Inleiding

LANDHUIS "De Sprengenberg" met DIENSTWONING en TUIN. Het landhuis is in fasen gebouwd tussen 1898 en 1910 door Karel Muller in opdracht van A.A.W. van Wulfften Palthe. De dienstwoning is in ca. 1910 eveneens ontworpen door architect Karel Muller in opdracht van A.A.W. van Wulfften Palthe. Zowel het landhuis als de dienstwoning is in Vakwerkstijl ontworpen. Bij de bouw van het landhuis is door L.A. Springer een tuinaanleg in landschappelijke stijl ontworpen. Na de uitbreiding van het huis maakte P.H. Wattez in 1910 een nieuw tuinontwerp in de architectonische tuinstijl, waarbij de door Springer aangelegde hoofd-as werd gehandhaafd. Hieromheen werden geometrische en symmetrische tuindelen aangelegd. Het landhuis is gelegen op het hoogste punt van de Sprengenberg (35 m). Deze berg is een van de lagere punten van de Sallandse heuvelrug die in de nabijheid hoogten kent als de Noetselerberg (60,2 m), de Grote (75,5 m) en de Kleine Koningsbelt (70 m). De berg ligt aan de westzijde van de heuvelrug, op de overgang (die deels uit heide en deels uit aangeplant bos bestond) naar de landerijen ten oosten van Raalte en Heeten. De tuin ligt aan alle zijden rondom het huis en loopt in alle richtingen sterk af: de grenzen van de tuin liggen zo'n drie tot tien meter lager dan het huis. De tuin bestaat uit twee delen: een geometrische tuin rondom het huis die is opgebouwd rondom een vrijwel noord-zuid gerichte hoofd-as, en een ten oosten daarvan gelegen bosgedeelte met slingerende lanen en paden, waarin de dienstwoning is gelegen, en enkele schuren, een tenniscourt en boomgaard. Oorspronkelijk was hier bovendien een doolhof gedacht.

Waardering

Landhuis, dienstwoning en tuin zijn van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

-vanwege de ruimtelijke, visuele en historische onderlinge relatie

-vanwege de hoge mate van gaafheid van het ensemble

-vanwege de hoge mate van gaafheid van de onderdelen

-als voorbeeld van een fabrikantenbuitenverblijf met landhuis, dienstwoning en tuinaanleg

-vanwege de beeldbepalende situering op de Sprengenberg

-vanwege het tuinontwerp van Springer en Wattez in architectonische tuinstijl

-vanwege het kenmerkende ontwerp van het landhuis en de dienstwoning -in Vakwerkstijl- in het oeuvre van Karel Muller