Inleiding

De tegen de oosthelling van de Soestereng rooms-katholieke begraafplaats aan de Dalweg is circa 1828 aangelegd en behoorde bij de aan de overzijde van de Steenhofstraat gelegen Petrus en Paulus kerk. In 1876 is in opdracht van het rooms katholieke kerkbestuur aan de begraafplaats een POORTGEBOUW toegevoegd en is het terrein ommuurd. Het poortgebouw als bouwtype bij een begraafplaats ontstond rond 1830, en bestond doorgaans uit een getoogde doorgang met aan de ene kant een dienstwoning en aan de andere kant een baarruimte. Na 1850 worden deze poortgebouwen veelal in neogotische stijl of invloeden uitgevoerd. In de vleugels van het poortgebouw waren oorspronkelijk een baarhuisje en een schuur ondergebracht. De begraafplaats is later uitgebreid. Daarvoor werd de MUUR aan de noordzijde afgebroken. De noordzijde wordt thans door een haagbeuk begrensd. Door de uitbreiding ligt het poortgebouw niet meer in de centrale as van de begraafplaats. Een beeldondersteunende functie vervullen de monumentale bomen op de begraafplaats, waaronder een treurbeuk, die in hoge mate visueel bepalend is. Langs de muur aan de zuidzijde staan, buiten het terrein, volwassen lindebomen die het besloten karakter van de begraafplaats in belangrijke mate bepalen.

Omschrijving

Een aan de korte oostzijde van de begraafplaats gelegen poortgebouw uit 1876 met neogotische invloeden, op U-vormige plattegrond van één bouwlaag onder twee met leien in maasdekking gedekte zadeldaken en een hoog opgaand, afgeplat centraal tentdak waarop aan drie zijden een dakkapel onder een uitkragende spits zijn gezet. De bakstenen gevels hebben een brede, uitkragende bakstenen plint en zijn met bloktandlijsten, siermetselwerk en een gemetselde sierlijst met omgekeerd ojief profiel onder de dakgoot verfraaid. De kopgevels van de vleugels zijn trapgevels (noordoost), voorzien van ezelsruggen die met platte steen zijn gemetseld. Het centraal gelegen poortgedeelte heeft een gedrukte spitsboogvormige doorgang die met een eenvoudig spijlenhek kan worden afgesloten. In de doorgang is aan de linkerzijde de eerste steen aangebracht met de tekst: `Eerste steen gelegd door de leden van het R.K. kerkbestuur, W. Steenhof, I. Kok, G. Logtenstein, D. van den Dijssel, W. van Roomen, den X augustus MDCCCLXXVI'. De poort heeft een ribgewelf bestaande uit rode en gele baksteen. De vleugels zijn voorzien van muurankers en smalle getoogde vensters op de begane grond en een in een spitsboogveld verdiept gelegen niet-getoogd venster op de verdieping. Aan weerszijden hiervan zijn twee smalle nissen gemetseld. Aan de begraafplaatszijde zijn de vleugels voorzien van een getoogde deur een getoogd luik op de verdieping. De bakstenen muur die de begraafplaats thans aan de zuid- en westzijde begrenst, is voorzien van een tandlijst en een beëindiging met ezelsrug en heeft op regelmatige afstand in de muur gemetselde muurdammen die als profiel zichtbaar zijn, maar dezelfde hoogte hebben gekregen. Op twee plaatsen in de zuidelijke muur zijn twee hoger opgaande muurdammen gemetseld die voorzien zijn van een natuurstenen afdekplaat.

Waardering

Het poortgebouw met bijbehorende muur van de rooms-katholieke begraafplaats is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als goed typlogisch voorbeeld van een poortgebouw bij een begraafplaats in traditionele stijl met neogotische detaillering uit 1876. Als zodanig is het een relict van de funaire geschiedenis uit de 19de eeuw. Tevens heeft het ensemblewaarde doordat het de entree bepaalt tot de begraafplaats en de daarbij behorende historische beplanting.