Omschrijving

De DOOPSGEZINDE KERK met HEKWERK is gebouwd in 1909 in een sobere Um-1800 stijl naar ontwerp van H. H. Kramer. Zij vormt een geheel met de aangrenzende kosterswoning. Aan de zijde van de Bleekstraat heeft de kerk links een uitspringende 'toren' met daarnaast een topgevel met entree in een portiek, onder een plat dak met borstwering; bolpiron op de hoek; toegang onder segmentboog en flank met halve boog. De 'toren', die het trappenhuis huisvest, heeft een hoog dubbel venster met daaronder een liggend ovaal venster. De topgevel heeft boven het portaal een dubbel venster onder een segmentboog met daarboven een liggend ovaal venster. Tussen de topgevel van de kerk en die van de aangrenzende kosterij, een geveldeel met op de verdieping een dubbel venster en op de begane grond een dubbel venster met bovenlicht. Bij de tuingevel maakt de 'toren' onderdeel uit van het gevelvlak. De gevel bevat vier hoge vensters onder een segmentboog, geflankeerd door twee, hoog in het gevelvlak gelegen lage vensters onder een segmentboog. De hoek tussen tuingevel en achtergevel is gedeeltelijk afgeschuind met een gemetseld pendentief. De achtergevel, die samen met de kosterij één gevelvlak vormt, bevat drie dubbele vensters, één op de verdieping en twee op de begane grond.

Het INTERIEUR wordt gekenmerkt door een hoge mate van gaafheid. Het gestucte plafond vormt een tongewelf; de blokkelen en een gedeelte van de kreupele stijlen zijn in het zicht gelaten. De blokkelen zijn verbonden door middel van trekstangen die middels een andere trekstang weer in verbinding staan met een gestucte cirkel in het plafond. Aan diverse trekstang-constructies zijn koperen kroonluchters opgehangen. Langs de wanden is een houten lambrizering aangebracht. Boven de houten preekstoel bevindt zich het een-klaviers mechanisch orgel, gebouwd in 1890 door fa L. van Dam en Zn. te Leeuwarden, met gebruikmaking van enig pijpwerk uit het voorgaande orgel van A. van Gruizen uit 1839. Het orgel met classicistisch front wordt geflankeerd door twee lager gelegen balkons die via een trap te bereiken zijn.

Het orgel is alleen te bereiken vanuit de kosterij. Het orgelkoor en de balkons worden gedragen door houten pilasters. In de kerk met planken vloer zijn geen kerkbanken, met uitzondering van afgeschermde banken langs de zijwanden. Boven het ingangs-portaal is een balkon met houten balustrade en houten kerkbanken. Een segmentnis bij het venster in de voorgevel. Het portaal dat middels twee deuren met de kerkruimte verbonden is, heeft een tegelvloer en lambrizering. Alle vensters in de kerk zijn voorzien van glas-in-lood. Voor de kerk en de kosterij staat de omheining in de vorm van een ijzeren HEKWERK met spijlen met speerpunten. De ingang wordt gevormd door twee gemetselde pijlers met twee licht gebogen vleugels.

Waardering

De Doopsgezinde Kerk te Makkum is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:

- als essentieel onderdeel van een groter geheel dat van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang is

- voor het oeuvre van de architect

- vanwege de architectonische gaafheid van het ex- en interieur.