Inleiding.

Voormalig GEMEENTEHUIS met GEVANGENIS dat tegenwoordig als dagopvang voor minder validen en als huisvesting voor de heemkundekring dienst doet. Het pand is een samenvoeging van enkele oudere panden zoals een herberg, een slagerij en een patronaat. Architectonisch het meest interessant, is de uit 1921 daterende, opvallend vormgegeven, voorbouw met rustica plint en opengewerkte toren, die is opgetrokken in vormen van de Overgangsarchitectuur. De functie van gemeentehuis bleef tot 1939 behouden. De in 1996 aangebouwde serre valt buiten de van rijkswege geldende bescherming.

Omschrijving.

Het geheel vrijstaande pand bestaat uit een aantal bouwvolumes die uit verschillende tijden dateren en verschillend van vorm en daktype zijn. De hoofdmassa is rechthoekig van vorm met de lengte-as parallel aan de weg, heeft twee bouwlagen en een mansardedak gedekt met zwarte kruispannen en romaanse pannen. Aan de achterzijde bevinden zich nog vier aan elkaar gebouwde bouwlichamen onder platte daken, een zadeldak en een lessenaarsdak. Ook het in 1921 aangebouwde één- en tweelaags frontgedeelte, dat grotendeels het gezicht van het gebouw bepaalt, is complex van plattegrond en heeft verschillende dakvormen en -bedekkingen waaronder leien. Gescheiden van de hoofdmassa door een looppad, bevindt zich aan de rechter zijde op een rechthoekige grondslag een éénlaags gevangenis onder een plat dak met daarin twee aparte kerkers. Het frontgedeelte bestaat uit drie aparte gedeelten en heeft een granito plint van gerusticeerd en polygonaal muurwerk. Het bovenliggende muurwerk is van baksteen gemetseld in kettingverband. Het linker gedeelte heeft twee bouwlagen met: een topgeveltje met jaartal, recht gesloten vensters met omlijstingen van granito en hardstenen onderdorpels en in het topgeveltje een halfrond venstertje met granito sieromlijsting, de dakschildjes aan de zijkanten hiervan zijn gedekt met leien; dit gedeelte heeft een haaks op de weg staand plat dak waarvan de schilden met pannen en leien zijn gedekt. Centraal in de gevel bevindt zich een opvallend vormgegeven torentje met: een ingang met hardstenen trapje, een vleugeldeur met halfrond, omlijst, bovenlicht, een balkon met eenvoudig ijzeren hekwerk recht gesloten deur en daarboven een omlijst schild met daarin het gemeentewapen. Daarboven een conische, tweelaags torenbekroning met lijstwerk en oculi met diamantkopomlijsting. De bovenste torengeleding is opengewerkt en wordt bekroond met een vierzijdig fronton met decoratie. Het rechter gedeelte van de gevel heeft een rechthoekige grondslag en een plat dak. Het grote dubbele venster is identiek aan dat in het linker gedeelte. Opvallend is de borstwering van ajour siermetselwerk. De zijgevel van de met een mansardedak gedekte hoofdmassa van het pand heeft op de beganegrond licht getoogde vensters en op de verdieping recht gesloten vensters. De ramen zijn vervangen. In de kopgevels bevinden zich diverse steekankers. Op de hoeken van het dak zijn gemetselde schoorstenen geplaatst. De aanbouwen aan de achterzijde bestaan uit een oud gedeelte met topgevel en met muldenpannen gedekt zadeldak. Aan de achterzijde van dit gedeelte bevindt zich nog een recht gesloten houten zolderluik. Aan de rechter zijde van het pand en via een muur met traliehekwerk ermee verbonden bevindt zich een éénlaags gevangenis met twee kerkers. Het voorste gedeelte van de straatzijde dient tot garage en heeft een grote, recht gesloten, dubbele houten klampdeur.

Intern is van de oorspronkelijke ornamentiek weinig meer bewaard gebleven.

Waardering.

Het pand is van algemeen belang.

Het pand heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische en bestuurlijke ontwikkeling van het kleinschalige gemeentehuis. Het pand heeft architectuurhistorisch belang vanwege de toegepaste stijlelementen, het bijzondere materiaalgebruik en de uitzonderlijke vormentaal. Het pand is van belang vanwege de typologische en functionele zeldzaamheid.