Inleiding

STOLPBOERDERIJ behorend tot het boerderijcomplex "Heereweg 322". De linkerzijgevel is in XXd vernieuwd.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwde stolpboerderij onder een rietgedekt schilddak met de noklijn nagenoeg haaks op de Heereweg en boven de rechterzijgevel een uitgezwenkte dakvoet. Deze zogenaamde lagewand is evenals de pannenrand onderaan het voorschild gedekt met zwarte geglazuurde Hollandse pannen. Zowel bovenin het voor- als achterschild staat een vierkante schoorsteen van rode machinale baksteen. De schoorsteen op het voorschild heeft bovenaan twee sierranden van gele ijsselsteen. De asymmetrische voorgevel (Z) is opgetrokken in bruinrode machinale drielingen in kruisverband, voorzien van hoekpilasters, en wordt bovenaan afgesloten door een gootlijst op klossen. De gevel telt vijf zesruits vensters (vroeger schuifvensters met luiken): links twee, in het midden twee, en rechts één. Tussen beide vensterparen bevindt zich een tweeruits keldervenster. De voordeur links van het rechter venster is uitgevoerd als een paneeldeur voorzien van een laag bovenlicht en twee originele gietijzeren deurroosters met florale motieven.

De zeven tuimelraampjes tellende rechterzijgevel (O) is gemetseld in handvormsteen van verschillende kleur en grootte: de onderste helft in appelbloesem met uitzondering van het onderste gedeelte links dat uitgevoerd is in gele baksteen, en de bovenste helft in rode baksteen (boerengrauw). De tuimelraampjes zijn gereconstrueerd aan de hand van een bewaard gebleven origineel exemplaar.

De rechter helft van de lage achtergevel (N) heeft een plint van rode handvormsteen in kruisverband die blijkens aanwezige verfresten vroeger blauwgeverfd was. Hierboven is de gevel opgetrokken in rode handvormsteen waalformaat in halfsteens verband. De jongere linker helft van de achtergevel (hier bevond zich de uitgebouwde staart) is gemetseld in rode machinale waalsteen in halfsteens verband. In de achtergevel bevindt zich van links naar rechts een deur waarboven het dak is opgewelfd, twee raampjes, twee kleine vierruits vensters met luik waartussen een schootanker, en een sterk terugliggende opgeklampte darsdeur waarvan de rechter deurhelft een afgeschuinde bovenhoek heeft.

De inwendige houten draagconstructie bestaat uit een enkel vierkant met aan de voorzijde een overstek dat naderhand met behulp van opliggende balken vergroot is. De vierkantsstijlen zijn geplaatst op poeren van rode handvormsteen. De vierkantsstijl linksvoor (ZW) is gezien de inkepingen afkomstig van elders, mogelijk van een schip, en hier herbruikt. De overige vierkantsstijlen hebben een halfronde tot vierkante doorsnede. De twee genoemde schoorstenen rusten beide op een gepleisterd rechthoekig rookkanaal van rode machinale baksteen waarin een opgeklampt spekluik (vanwege de schuinte van het voorste rookkanaal bevindt het spekluik zich hier niet zoals gebruikelijk in de voorzijde maar in de rechterzijde). Het achterste dakvlak rust op vierkante daksporen. De overige dakvlakken hebben ronde daksporen. De muur tussen het vierkant en de woonkamer middenvoor is gemetseld in gele en rode handvormsteen ijsselformaat in kruisverband. De uit brede staande delen samengestelde geblauwde wand tussen het vierkant en de rechts hiervan gesitueerde voormalige koestal is naar de bestaande vorm gereconstrueerd. Zowel de koestal als het achterom middenachter heeft een alternerend balkenplafond waarop brede delen. De (naderhand verhoogde) vloer van het achterom is betegeld met geglazuurde rode plavuizen. In de schouw van het achterom bevindt zich tenminste sinds de 18de eeuw een 17de-eeuwse gietijzeren haardplaat waarop onder meer de Hollandse leeuw staat afgebeeld en een jaartal. Enkele paarse tegels in de schouw zijn oorspronkelijk, de overige dateren uit XXd. De achterwand van de voormalige dars linksachter is gemetseld in rode en gele handvormsteen vechtformaat in halfsteens verband. Het achter de voorgevel gelegen woongedeelte bevat nog enkele oorspronkelijke elementen waaronder enkelvoudige balkenplafonds, vloeren van brede delen (onder de bestaande vloer), een originele houten schoorsteenmantel met voluutconsoles in de deels gereconstrueerde woonkamer middenvoor, en onder de gewijzigde bedsteden tussen de woonkamer en de kamer linksvoor een kelder met een vloer van gele en groene geglazuurde plavuizen.

Waardering

De stolpboerderij is van algemeen belang als historisch-functioneel hoofdonderdeel van het boerderijcomplex Heereweg 322 en als merendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een Noord-Hollandse stolp uit het laatste kwart van de negentiende eeuw.