Nieuwstraat 72, Weesp

Inleiding

PASTORIE MET CONSISTORIE, onderdeel uitmakend van het Nederlandsche Protestantenbond-complex te Weesp, daterend uit omstreeks 1905 en opgetrokken in overgangsarchitectuur.

De pastorie met consistorie zijn aan de oostzijde van de kerk vastgebouwd en hebben hun (gemeenschappelijke) ingang aan de Nieuwstraat.

Omschrijving

Pand, gebouwd op U-vormig grondplan, bestaande uit drie bouwvolumes van één bouwlaag, elk onder een verzonken zadeldak, thans met kunstleien in Maasdekking. De pastorie bevindt zich in het bouwvolume op de zuidelijke arm van de U-vorm, de consistoriekamer op de noordelijke arm. Beide bouwvolumes worden verbonden door een tussenlid, waarin zich de gemeenschappelijke entree bevindt. De noklijnen van pastorie en consistoriekamer staan loodrecht op de Nieuwstraat, de noklijn van het tussenlid loopt evenwijdig aan de Nieuwstraat. De bouwvolumes zijn opgetrokken in rode baksteen, gemetseld in kruisverband en afgewerkt met een knipvoeg. De onderdorpels van de vensters zijn uitgevoerd in hardsteen en hebben een afzaat. De bovendorpels van de vensters, alsmede de schouderstukken en afdekplaten van de topgevels zijn uitgevoerd in zandsteen. Tenzij anders vermeld, bevatten de vensterassen een rechthoekig dubbel houten draaivenster met roedenverdeling en stolpnaald en een bovenlicht met roedenverdeling. De voorgevel (O) is weliswaar niet zuiver symmetrisch opgebouwd, maar heeft wel een evenwichtige opbouw bestaande uit twee zwaardere hoekpartijen, verbonden door een eenvoudig tussenlid. Van links naar rechts bevat de voorgevel de licht risalerende kopgevel van de pastorie (links), de langsgevel van het tussenlid (midden) en de licht risalerende kopgevel van de consistorie (rechts).

De voorgevel van de pastorie (links) heeft op de begane grond een breedte van twee vensterassen en in de kapverdieping een dubbel draaivenster zonder bovenlicht. De gevel wordt afgesloten door een tuitgevel met schouderstukken. De voorgevel van het tussenlid (midden) heeft een breedte van vijf vensterassen en bevat op de middelste as de entree, bestaande uit een paneeldeur met twaalfruits-bovenlicht. De overige assen bevatten een klein rechthoekig houten draaivenster met vierruits- bovenlicht.

De voorgevel van het tussenlid wordt afgesloten door een dubbele tandlijst met houten gootlijst op geprofileerde houten consoles. In het dakschild is een rechthoekige houten dakkapel met dubbel draaivenster en plat dak aangebracht.

De voorgevel van de consistorie (rechts) heeft op de begane grond een breedte van drie vensterassen en in de kapverdieping een dubbel draaivenster zonder bovenlicht. De gevel wordt afgesloten door een tuitgevel met schouderstukken.

De linkerzijgevel (Z) is de zijgevel van de pastorie en is blind.

De hele achtergevel (W) is tegen de oostzijde van de kerk aangebouwd. De gevel wordt afgesloten door dubbele tandlijst en een houten gootlijst op geprofileerde houten consoles.

De rechterzijgevel (N) is de zijgevel van de consistorie. Deze gevel heeft een breedte van drie vensterassen, gekoppeld door een zandstenen latei. Elke vensteras bevat een zesruitsvenster met draairamen en boven een latei een twaalfruits-bovenlicht. De gevel wordt afgesloten door een dubbele tandlijst en een houten gootlijst op geprofileerde houten consoles.

In het interieur van de pastorie en het tussenlid zijn nog verschillende oorspronkelijke details aanwezig zoals paneeldeuren, trappenhuis en lambrizeringen.

Waardering

De pastorie met consistorie is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het Nederlandsche Protestantenbond-complex te Weesp.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
512907
Complexnaam
Ned. Protestantenbond Weesp
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Complex van de Nederlandsche Protestantenbond te Weesp, bestaande uit vier onderdelen: ZAALKERK, PASTORIE MET CONSISTORIE, VOORMALIGE BEWAARSCHOOL en ERFSCHEIDING. Het complex werd gebouwd omstreeks 1905 op de plaats waar voorheen de villa van de familie Van Houten (van de chocoladefabriek) stond, in opdracht van de dames J.S. en H.C. van Houten naar ontwerp van J. F. Klinkhamer en B.J. Ouëndag. De bouw werd gefinancierd door de firma Van Houten & Zonen. Naar de opdrachtgevers wordt de kerk ook wel het 'Van Houtenkerkje' genoemd. De eerste bouwtekeningen dateren uit februari 1904; vanaf mei 1904 zijn de tekeningen alleen nog gesigneerd door Ouëndag.

Het complex is opgetrokken in de stijl van de zognaamde 'overgangsarchitectuur', een gemengde bouwtrant (ca. 1890-1915) die de overgang vormt tussen de eclectische stijl naar de moderne, niet meer aan de historische motieven gebonden architectuur, waarbij renaissancistische, Jugendstil-achtige en Berlagiaanse elementen als torentjes, rondbogen en gekleurde banden naast elkaar worden gebruikt.

Het complex is gelegen in het beschermd stadsgezicht Weesp.

N.B. De voormalige lagere school met de overdekte zandbak aan de zijde van de Oudegracht zijn opgenomen in het huidige onderkomen van de openbare bibliotheek. Dit gedeelte van het complex is door verbouwingen teveel aangetast en valt derhalve niet onder de bescherming.

Omschrijving

Het complex van de Nederlandsche Protestantenbond Weesp bevat vier afzonderlijk te beschermen onderdelen: de zaalkerk met ingang aan de Oudegracht, de pastorie met consistorie met ingang aan de Nieuwstraat, de voormalige bewaarschool en de erfscheiding aan de Nieuwstraat. De onderdelen zijn gelegen op een erf dat zich uitstrekt van de Oudegracht (westzijde) tot de Nieuwstraat (oostzijde). De zaalkerk, pastorie en consistoriekamer zijn oost-westgericht, de voormalige bewaarschool is noord-zuidgericht. Tussen consistoriekamer en voormalige bewaarschool bevindt zich aan de Nieuwstraatzijde een binnenplaats, die aan de oostzijde wordt afgesloten door de erfscheiding, aan de westzijde door een muur (behorend bij de bewaarschool) die ook onder de bescherming valt. De gebouwen zijn opgetrokken in baksteen onder een samenstel van (in oorsprong) leien zadeldaken met afwisselend gebruik van schoonmetselwerk, geglazuurde baksteen en gebruik van natuursteen voor de constructieve onderdelen, zoals dorpels, lateien en schouderstukken.

Waardering

Het Nederlandsche Protestantenbond-complex te Weesp, bestaande uit een zaalkerk, pastorie met consistorie, voormalige bewaarschool en erfscheiding, is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van kerkelijke architectuur uit het eerste decennium van de 20ste eeuw in de stijl van de 'overgangsarchitectuur'. Daarnaast heeft het complex situationele waarde door de ligging in het beschermd stadsgezicht Weesp en sociaal-historische waarde vanwege de relatie met de familie Van Houten.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Consistorie Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel oorspronkelijke functie
Pastorie(F) Religieuze gebouwen Kerkelijke dienstwoning oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Nieuwstraat 72 1381 XV Weesp Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 2990 Weesp
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1905 1905 vervaardiging
Naar boven