Havenplein 3, Leiden

Inleiding

BRUGWACHTERSHUISJE met POLITIEPOST uit 1929-30 in Amsterdamse Schoolstijl, onderdeel van het complex de Grote Havenbrug.

Omschrijving

Het brugwachtershuisje met politiepost is opgetrokken over twee bouwlagen in beton met een bekleding van rode baksteen, op een boonvormige plattegrond, onder een plat betonnen dak. Aan de waterkant (noord) een sterk concave gevel, aan de straatkant (zuid) een flauw convexe gevel. De halfronde korte gevels (oost en west) lopen in een vloeiende lijn over in de lange gevels.

Aan de kant van de brug (oost) steekt de begane grond ver uit voor de eerste verdieping. Vensters in houten kozijnen met smalle horizontale bovenlichten en waterdorpels van ongepolijst graniet. Diefijzers op kleine vensters aan straat- en waterkant. In het lage deel een deur naar het gedeelte van de brugwachter, in het hoge deel de deur van de politiepost. Lateien van grindbeton als daklijst en boven vensters. In het brugwachtersdeel nog een betegelde schouw met blauwe en zwarte tegels.

Waardering

Het brugwachtershuisje met politiepost van de Grote Havenbrug is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde wegens typologie en vormgeving in de stijl van de Amsterdamse School. Bovendien is de combinatie van een brugwachtershuisje en een politiepost in één gebouw zeldzaam.

Stedebouwkundig is het brugwachtershuisje van belang vanwege de beeldbepalende ligging op een punt waar vier waterwegen elkaar ontmoeten en vanwege de visuele en functionele relatie met de brug en het transformatorhuisje-urinoir.

Het huisje is vrijwel gaaf.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
515020
Complexnaam
Grote Havenbrug
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het complex de Grote Havenbrug, gebouwd in de periode 1929-1930, omvat een elektrische ROLBASCULEBRUG, een BRUGWACHTERSHUISJE met POLITIEPOST en een TRANSFORMATORGEBOUW met URINOIR. De brug verving een dubbele ijzeren ophaalbrug uit 1893, die inmiddels te smal voor het scheepvaartverkeer was geworden. Het geheel werd ontworpen door ingenieurs van de Dienst Gemeentewerken in de bouwstijl van de Amsterdamse School. De onderbouw is ontworpen door G. van der Mark en Chr. C. van der Vlis. De lantaarns op de brug waren verdwenen, maar zijn in 1996 gereconstrueerd naar het originele ontwerp.

Omschrijving

De brugcomplex ligt binnen het beschermd stadsgezicht op een punt waar de Oude Rijn, Oude vest, Oude Herengracht en Herengracht samen komen. Het complex maakt deel uit van het Havenplein en vormt een directe verbinding tussen de Haarlemmerstraat en de Haven. De brug is geschikt voor gemotoriseerd verkeer, fietsen en voetgangers. Beide gebouwen zijn gesitueerd aan de westkant van de brug. Het brugwachtershuisje-politiepost staat aan de Oude Vest en Oude Herengracht, het transformatorgebouw met urinoir aan de Herengracht en Oude Rijn. De bijgebouwen zijn met de brug verbonden door de kademuren van de landhoofden. De rondingen van de kademuren lopen in een vloeiende lijn door in de bijgebouwen van de brug. De bijgebouwen bestaan uit volumes met verschillende hoogtes.

Waardering

Het complex de Grote Havenbrug is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een rolbasculebrug met bijbehorende gebouwen uitgevoerd in de bouwstijl van de Amsterdamse School.

Stedebouwkundig is het complex van belang, vanwege de beeldbepalende ligging op een punt waar vier waterwegen elkaar ontmoeten en vanwege de ensemblewaarde van het complex.

Het complex is gaaf.

Een dergelijk eenheid van een Amsterdamse School brug met gebouwen buiten Amsterdam is zeldzaam.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Politiebureau Bestuursgebouwen, rechtsgebouwen en overheidsgebouwen Overheidsgebouw oorspronkelijke functie
Brugwachtershuisje Weg- en waterbouwkundige werken Bedieningsgebouw oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Havenplein 3 2312 GZ Leiden Bockhorst, De Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
H 3663 Leiden
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1929 1930 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Mark, G. van der ; Zuid-Holland ingenieur
Vlis, Chr. C. van der ; Zuid-Holland ingenieur
Naar boven