Rijnkade 3, Arnhem
Inleiding:
Oorspronkelijk halfvrijstaand HERENHUIS uit ca. 1853-1860 in eclectische stijl met een rijke ornamentering, die invloeden vertoont van de Venetiaanse barok. Het betreft één van de eerste herenhuizen die aan de Rijnkade werden gebouwd, nadat in 1853 de oude vestingwerken langs de Rijn waren geslecht en hier een basaltkade was aangelegd. Het is nu één van de weinige panden die uit deze tijd zijn overgebleven. Volgens één van de bewoners van het pand heeft hier Joanna C. Blancke gewoond in de tijd dat de dichter Jacques Perk (1859-1881) verliefd op haar was (1881) en zijn gedicht "Iris" aan haar opdroeg.
Omschrijving:
HERENHUIS op een rechthoekig grondplan, bestaande uit een souterrain, drie bouwlagen en een zolderverdieping onder een afgeplat schilddak, dat eerder was gedekt met Oegstgeester pannen, maar bij de recente renovatie een dakbedekking van gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pannen heeft gekregen. In het voorste en het linker dakschild bevinden zich resp. drie en twee houten dakkapellen met 4-ruits stolpramen. Deze zijn vermoedelijk later toegevoegd. Het pand is geheel gepleisterd en geschilderd in de kleuren lichtgeel en wit.
De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is vijf traveeën breed, bezit een middenrisaliet met twee balkons boven elkaar en hoekpilasters. Deze pilasters zijn voorzien van blokverdeling op de begane grond en casementen ter hoogte van de plint en van de verdiepingen. De horizontale geleding van de voorgevel bestaat uit een zwart geverfd plint, een waterlijst, waarin de onderdorpels van de vensters van de begane grond zijn opgenomen, een cordonlijst tussen de begane grond en de eerste verdieping, een waterlijst tussen de eerste en de tweede verdieping en een gekornist hoofdgestel. Dit is opgebouwd uit een vlak fries tussen een architraaflijst en een eierlijst en een geprofileerde kroonlijst op kleine consoles. Het fries bezit ter plaatse van de hoekpilasters en het risaliet resp. een en drie grotere consoles. De ingangspartij bevindt zich in het middenrisaliet en bestaat uit een paneeldeur met smeedijzeren roosters en een getoogd bovenlicht in geprofileerde omlijsting tussen twee pilasters, voorzien van casementen en twee gietijzeren atlanten die het bovenliggende balkon dragen. Aan weerszijden van de ingangspartij bevinden zich twee getoogde souterrainvensters met 2-ruits ramen en daarboven twee getoogde vensters met geprofileerde omlijsting en T-schuiframen. Aan de bovenzijde van de vensters van de begane grond bevindt zich nog een extra lijst.
De eerste verdieping of bel-etage bevat vier Franse balkons en een groter balkon in het midden. Zij bezitten allen een 6-ruits stolpdeur met bovenlicht in geprofileerde omlijsting. Het middelste balkon bezit een rijk geornamenteerde gietijzeren hekwerk en slanke gecanneleerde gietijzeren zuiltjes, die een tentvormig zinken dakje dragen. De Franse balkons, op bladmotiefconsoles, bezitten eveneens een rijk geornamenteerd balkonhek tussen vooruitspringende piedestallen. Op de piedestallen staan gietijzeren zuiltjes die het entablement dragen, dat de deuropeningen afsluit. Op de tweede verdieping bevindt zich in de middentravee nog een balkon met geornamenteerd gietijzeren hekwerk en twee 2-ruits balkondeuren. De vensters op de tweede verdieping zijn tweedelig en voorzien van een omlijsting van gepleisterde pilasters met hoofdgestel en een gepleisterde middenpilaster. Ieder venster bevat twee 2-ruits ramen, waarvan het bovenste deel rondboogvormig is afgesloten. Dit is ook het geval bij de balkondeuren.
De voorste helft van de LINKER ZIJGEVEL is op dezelfde wijze gedetailleerd als de voorgevel, d.w.z. met pilasters, plint, waterlijsten en hoofdgestel. In dit gedeelte bevinden zich van onder naar boven een tuindeur met getoogd bovenlicht, een rechthoekig venster met 8-ruits raam en een tweedelig venster van hetzelfde type als in de voorgevel. Tegen de achterste helft van de linker zijgevel was vroeger vermoedelijk een buurpand gebouwd. De deur- en vensteropeningen zijn later aangebracht.
De RECHTER ZIJGEVEL is blind. Hier was voorheen een ander pand tegenaan gebouwd.
De ACHTERGEVEL bezit een rechthoekige uitbouw van drie bouwlagen, die is voorzien van een éénlaags uitbouw. Verder is de achtergevel voorzien van diverse vensteropeningen met gewijzigde ramen.
Het INTERIEUR bevat nog enkele oorspronkelijke elementen zoals een trappenhuis met een houten bordestrap met lambrizering, houten leuning, geornamenteerde gietijzeren spijlen en geornamenteerd stucplafond met een grote rozet. Verder zijn paneeldeuren met koperen knoppen in geprofileerde omlijsting bewaard gebleven.
Waardering:
HERENHUIS uit ca. 1853-1860.
- Van architectuurhistorisch belang als een goed en gaaf voorbeeld van een herenhuis in eclectische stijl met hoogwaardige esthetische kwaliteiten in de voorgevel zoals gave verhoudingen, een rijke, Venetiaans geïnspireerde ornamentering en bijzonder materiaalgebruik.
- Zeldzaamheidswaarde als één van de weinig overgebleven panden van de oorspronkelijke bebouwing van herenhuizen aan de Rijnkade, nadat dit gedeelte in 1853 bij de stad was getrokken.
- Van stedebouwkundige waarde vanwege de ligging aan de Rijnkade, die het gezicht van Arnhem bepaalt wanneer men vanuit het zuiden over de rivier de binnenstad nadert.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rijnkade | 3 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | Ja |
Rijnkade | 4 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | – |
Rijnkade | 5 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | – |
Rijnkade | 6 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | – |
Rijnkade | 7 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | – |
Rijnkade | 8 | – | 6811 HA | Arnhem | Centrum | – | – |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | Herenhuis |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | O | 8259 | – | Arnhem |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1860 | 1860 | – | vervaardiging |