Het Hexel, Hoge Hexel
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
LANDHUIS 'Het Hexel', behorende tot de buitenplaats Het Hexel, is opgetrokken over één bouwlaag in rode handgevormde baksteen, onder een samengesteld rietgedekt schilddak met enkele dakkapellen onder lessenaardaken. De vensters zijn behangen met luiken en worden aan de bovenzijde afgesloten door een hanekam. Het huis werd in de periode 1922-1923 gebouwd naar ontwerp van architect J.W. Hanrath.
De voorgevel (NO) wordt gekenmerkt door een twee bouwlagen tellende middenpartij onder een afgewolfde steekkap. Hierin is de onder een luifel geplaatste ingang geflankeerd door twee tweelichtvensters en een klein venster. Op de verdieping twee tweelicht vensters en een enkel venster. Het wolfeind heeft een halfronde dakkapel en op de nok een luidklok. Links van deze gevelpartij een terugliggend geveldeel waarvan de noklijn lager ligt. Voor deze gevel is een hoge rechthoekige gemetselde schoorsteen met vlechtingen tussen bloembakken geplaatst, links in de gevel een loggia met vier vensters onder een doorlopende wit geschilderde houten latei. Het rechter deel van de voorgevel bestaat uit een driezijdige erker met daarnaast een drielicht venster en een deur onder een doorlopende latei en een drielicht venster naast een garagedeur onder een doorlopende latei. In de linker zijgevel (ZO) een loggia achter vier kolommen met natuurstenen basementen op een laag gemetseld muurtje. De kolommen dragen een houten wit geschilderde latei. Onder de dakaanzet twee tweelicht vensters.
De rechter zijgevel (NW) heeft een drielicht venster, een dubbele en een enkele deur onder een luifel. Daarboven een dakkapel met drielicht venster.
De achtergevel (ZW) van het pand heeft een middenrisaliet met een deur onder een houten luifel tussen twee erkers met glas-in-lood vensters. Rechts van het risaliet een venster en twee vensters voor de loggia. Links van het risaliet twee drielicht vensters, een tweelicht venster en twee enkele vensters.
Waardering
Landhuis, behorende tot de buitenplaats Het Hexel, is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang:
- als woonhuis van één van de belangrijkste Twentse textielfabrikanten;
- vanwege de gaafheid;
- als landhuis met kenmerken van de Amsterdamse School;
- als kenmerkend voorbeeld uit het oeuvre van architect J.W.Hanrath. ??
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Buitenplaats Het Hexel; met LANDHUIS "Het Hexel" en bijbehorende TUINAANLEG, MUUR EN THEEHUIS. Het landhuis werd in 1922-1923 in opdracht van de Vriezenveense textielfabrikant C.B. Tilanus naar een ontwerp van J.W. Hanrath gebouwd. Het landhuis, waarvan de bestemming tijdens de bouw werd veranderd van buitenverblijf tot permanent verblijf, vertoont kenmerken van de bouwstijl van de Amsterdamse School. Het oorspronkelijke ontwerp -voor een buitenhuis- van Hanrath was kleiner; tijdens de bouw werd besloten dat het huis met het oog op permanente bewoning vergroot moest worden.
Ten zuid-westen van het landhuis staat een gemetselde MUUR met aan het uiteinde een THEEHUIS. Het theehuis is ouder dan het huis en werd in 1918 in gebruik genomen. Het huisje en de aangrenzende bloementuin vormden het begin van de aanleg van het buitenverblijf en liggen op de grens van twee blokken van de heideverkaveling.
De tuin werd in 1915 in opdracht van C.B. Tilanus ontworpen door de tuinarchitect D.F. Tersteeg en in 1917-1923 aangelegd. Toen het huis werd gebouwd was het gedeelte van de tuin bij de theekoepel al aangelegd. Het huis ligt op het kruispunt van symmetrie-assen die de onderdelen van de tuin beheersen. De tuin bestaat uit gemengd bos met open delen, waarin gebogen wandelpaden, boomgaard, een bloementuin met tuinhuisje, moestuin en tennisbaan. Aan de voor- en achterzijde van het huis, alsmede aansluitend aan de zuidelijke kopgevel, zijn binnen het parkbos tuindelen geometrisch aangelegd. Aan de noordoostzijde van het langgerekte gazon, gelegen ten zuidoosten van het landhuis, staat een villa die na de Tweede Wereldoorlog is gebouwd en derhalve niet onder de bescherming valt.
Ten noorden van het huis staat een dienstwoning (oorspronkelijk chauffeurswoning met garage) die door recente verbouwingen niet voor bescherming in aanmerking komt. De tuinaanleg rondom deze woning is gewijzigd (o.a. een zwembad -niet beschermd- en paden).
Waardering
Buitenplaats Het Hexel met landhuis, tuinaanleg, muur en theehuisje, is van algemeen cultuur-, architectuur-, tuinhistorisch en stedebouwkundig belang:
- als voorbeeld van de ontwikkeling van een tuin met theehuis naar een permanent buitenverblijf zoals kenmerkend is voor buitenverblijven van Twentse fabrikantenfamilies;
- vanwege het gave landhuis met kenmerken van de Amsterdamse School bouwstijl dat een goed voorbeeld is binnen het oeuvre van J.W.Hanrath;
- vanwege de tuinaanleg naar een ontwerp van D.F.Tersteeg;
- vanwege de gaafheid van de complexonderdelen;
- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie tussen de complexonderdelen en de zorgvuldige onderlinge afstemming van huis en tuin waarbij gebruik gemaakt is van symmetrie-assen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Haarboersweg | 3 | – | 7645 AD | Hoge Hexel | – | – | Ja |
| Haarboersweg | 3 | A | 7645 AD | Hoge Hexel | – | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | S | 51 | – | Wierden |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1922 | 1923 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Hanrath, J.W. ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |