Inleiding

Vrijstaande dubbele BRUGWACHTERSWONING, thans in gebruik als twee woningen. Het pand ligt aan de dijk van het Merwedekanaal (nu Amsterdam-Rijnkanaal) en is bij de aanleg van het Merwedekanaal (1884-1893) gebouwd als dubbele dienstwoning voor de brugwachter (huisnr. 25) en een assistent-brugwachter (huisnr. 24). In 1934 werd de brug over het kanaal gesloopt. Het woningblok dateert uit ca. 1885 en is opgetrokken in neo-renaissancistische bouwtrant. De leilinden langs de voorgevel dragen bij aan het karakteristieke beeld.

N.B. De achteraanbouw (noordoostelijke hoek) valt niet onder de bescherming.

Omschrijving

Woningblok op rechthoekige plattegrond, bestaande uit één bouwlaag onder een zadeldak met zwarte gesmoorde kruispannen. Het dak ligt verzonken tussen de twee kopgevels, uitgevoerd als trapgevels. De noklijn wordt doorsneden door drie, in oorsprong vierkante, bakstenen schoorstenen. De noklijn loopt evenwijdig aan de weg. In het midden van de voorgevel bevindt zich een middenrisaliet met trapgevel onder ingestoken zadeldak. Op de nok van de trapgevel is een smeedijzeren windvaan geplaatst. Het dubbele pand is opgetrokken in rode baksteen boven een uitgemetselde plint. De gevels zijn gemetseld in kruisverband en afgewerkt met een geknipte voeg. In het muurwerk zijn verschillende sierankers aangebracht. Ter hoogte van de onder- en bovendorpels van de vensters zijn rondomlopende gepleisterde banden aangebracht. Op de hoeken en in de rondboogvormige ontlastingsbogen zijn enkele blokken gepleisterd. Tenzij anders vermeld, bevatten de vensterassen een rechthoekig houten T-schuifvenster met rondboog- of korfboogvormige ontlastingsboog erboven. De boogvelden zijn gevuld met siermetselwerk. De lekdorpels zijn van hardsteen, de loodstrippen boven de vensters zijn gekarteld. De vensters zijn voorzien van houten luiken.

De voorgevel (NW) heeft een breedte van zeven traveeën. De nadruk ligt op de middelste travee die risaleert en die wordt afgesloten door een trapgevel. De middentravee bevat twee vensters, gekoppeld door een korfboog. Daarboven, in de kapverdieping, bevindt zich een klein rechthoekig venster met twee draairamen. De trapgevel heeft geprofileerde dekstenen. De geveldelen aan weerszijden van het middenrisaliet hebben een breedte van drie vensterassen en bevatten van twee vensters en in het midden een entree. De entrees bestaan uit een rechthoekige opgeklampte deur met zwaar smeedijzeren beslag. De deuren hebben een rechthoekig bovenlicht en terugliggende boogtrommel met siermetselwerk. De voorgevel wordt afgesloten door een gootlijst, waaronder zich een fries met siermetselwerk bevindt.

De rechterzijgevel (ZW) heeft een breedte van één vensteras en bevat op de begane grond een venster met luiken, in de kapverdieping een klein rechthoekig venster met twee draairamen. De gevel wordt afgesloten door een trapgevel op schouderstukken. De trapgevel heeft geprofileerde dekstenen.

De linkerzijgevel (NO) heeft een zelfde opbouw en indeling als de rechterzijgevel.

De achtergevel (ZO) heeft twee vensters en twee kleine uitbouwen met verzonken lessenaarsdak. De gevel wordt afgesloten door een houten gootlijst boven een fries met siermetselwerk.

Het interieur van beide woningen is nog gedeeltelijk intact en bevat onder andere de oorspronkelijke ruimtelijke indeling en enkele details, zoals de vele paneeldeuren.

Waardering

De dubbele dienstwoning is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een dubbele brugwachterswoning uit het vierde kwart van de 19de eeuw in neo-renaissancistische bouwtrant. Tevens heeft de woning ensemblewaarde vanwege de beeldbepalende ligging langs het huidige Amsterdam-Rijnkanaal.