Hoofdweg 268, Paterswolde
Omschrijving onderdeel 2:
PARKAANLEG; de aanleg bestaat uit het centraal gelegen bosrijke deel met twee vijvers: de aanleg van Roodbaard, ong. 1827; het hoofdmoment hiervan zijn de twee vijvers, die zeer verschillend van vorm en grootte zijn; de grootste ligt min of meer centraal in het complexgebied en heeft twee armen en een uitstulping; in het westelijke deel ligt een niervormig eiland met een lage heuvel, waarop met name veel beuken; ten noorden van de grote vijver ligt de andere, kleinere vijver; deze strekt zich uit in noord-zuid richting en heeft een langgerekte en geschulpte vorm; aan het noordelijke einde, op de rand van het park, ligt een hoog heuveltje met een solitaire linde. Tussen de beide vijvers bevindt zich de open plek, waar tot 1896 het landhuis stond; na de afbraak ervan is er geen nieuw huis gebouwd. Op deze huisplaats staat aan de oostzijde naast de grote vijver een groepje oude linden; verder enkele solitaire beuken; ten noordoosten van de huisplaats en ten oosten van de kleine vijver bevindt zich de plek van de oude moestuin; er staan nu jonge fruitbomen. Aan de oostzijde van het complex, bij het ingangshek (zie onder 3) aan de Hoofdweg, begint de oprijlaan, die met een flauwe lange boog naar de huisplaats leidt; op dit punt vervolgt het tracé z'n weg als een rechte laan naar de westgrens van het complex; ook deze rechte laan geeft toegang tot het park. De gebogen laan heeft geen laanbeplanting en is verhard met gemalen rode natuursteen; het rechte stuk laan naar de Hooiweg is een zandweg met een beplanting van oude eiken, waarvan vele al verdwenen zijn. De in elkaars verlengde liggende lanen (in oost-westrichting) verdelen de buitenplaats in twee ongeveer even grote delen. In het midden van het noordelijk deel ligt de reeds genoemde kleine vijver, door een klein stuk oud bos omgeven; om de langgerekte vijver loopt een pad; ten oosten van dit bosje ligt een groot min of meer vierkant weiland met in het midden een groep van 5 oude eiken en twee drinkpoelen; aan de oostzijde wordt het weiland begrensd door de Hoofdweg; een deel van de wei is omgeven door een meidoornhaag; met een uitstulping reikt de wei in de noordwesthoek tot aan het heuveltje ten noorden van de vijver. Ten westen van het bosje liggen twee langgerekte weilanden, gescheiden door een houtwal met enkele oude eiken en een zandpaadje; aan de westkant grenzen de weiden aan de Hooiweg; de noordwei wordt aan de noordkant begrensd door de Wieringaslaan met dubbele rijen oude eik; deze laan zet zich als noordgrens van het complex oostwaarts door tot aan de Hoofdweg; langs de westgrens van de wei een meidoornhaag; de wei ten zuiden van de houtwal heeft langs de westgrens een laan met linden, die zich zuidelijk van de westelijke toegangslaan voortzet tot in en om de zuidwesthoek van het complex. In het midden van het zuidelijk parkdeel ligt de grote vijver, direct ten zuiden van de huisplaats; in het bos direct ten oosten, zuiden en westen van de vijver ligt een dicht patroon van slingerpaden, gedeeltelijk nog volgens de Roodbaardlijnen; er is ook een systeem van smalle slootjes; langs de westgrens van het westelijk bosdeel liggen een doolhof en een berceau van beuk uit het begin van de 20e eeuw; direct ten westen van de huisplaats en ten zuiden van de westelijke oprijlaan ligt de hertenkamp met drie solitaire eiken en drie groepjes eik; de gehele kamp is omgeven door een sloot, die langs de zuidkant een uitstulping in de hertenwei heeft; in de zuidwesthoek van het complex ligt, loodrecht op de hertenwei, een klein langgerekt weiland; op de scheiding ervan met het bos ligt de reeds genoemde berceau; het bos ten oosten en zuidoosten van de grote vijver dateert slecht ten dele uit de tijd van Roodbaard; een groot deel is in 1948 aangelegd op oude weidepercelen.
