Inleiding

In 1919 in opdracht van de firma gebrs. Van den Bergh naar ontwerp van de Nijmeegse architect Oscar Leeuw in vormen van de art nouveau en de neo-renaissance opgetrokken KANTOORGEBOUW. In de bouwtijd was het gelegen aan de zuidelijke rand van een groot terrein waarop geleidelijk aan de Bergoss fabrieken zouden ontwikkelen. Het pand wordt tegenwoordig aan andere bedrijven verhuurd. Oscar Leeuw was als architect ook verantwoordelijk voor de architectuur van veel van de bedrijfsbebouwing van de firma langs de Oostwal.

Omschrijving

Onderkelderd en samengesteld pand op een ruwweg vierkante grondslag van twee bouwlagen met gevels in schoon metselwerk. Het pand bestaat uit drie gedeeltes: het voorste gedeelte is gedekt met een samengesteld en met tuile-du-Nord dakpannen gedekt schilddak, een tussenlid onder een plat dak en het achterste gedeelte onder een met pannen gedekt, geknikt tentdak. Opvallend ingangsportaal met natuurstenen trap en toscaans-dorische zuiltjes. Op het fries is in reliëf het opschrift kantoor aangebracht. Fraaie houten vleugeldeur met ornamentiek in stijlmotieven en met metalen beslag. Aan de linkerzijde bevindt zich een voormalige portierswoning die in de jaren dertig van de twintigste eeuw verhoogd is. Deze valt buiten de van rijkswege geldende bescherming. Alle gevels hebben recht gesloten gevelopeningen. De vensters hebben schuiframen met roedenverdeling. De voorgevel van het gebouw is symmetrisch ingedeeld en is opgetrokken boven een natuurstenen plint. De gevel heeft een iets hoger opgetrokken middenrisaliet met een natuurstenen gevelplaquette FA. GEBRs v/d BERGH. De zeer rijke geveldetaillering heeft vorm gekregen middels baksteendecoraties en natuurstenen sierkapitelen van de bakstenen lisenen met Art-Nouveau-achtige ornamentiek. Overhangende en verspringende gootlijst op klossen. In het linkergedeelte van de voorgevel, naast de ingang, is een grote massief gietijzeren plaquette met daarop het koninklijk wapen aangebracht. Inwendig is de indeling van de begane grond bij verschillende verbouwingen enigszins gewijzigd. Van belang zijn met name het tegeltableau dat zich in de entreehal bevindt met daarop in sepia aangebracht een toenmalige voorstelling van het bedrijf en het kantoorgebouw zoals dat er in 1919 uitgezien moet hebben. Verder zijn hierop landschapjes, oudere bedrijfsvestigingen, wapens en initialen aangebracht. Dit tableau is in 1919 door het personeel aan de directie aangeboden bij gelegenheid van het zilveren jubileum van het bedrijf. Voorts zijn de door een schuifdeur van elkaar gescheiden directiekamers van belang. Het interieur van deze kamers is nog vrijwel geheel intact met een eiken lambrisering in neo-renaissancestijl, een eiken parketvloer en een fraai gedetailleerde schouw met ombouw en blauwgroen geglazuurde baksteen.

Waardering

Het kantoorgebouw is als bijzondere uitdrukking van zowel een sociaal-economische als een typologische ontwikkeling van algemeen cultuurhistorisch belang. Het kantoorgebouw heeft bijzonder architectuurhistorisch belang vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek in met name baksteen, natuursteen hout en tegels. Het kantoorgebouw is van algemeen belang vanwege de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen. Het kantoorgebouw is van algemeen belang vanwege de architectonische en typologische zeldzaamheid.