Havenplein 3, Leiden
Inleiding
ROLBASCULEBRUG daterend uit 1929-1930 in de stijl van de Amsterdamse School, hoofdonderdeel van het complex de Grote Havenbrug.
Omschrijving
De onderbouw van de rolbasculebrug bestaat uit een kelder van gewapend beton, de bovenbouw uit geklonken ijzeren liggers met een geasfalteerd houten dek. Landhoofden van stampbeton, bekleed met graniet en rode baksteen. De brug heeft een overspanning van één opening met een doorvaartwijdte van 11.17 meter en doorvaarthoogte van 1.27 meter. Het brugdek is 14.50 meter breed, met een rijweg van 9 meter en twee trottoirs van 2.75 meter.
Drie van de kademuren van de landhoofden zijn gebogen, één vormt een rechte lijn. Trappen in de ronding van het landhoofd tussen de brug en het transformatorgebouw met urinoir verschaffen toegang tot een ingang van de kelder onder de brug. In de kelder bevindt zich het tegengewicht van de rolbascule. Rechts van deur drie dichtgezette vensters.
Smeedijzeren trapleuning, hekwerk op de brug, twee dubbele sluithekken en relingen op bollen op de kademuren, volgens de ontwerpprincipes van de Amsterdamse School. Zowel staande als liggende verbanden in metselwerk.
Geruwde en gebeeldhouwde granieten blokken als schampstenen, dekstenen en sierstenen. Decoratieve smeedijzeren houders van de oorspronkelijke lantaarns op landhoofden direct naast brug.
Waardering
De Grote Havenbrug is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde wegens de typologie en vormgeving in de bouwstijl van de Amsterdamse School.
Stedebouwkundig is de brug van belang vanwege de beeldbepalende ligging op een punt waar vier waterwegen elkaar ontmoeten en vanwege de visuele en functionele relatie met het transformatorgebouw met urinoir en het brugwachtershuisje met politiepost.
De brug is vrijwel gaaf.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het complex de Grote Havenbrug, gebouwd in de periode 1929-1930, omvat een elektrische ROLBASCULEBRUG, een BRUGWACHTERSHUISJE met POLITIEPOST en een TRANSFORMATORGEBOUW met URINOIR. De brug verving een dubbele ijzeren ophaalbrug uit 1893, die inmiddels te smal voor het scheepvaartverkeer was geworden. Het geheel werd ontworpen door ingenieurs van de Dienst Gemeentewerken in de bouwstijl van de Amsterdamse School. De onderbouw is ontworpen door G. van der Mark en Chr. C. van der Vlis. De lantaarns op de brug waren verdwenen, maar zijn in 1996 gereconstrueerd naar het originele ontwerp.
Omschrijving
De brugcomplex ligt binnen het beschermd stadsgezicht op een punt waar de Oude Rijn, Oude vest, Oude Herengracht en Herengracht samen komen. Het complex maakt deel uit van het Havenplein en vormt een directe verbinding tussen de Haarlemmerstraat en de Haven. De brug is geschikt voor gemotoriseerd verkeer, fietsen en voetgangers. Beide gebouwen zijn gesitueerd aan de westkant van de brug. Het brugwachtershuisje-politiepost staat aan de Oude Vest en Oude Herengracht, het transformatorgebouw met urinoir aan de Herengracht en Oude Rijn. De bijgebouwen zijn met de brug verbonden door de kademuren van de landhoofden. De rondingen van de kademuren lopen in een vloeiende lijn door in de bijgebouwen van de brug. De bijgebouwen bestaan uit volumes met verschillende hoogtes.
Waardering
Het complex de Grote Havenbrug is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een rolbasculebrug met bijbehorende gebouwen uitgevoerd in de bouwstijl van de Amsterdamse School.
Stedebouwkundig is het complex van belang, vanwege de beeldbepalende ligging op een punt waar vier waterwegen elkaar ontmoeten en vanwege de ensemblewaarde van het complex.
Het complex is gaaf.
Een dergelijk eenheid van een Amsterdamse School brug met gebouwen buiten Amsterdam is zeldzaam.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Verkeersbrug | Weg- en waterbouwkundige werken | Brug(C) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Havenplein | 3 | – | 2312 GZ | Leiden | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Weg- en waterbouwkundige werken | Brug(C) | – | Basculebrug |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | H | 3660 | – | Leiden |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1929 | 1930 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Mark, G. van der ; Zuid-Holland | ingenieur | – |
Vlis, Chr. C. van der ; Zuid-Holland | ingenieur | – |