Inleiding

De R.K. KERK H. Fredericus te Sloten is gelegen aan de noordzijde van het stadje, op het uiterste puntje van de Kapelstreek op het voormalige Harinxma bastion. De as van de kerk is oost-west gericht.

De kerk is gebouwd in 1933, in de stijl van de Delftse School, naar een ontwerp van A. Witteveen en staat op de plaats van de gesloopte waterstaatskerk H. Fredericus uit 1918. Het gebouw omvat een middenschip met abside, een lager portaal en een toren. De sacristie ligt, evenals de toren, aan de zuidzijde van het middenschip en is tevens verbonden met de pastorie. Vanuit het middenschip loopt aan de oostzijde een gang naar de pastorie. De bestuurskamer bevindt zich aan de oostzijde, tussen schip en pastorie. Evenwijdig aan de zuidgevel van het schip bevindt zich een gang met kastruimtes voor liturgische voorwerpen en liturgische kleding. Gang, pastorie, kerk en sacristie omsluiten tezamen een binnenplaats.

De pastorie is dusdanig verbouwd dat er weinig meer resteert van het oorspronkelijke gebouw uit 1933, dat ook was ontworpen door A. Witteveen. De pastorie valt derhalve buiten de bescherming van rijkswege wegens te geringe ouderdom.

De kerk is opgetrokken in donkerrode baksteen en wordt gedekt door zadeldaken met een antracietkleurige verbeterde Hollandse pan. Het middenschip en de abside vallen onder het zelfde dak, de entree met daarboven gelegen koor vallen onder een lager dak. De vierkante toren wordt eveneens gedekt door een zadeldak in de top De hoofdingang wordt gevormd door dubbele houten deuren gevat in een getrapte spitsboog met een gemetseld timpaan; ervoor een bordes met bakstenen treden. Rechts van de deur is een steen ter herinnering aan de stichting van de kerk. Boven de hoofdingang vormt een puntig ovalen glas-in-lood-venster een lichtbron voor het koor. Op de geveltop staat een bakstenen kruis. In de zijgevels van het portaal zitten twee lancetvormige vensters met glas-in-lood.

De achterliggende topgevel van het middenschip is blind en heeft aanzetstenen en een gemetselde opstand bij de nok. Het middenschip heeft vier traveeën met per travee aan weerszijden drie lancetvensters met glas-in-lood. Op de stramienen bevinden zich gemetselde steunberen. De zijgevels van de abside zijn voorzien van drie hoge lancetvensters met glas-in-lood. De achtergevel heeft drie dergelijke vensters: één hoge, geflankeerd door twee lagere. De TOREN, die tegen de zuidzijde van het middenschip staat, heeft aan de zijde van de Kapelstreek een lancetvormig venster met afzaat en glas-in-lood inzet. Aan pastoriezijde bevindt zich een toegangsdeur. Halverwege de toren zit in iedere zijde een klein lancetvormig venster met daarboven de lancetvormige galmgaten, twee aan elke zijde. Onder het zadeldak met aanzetstenen en gemetselde opstanden bij de nok, bevindt zich aan iedere zijde van de toren een wijzerplaat. Centraal op de nok staat een smeedijzeren Latijns kruis.

De drie klokken zijn van na de Tweede Wereldoorlog, één uit 1948 en twee uit 1961; zij vallen wegens te geringe ouderdom buiten de bescherming van rijkswege.

Het INTERIEUR wordt gekenmerkt door schoon metselwerk, uitgevoerd in gele baksteen op een plint van donkerrode baksteen. Het geheel wordt overdekt door een spits tongewelf met ziend houten spant; zachtboardlijkende panelen (insulite platen) in het houten gewelf van schip, priesterskoor en zangkoor. Op elk paneel is boven de muurplaat een goudgele figuratie aangebracht. De vloer is geplaveid met gele, blauwe, rode en donkerbruine tegels.

Naast het portaal ligt aan torenzijde de doopkapel. Het koperen doopvont met deksel staat op een gemetselde voet. Een klein glas-in-loodraam zit in de zijgevel. Aan de andere zijde van het portaal bevindt zich de trap naar het koor met orgel. Het koor heeft een spitsboog ter plaatse van de scheiding tussen middenschip en portaal. In het koor, met houten balkon met dichte panelen, staat een pijporgel dat wegens te geringe monumentale waarde buiten de bescherming van rijkswege valt. Aan weerszijden van de toegangsdeur hangen keramische wijwatervontjes; tegen de zijwanden zijn fresco's aangebracht, die de kruiswegstatie verbeelden en zijn vervaardigd in 1933 door Jaap Ydema uit Blauwhuis.

In de zuidelijke zijwand, van links naar rechts, een toegangsdeur naar de klokkentoren, de biechtstoelen en de gang. In de abside zit een doorgang naar de sacristie. Deze staat in verbinding met de gang en heeft eenzelfde tegelvloer als de kerk. Alle houten deuren in de kerk hebben een smal rechthoekig glas-in-lood raam.

Voor de triomfboog van de abside is in de jaren '70 een liturgisch centrum aangebracht. De triomfboog is uitgevoerd als een spitsboog met in de rollaag groen geglazuurde bakstenen in zigzag motief. Links naast de abside het Maria-altaar met in een lancetvormige nis een Mariabeeld. Rechts de gemetselde preekstoel met in de rollaag onder het beukenhouten blad groen geglazuurde bakstenen en in het front vier donkerbruin geglazuurde bakstenen. In een lancetnis achter de preekstoel staat een beeld van St. Jozef.

In de abside staat het zwart marmeren hoogaltaar met koperen tabernakel. Maria-altaar en Hoogaltaar met tabernakel zijn vervaardigd door het atelier Brom te Utrecht. De beelden van Maria, Jozef en Heilige Fredericus zijn afkomstig uit de gesloopte Fredericuskerk. De houten kerkbanken zijn origineel.

Waardering

De R.K. kerk H. Fredericus te Sloten is van algemeen architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang:

- vanwege de plaats die het object inneemt binnen het oeuvre van de architect;

- vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteit van het ontwerp;

- vanwege de bijzondere betekenis van het object voor het aanzien van de stad.