de achterbouw is waarschijnlijk van oudere, mogelijk vroeg 19de-eeuwse oorsprong. Het perceel is gesitueerd tussen de Purmersteenweg in het zuiden, vanouds de oostelijke uitvalsweg van Purmerend, en de waterloop de Where in het noorden. De villa ligt op een geringe (kunstmatige) verhoging; op de terreinstrook ten oosten van de villa was tot 1927 de houthandel van de familie Brandjes gevestigd.

Omschrijving

Villa Houtheuvel bestaat uit een hoofdbouw en daarachter twee kleinere massa's, onderling verbonden en alledrie onder eigen kap. De hoofdbouw bestaat uit het eigenlijke woongedeelte en is op rechthoekige plattegrond opgetrokken over twee bouwlagen en schilddak met de nok evenwijdig aan de Purmersteenweg. De bakstenen gevels zijn witgepleisterd; de voorgevel is daarbij voorzien van een grove rustica-indeling en cordonlijsten, de oostelijke zijgevel van smallere rusticabanden.

De symmetrische voorgevel (zuid) van vijf assen heeft een centraal geplaatste ingang met hardstenen treden en een balkon op de verdieping met gedecoreerde omlijsting. De verdiepingsvensters hebben aan bovenzijde een stucwerkversiering. In een smalle mezzanine zijn in de vensterassen vier lage vensters aangebracht en consoles voor de houten goot, die rondom het bouwdeel is doorgezet. De zijgevels (west en oost) werden sober uitgevoerd, zijn voorzien van vensters en hebben muurankers voor verdieping en zolder. Het schilddak is gedekt met zwartgeglazuurde oudhollandse pannen en heeft gemetselde schoorstenen op de nokhoeken.

De achterbouw op het noordwesten had een secundaire functie en is door een lagere aanbouw met het huis verbonden. Het is op rechthoekige plattegrond opgetrokken over twee bouwlagen onder flauwhellend zadeldak met de nok evenwijdig aan de hoofdnok en is gedekt met zwartgeglazuurde oudhollandse pannen. De gepleisterde gevels tonen rozetankers; die op het westen is blind.

De achterbouw op het noordoosten is eveneens door een tussengedeelte van twee bouwlagen verbonden met het huis. Het betreft een gedeelte van het huis, dat in uiterlijk gelijk is getrokken met de overige delen, maar in kern ouder is, zoals de vroeg 19de-eeuwse muurankers aangeven. Ook de verdiepingshoogte en afwerking wijken af van het voorhuis. Dit gedeelte op rechthoekige plattegrond is opgetrokken over twee bouwlagen onder schilddak haaks op de hoofdkap. Het dak heeft zwarte oudhollandse pannen.

Waardering

De villa is van algemeen belang vanuit architectuur- en cultuurhistorisch oogpunt vanwege de gave hoofdvorm en indeling van de gevels en als karakteristieke ruim opgezette villa uit de tweede helft van de 19de eeuw. Verder is de villa van belang als voorbeeld uit de geschiedenis van het wonen.