Gerverscop 5, Harmelen

Omschrijving

Het met de nokrichting evenwijdig aan de Gerverscop gelegen voormalige DIESELGEMAAL is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en telt één bouwlaag onder een zadeldak met gesmoorde kruispannen, voorzien van een decoratief patroon in rode pannen. De gevels zijn boven een trasraam met rollaag versierd met eenvoudige banden in gele verblendsteen en ruitmotieven in de topgevels. De houten goten rusten op gemetselde klossen waartussen een band van rode en gele baksteen. De stalen vensters hebben een roedenverdeling en getoogde bovenzijde. Deuren en vensters hebben getoogde ontlastingsbogen. De voorgevel (zuid) is een topgevel die links een dubbele openslaande deur met getoogd bovenlicht bevat. Rechts bevindt zich een groot venster. Ertussen is een gedenksteen gezet. De top bevat een venster.

In de oostgevel of rechter zijgevel is links een deur met bovenlicht gezet en rechts een stalen venster. Eronder is een gemetselde rondboog waaronder de buis van de centrifugaalpomp uitkomt.

De achtergevel (noord) bevat twee vensters op de begane grond en een kleiner venster in de top. Ter hoogte van het trasraam steekt een buis van de vacuümpomp door het muurwerk.

De westgevel of linker zijgevel bevat links een hoog geplaatst venster en rechts een niet oorspronkelijke deur.

Het interieur bevat de belangrijke delen van de oorspronkelijke machinerieën, te weten een dieselcentrifugaalpomp en een vacuümpomp. De vacuümpomp is toegevoegd in 1920. Beide installaties zijn vervaardigd door de firma Pannevis en zonen uit Utrecht, later de NV Machinefabriek Hoogenlande.

De machines zijn geëlektrificeerd en voorzien van een nieuw besturingssysteem.

Waardering

Het gemaal is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als relatief gaaf voorbeeld van een eenvoudig gemaal naar ontwerp van E.G. Wentink met bijbehorende machinerieën van de firma Pannevis. Tevens van waterstaatkundig belang vanwege de machinerieën, alsmede van situationele waarde in relatie tot de machinistenwoning.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517418
Complexnaam
Gemaalcomplex
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding complex

In 1907 in de Polder Klein Houtdijk aan de Gerverskop gebouwd complex, bestaande uit een voormalig DIESELGEMAAL (tegenwoordig elektrisch aangedreven) met bijbehorende MACHINISTENWONING. Het gemaal is blijkens een gevelsteen gesticht door het bestuur van het Waterschap Gerverscop. De architect was E.G. Wentink. Het gemaal diende voor de regeling van de waterhuishouding in de polder Gerverscop. Bij de bouw werd een centrifugaalpomp geplaatst, die werd vervaardigd door de firma Pannevis en zoon (later NV machinefabriek Hoogenlande) in Utrecht. In 1920 werd door dezelfde firma een vacuümpomp geleverd. De machines zijn deels gemoderniseerd, maar nog steeds in functie. De waterin- en uitlaten zijn bij recente renovatie uitgevoerd in beton. De machinistenwoning is aan de achterzijde uitgebreid. Deze aanbouw is van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Het aan de Gerverscop, in de polder Klein Houtdijk gelegen complex bestaat uit de volgende onderdelen:

1. voormalig dieselgemaal

2. machinistenwoning

Beide hebben een functionele relatie tot elkaar vanwege de deels voormalige bedrijfsfunctie en hebben dezelfde stijlkenmerken. Evenwijdig aan de Gerverscop bevindt zich de woning. Het gemaal is daarachter gelegen.

Waardering complex

Het complex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als onderdeel van de waterstaatkundige geschiedenis van het gebied, als relatief zeldzaam voorbeeld van een dieselgemaal uit het begin van de twintigste eeuw. Tevens van cultuurhistorische waarde vanwege de gaafheid van de nog aanwezige machinerieën alsmede van situationele waarde vanwege de onderlinge relatie van de gebouwen en de beeldbepalende ligging aan de Gerverscop in de polder Klein Houtdijk.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Gemaal(M3) Boerderijen, molens en bedrijven Gemaal (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Gerverscop 5 3481 LT Harmelen Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
L 1189 Harmelen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1907 1907 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Wentink, J.C. ; Utrecht architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven