Duinbeekseweg 19, Oostkapelle
Omschrijving
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Duinbeek. De kern van de aanleg wordt gevormd door de rechthoekige omgrachting rondom het huis dat op een klein eiland met steil talud staat. Rondom is een kleinschalige aanleg in landschapsstijl uit het begin van de 19de eeuw, waarbij de gracht aan de zuidwestzijde met een slinger is uitgraven en eindigt in een lusvormige vijver. Achter het huis ligt een tapstoelopende open ruimte (weide) met coulissenwerking. De weide wordt door bos omsloten waarin een slingerende rondwandeling zonder zichten naar het huis of het omringende landschap. Op een Topografische Militaire Kaart uit 1911 is te zien dat er oorspronkelijk een pad door de weide liep waardoor een vrij zicht op de achterzijde van het huis werd verkregen. Veel oude bomen zijn bij de inundatie in 1943 geveld, alleen aan de westzijde zijn eiken bewaard gebleven De formele hoofdas van de aanleg is nog aanwezig en bestaat uit de korte oprijlaan, die zich achter het huis als zichtas voortzet over de reeds genoemde weide tussen boombeplantingen. De oprijlaan heeft laanbeplanting van recent geplante linden en een taxushaag daterend uit ca.1850; het voorplein heeft centraal een rond perk. Een ander onderdeel van de formele aanleg is de rechte Duinbeekseweg, die op de Visser-Roman kaart uit ca.1650 nog een kronkelend verloop had.
Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Duinbeek van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- als voorbeeld van een kleinschalige aanleg in landschapsstijl uit het begin van de 19de eeuw met behoud van enkele oudere formele elementen, zoals de Duinbeekseweg, oprijlaan, omgrachting en omgrenzing;
- vanwege de visuele-ruimtelijke samenhang tussen de complexonderdelen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSIERSWONING (3), TUINMANSWONING MET BAKKEET (4), VARKENSHOK (5). Ten noordwesten van de bebouwde kern van Oostkapelle tegen de duinrand ligt de historische buitenplaats Duinbeek, die in een leenbrief uit 1350 voor het eerst werd vermeld. Het goed, de enige hoge heerlijkheid op Walcheren, was toen in het bezit van de heer van Veere, Wolfert van Borsele. In 1574 werd het huis verwoest en afgebroken, alleen de gracht en het eiland resteerden, zoals in 1696 vermeld werd 'een stuk zaailand genaamd Duinbeek met een vijver en opperhof'. In 1715 liet de eigenaar van Duinbeek, de burgemeester van Middelburg, Abraham Duvelaer, op de plaats van het opperhof het thans nog bestaande huis in classicistische stijl bouwen. Op tekeningen van J.Arends uit 1776 staat het blokvormige hoofdgebouw met de bouwhuizen afgebeeld in een formele aanleg met hagen. Deze geometrische aanleg, zie Hattingakaart (1753) en een opmeting van J. Massol (1754), was georiënteerd op een middenas en bestond uit een centraal vierkant met als middelpunt het in een vierkante omgrachting gelegen huis en aan de oost- en westzijde hiervan rechthoekige sterrenbossen De omgrachting en omgrenzing is thans nog aanwezig. Het oostelijke bos (overplaats), aan de overzijde van de Duinbeekseweg, werd in de negentiende eeuw verkocht. In 1792 ging het goed over in bezit van G.F. Meijners, die tevens de eigenaar was van de aanpalende buitenplaats Berkenbosch. Door vererving kwam de plaats in handen van J.J. Sprenger, die in ca.1810 aanleg in landschapsstijl realiseerde. Oorspronkelijk stond in de zuidwesthoek een koepel met vrij zicht over de weilanden, deze is thans niet meer aanwezig. In 1895 werd N.V. Duinbeek opgericht. In 1970 vond de overdracht aan Staatsbosbeheer plaats, die een deel in erfpacht uit heeft gegeven. Door de inundatie van 1944 is het grootste deel van de beplanting verloren gegaan.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De buitenplaats wordt aan de noord- en oostzijde ingesloten door de buitenplaats Berkenbosch en de voormalige buitenplaats Eikenoord, en aan de zuid- en westzijde omringd door wei- annex bouwlanden.
Van ondergeschikt belang is de woning in de noordoosthoek van het park.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS DUINBEEK is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege de ouderdom;
- als onderdeel van de strook buitenplaatsen langs de kust;
- vanwege de gaaf bewaarde 18de-eeuwse classicistische opzet van het huis met bouwhuizen aan weerszijden van het voorplein;
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Duinbeekseweg | 19 | – | 4356 CD | Oostkapelle | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 3312 | – | Domburg |
– | K | 4238 | – | Domburg |
– | K | 3315 | – | Domburg |
– | K | 4239 | – | Domburg |
– | K | 4237 | – | Domburg |
– | K | 3316 | – | Domburg |
– | K | 3314 | – | Domburg |
– | K | 3313 | – | Domburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1850 | 1900 | – | vervaardiging |