Waardering
PARKAANLEG is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege het relatief gaaf bewaarde Roodbaarddeel van het complex;
- vanwege de landschappelijk-visuele waarden.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex:
De buitenplaats De Braak heeft -op basis van een ouder, meer geometrisch patroon- een betrekkelijk ruim opgezette landschappelijke aanleg van de hand van L.P. Roodbaard (ong. 1827); het centrum wordt gevormd door een langgerekt (noord-zuid), vrij open parkbos, waarin twee vijvers liggen; tussen de vijvers, in het topografische midden van het park, en in een open ruimte, stond tot 1896 het landhuis; dit gebouw is niet door een nieuw vervangen; aan de westkant en in de noordoosthoek van het terrein liggen weilanden; één ervan is een hertenkamp; direct ten noordwesten van het verdwenen huis staat de tuinmanswoning uit 1916; verder zijn er een beukenberceau en een klein doolhof; enkele rechte en een gebogen laan en slingerpaden doorkruisen het terrein, dat hier en daar nogal geaccidenteerd is. De buitenplaats ligt aan de noordrand van het dorp Paterswolde op de overgang van hogere esgronden naar het lagere gebied rond het Paterswoldsemeer; het complex wordt aan de noordkant begrensd door de Wieringaslaan, aan de oostkant door de Hoofdweg, ten zuiden door de Vennerstraat en aan de westzijde door de Hooiweg. De historische buitenplaats De Braak omvat de volgende onderdelen: TUINMANSHUIS (1), PARKAANLEG (2), INRIJHEK (3) en TUINBEELD (4).
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering
De historische buitenplaats De Braak is van algemeen cultuurhistorisch belang omdat een 19e eeuws landschapspark van deze ruime afmetingen voor de provincie Drenthe zeldzaam is en omdat het een relatief gaaf bewaard Roodbaard-park betreft met grote architectonische kwaliteiten; dit alles ondanks het feit dat het landhuis niet meer aanwezig is.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hoofdweg | 268 | – | 9765 CM | Paterswolde | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschapspark |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 247 | – | Eelde |
– | B | 267 | – | Eelde |
– | B | 3525 | – | Eelde |
– | B | 288 | – | Eelde |
– | B | 269 | – | Eelde |
– | B | 3528 | – | Eelde |
– | B | 3526 | – | Eelde |
– | B | 264 | – | Eelde |
– | B | 265 | – | Eelde |
– | B | 2759 | – | Eelde |
– | B | 254 | – | Eelde |
– | B | 3672 | – | Eelde |
– | B | 3670 | – | Eelde |
– | B | 3668 | – | Eelde |
– | B | 3669 | – | Eelde |
– | B | 3460 | – | Eelde |
– | B | 3667 | – | Eelde |
– | B | 3671 | – | Eelde |
– | B | 1877 | – | Eelde |
– | B | 245 | – | Eelde |
– | B | 248 | – | Eelde |
– | B | 253 | – | Eelde |
– | B | 255 | – | Eelde |
– | B | 260 | – | Eelde |
– | B | 261 | – | Eelde |
– | B | 270 | – | Eelde |
– | B | 271 | – | Eelde |
– | B | 272 | – | Eelde |
– | B | 273 | – | Eelde |
– | B | 285 | – | Eelde |
– | B | 287 | – | Eelde |
– | B | 3463 | – | Eelde |
– | B | 3524 | – | Eelde |
– | B | 3527 | – | Eelde |
– | B | 262 | – | Eelde |
– | B | 266 | – | Eelde |
– | B | 1162 | – | Eelde |
– | B | 3461 | – | Eelde |
– | B | 286 | – | Eelde |
– | B | 1878 | – | Eelde |
– | B | 959 | – | Eelde |
– | B | 246 | – | Eelde |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1827 | 1827 | – | vervaardiging |