Tolstraat 1, Meerkerk

Inleiding

Laat-negentiende eeuws WOONHUIS van het type herenhuis. Het huis is omstreeks 1890 gebouwd voor een niet bij naam bekende opdrachtgever, door en eveneens onbekende architect.

Het huis is gebouwd in een aan het Eclecticisme verwante bouwstijl met invloeden van de Hollandse Neo-Renaissance. Het pand is lange tijd in gebruik geweest als burgemeesterswoning maar heeft tegenwoordig weer de oorspronkelijke functie van particulier woonhuis. Het pand vormt de noord- westelijke afsluiting van een klein plein. Hierdoor is het pand een belangrijke stedebouwkundige en beeldbepalend element in het hart van van Meerkerk.

Omschrijving

Vanuit een rechthoekige plattegrond, in baksteen opgetrokken huis met verdieping onder een met Bouletpannen gedekt, afgeknot schilddak. Symmetrische, vijf-assige voorgevel van het type lijstgevel met getoogde gevelopeningen, hardstenen plint en hoeklisenen met geprofileerde kroonlijstjes tussen de bouwlagen en hoekaccenten met diamantkop. Licht risalerende middentravee met in de deur twee ramen met smeedijzeren raamdecoraties. De deur staat tussen wit geschilderde accenten met diamantkop, onder een met glas-in-lood ingevuld bovenlicht en een strekse boog met hardstenen sluitsteen, die is verbonden met een geprofileerd kroonlijstje. Aan weerszijden van de deur staan twee vensters met hardstenen onderdorpel die door middel van eveneens hardstenen platen met de plint zijn verbonden. De bovenlichten en de strekse bogen met sluitsteen zijn als die boven de deur. Op de verdieping in het risaliet een boven een geprofileerde lijst staand venster met T-raam, waarin een getoogd, met glas-in-lood ingevuld bovenraam. Het venster staat tussen hoekaccenten met diamantkoppen. Aan weerszijden van het risaliet twee iets bredere, maar verder identieke vensters met aan de hardstenen onderdorpel een wit geschilderde "vensterbaard". Alle verdiepingsvensters staan onder strekse bogen met hardstenen sluitstenen als die op de begane grond. De gevel wordt beëindigd door een wit geschilderd, gepleisterd entablement met geprofileerde uitkragende gootlijst. Uit het midden van het voorste dakschild steekt een met zink gedekte rondboogvormige dakkapel met rechthoekige vleugelstukken, een rondboog venster binnen een profiellijst en als bekroning een akroterie met palmet. Aan weerszijden van de dakkapel een zinken dakvenster met ovaal raam binnen een geprofileerde omlijsting.

Rechter zijgevel met gepleisterde plint. In beide bouwlagen een links tegen de hoekliseen aanstaand venster, een smallere versie van de vensters op de begane grond in de voorgevel. Rechts in de gevel staan twee vensters op de begane grond en één op de verdieping, gelijk aan de verdiepingsvenster in de voorgevel. De gevel wordt, evenals de achtergevel en de andere zijgevel beëindigd door een dunne kroonlijst. Uit het dakschild links en rechts steekt een gemetselde schoorsteen.

Achtergevel met gepleisterde plint en rechtgesloten gevelopeningen met glas-in- lood bovenlichten onder strek. Links op de begane grond een dubbele glasdeur met rechts daarvan een smallere versie hiervan. Tussen deze deur en een venster met kruisverdeling in het onderraam staat een klein venstertje. Geheel rechts in de gevel een derde deurpartij. Op de verdieping drie identieke vensters, als het venster op de begane grond. Tegen de hoekliseen van de linker zijgevel staat in beide bouwlagen een venster als de vensters naast de hoekliseen in de andere zijgevel. De glasdeur in het midden van de gevel staat onder een getoogd bovenlicht met glas-in-lood als die van de vensters rechts in deze gevel. Het rechtgesloten, onder rollaag staande zesruits venster links van de deur is toegevoegd. Het hierboven staande verdiepingsvenster is als de verdiepingsvensters in de voorgevel. Uit het dakschild steken twee gemetselde schoorstenen. Het ijzeren tuinhek links van het huis staat tussen gemetselde balusters en op eveneens gemetselde muurtjes.

In het interieur zijn enkele oorspronkelijke onderdelen bewaard gebleven. De gang heeft een marmeren vloer. In de voorkamer op de begane grond zijn de vensters voorzien van blinden. In de achterkamer staat een marmeren schouw. De trap naar de verdieping is een scheluwe trap met snijwerk in de trappaal. De paneeldeuren op de verdieping staan, evenals die op de begane grond en de vensters, binnen geprofileerde kozijnen. De ruimteindeling op de verdieping is gewijzigd. De kelder bevat troggewelfjes en een met plavuizen bedekte vloer.

Waardering

Het herenhuis is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedebouwkundige waarde.

- Het herenhuis is van cultuurhistorisch belang vanwege de geschiedenis als ambtswoning van de burgemeester.

- Het herenhuis heeft architectuurhistorische waarde als een karakteristiek voorbeeld van woningbouw voor welgestelden uit de betreffende bouwperiode en als representant van een destijds gangbare bouwstijl.

- Vanwege de situering en als representatief en beeldbepalend onderdeel van de dorpsbebouwing is er tevens sprake van stedebouwkundige en ensemblewaarde.

- Het huis is bovendien van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijke mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
515487
Provincie
Gemeente
Plaats

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Tolstraat 1 4231 BB Meerkerk Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Herenhuis
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 3697 Meerkerk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1890 1890 vervaardiging
Naar boven