Oude Touwfabriek 30, Oudewater

Omschrijving

FABRIEKSSCHOORSTEEN, gebouwd in de periode 1880-1910. De aan de noordzijde van de hal met zaagtanddaken, deels ingebouwde schoorsteen, diende oorspronkelijk als afvoerpijp van de door stoomkracht aangedreven machines.

De schoorsteen is opgetrokken in rode strengperssteen en heeft een opbouw op cirkelvormige plattegrond. De hoogte bedraagt ongeveer 25 meter. Op regelmatige afstand van elkaar zijn om de taps toelopende pijp stalen ringen aangebracht. De bovenzijde van de pijp is deels uitgekraagd.

Waardering

De fabrieksschoorsteen is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als onderdeel van de industrialisatiegeschiedenis van de touwfabriek. Van architectuurhistorische waarde vanwege het bouwtype alsmede van ensemblewaarde vanwege de relatie met de overige onderdelen op het fabrieksterrein. De schoorsteen is als 'landmark' van belang in de landelijke omgeving.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517462
Complexnaam
Touwfabriek Van der Lee
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

TOUWFABRIEK van Van der Lee werd in 1545 gesticht door een voorvader van de huidige eigenaar. In 1880 werd de het bedrijf naar de huidige plaats overgebracht, op het erf van een boerderij. De touwbaan ligt in het landelijk gebied op een zogenaamde cope-ontginning, het langgerekte, tamelijk smalle verkavelingspatroon van het gebied. Vanaf die tijd vond ook mechanisatie plaats.

Een ketelhuis met schoorsteen werd gebouwd, waarna ook de ruim 300 meter lange en zes meter brede touwbaan werd opgetrokken. Deze is zes meter breed. Het overdekt touwdraaien was een vooruitgang, aangezien daarvoor altijd in de open lucht werd gewerkt. In deze baan worden driestrengtrossen vervaardigd, aanvankelijk uit hennep afkomstig uit de omgeving, maar nu ook met andere materialen, zoals Manilla en Sisal. De lengte van de baan is gebaseerd op de lengte van een tros van 120 vadem (220 meter). In de fabriekshallen was vermoedelijk een spinnerij gevestigd en vond de opslag plaats. In de jaren 1950 en na 1980 is de fabriek verder uitgebreid met loodsen.

Omschrijving

Het complex omvat de volgende onderdelen:

1. touwbaan

2. fabriekshal

3. schoorsteen

Buiten de bescherming vallen het kantoor en hek aan de weg, de boerderij, de bakstenen loods direct achter de boerderij en de recente fabriekshal. De loodsen achter op het terrein die stammen uit de jaren 1950 vallen eveneens buiten de bescherming.

Waardering

De touwfabriek is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als uniek overblijfsel van de touwindustrie in Nederland. Touwbaan, fabriekshal met schoorsteen zijn van architectuurhistorische waarde als redelijk gaaf bewaard voorbeeld van een touwfabriek. Van ensemblewaarde vanwege de samenhang van de complexonderdelen en de ligging in het landelijke gebied waarbij gebruik is gemaakt van de historisch-geografische verkavelingsstructuur van het slagenlandschap. Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming welke is verbonden met de geschiedenis van de touwindustrie.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Fabrieksschoorsteen Boerderijen, molens en bedrijven Industrie oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Oude Touwfabriek 30 3421 XZ Oudewater Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
C 803 Hekendorp
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1880 1920 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Lee, Van der ; Utrecht opdrachtgever
Naar boven