Inleiding

RAADHUIS, in 1911 gebouwd naar ontwerp van de toenmalige gemeente-architect Johannes Jansen in een formele stijl die teruggaat op het Hollands classicisme. Het raadhuis staat in de noordelijke hoek van het plein. De concave voorgevel (Z) en de beide zijgevels zijn representatief van opzet, de niet in het oog vallende convexe achtergevel (N) is soberder opgetrokken.

N.B. De aangebouwde vleugel aan de achterzijde is van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Op vlindervormig grondplan gebouwd raadhuis bestaande uit begane grond, verdieping (bel-etage) en kapverdieping onder een schilddak met aankapping en leien in Maasdekking. Het schilddak heeft rondom een ruim overstek. De kap heeft op de vier nokpunten gemetselde schoorstenen met schoorsteenkappen. Boven de entree in het dakschild, bevindt zich een achthoekige lantaarn met kleinere dakruiter en windwijzer in de vorm van een driemaster. De lantaarn heeft getoogde meerruits ramen.

De dakschilden boven de beide zijgevels en boven de achtergevel hebben steeds centraal geplaatste dakkapellen met meerruits draairamen, waarvan de roedenverdeling overeenkomt met die van de kruisvensters op bel-etage en begane grond. Alle vensters zijn voorzien van een meerruits roedenverdeling. De meeste vensters hebben kruiskozijnen.

Het raadhuis is vrijwel geheel symmetrisch van opzet. Het in rode baksteen opgetrokken muurwerk wordt verticaal geleed door pilasters met forse in zandsteen uitgevoerde ionische kapitelen op de hoeken en aan weerszijden van de middenpartij aan de voorzijde (Z). Hardsteen is onder meer toegepast in de plint, in de trappen van het bordes en in het voormalige bassin voor het bordes. Ter hoogte van de vloeren van bel-etage en kapverdieping bevinden zich muurankers.

Bij de voorzijde (Z) ligt de nadruk op de in Lodewijk XV-stijl gedecoreerde, in zandsteen uitgevoerde middenpartij met hoog bordes dat bereikbaar is via twee trappen evenwijdig aan de vleugels van het gebouw. Het bordes geeft toegang tot de hoofdingang op de bel-etage. De hoofdingang bevat dubbele paneeldeuren met getoogd kalf en bovenlicht met oeil de boeuf. Een zelfde raantype bevindt zich ook in de geveltop van de middenpartij. De middenpartij wordt aan weerszijden geflankeerd door een schuin naar voren springend gevelvlak, elk met één vensteras waarin zich op de bel-etage een schuifvenster met meerruits roedenverdeling bevindt en daaronder een festoen. De beide zijgevels (W en O) tellen elk drie vensterassen met begane gronds kleinere kruisvensters dan op de bel-etage. De kruisvensters op de begane grond hebben luiken voor de onderste ramen. De westgevel heeft een gedenksteen. De oostgevel wijkt van de westgevel af in de middelste vensteras. Deze as heeft begane gronds een paneeldeur geflankeerd door een getoogd venster, op de bel-etage een groot meerdelig kozijn met getoogd kalf en boven dit venster een geveldecoratie. Boven deze geveldecoratie wordt de middelste vensteras door een toog in de kroonlijst benadrukt.

De achterzijde bestaat uit drie gevelvlakken. Het middelste gevelvlak is het breedst. Dit gevelvlak heeft diverse, onregelmatig over het gevelvlak verdeelde houten vensters die verschillen in vorm en formaat. Het gevelvlak links daarvan heeft drie vierruits vensters op de begane grond en een over de hoek met het middelste gevelvlak geplaatst venster op de verdieping. Het gevelvlak rechts is gewijzigd ten behoeve van de verbinding met de aangebouwde vleugel.

Waardering

Het raadhuis is van algemeen belang vanwege architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een in Heroriëntatie op traditionele bouwwijze geïnspireerde bouwstijl met kenmerken uit neorenaissance en 'UM 1800'. Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een vroeg 20ste eeuws raadhuis in historiserende stijl. Het raadhuis heeft situationele waarde door de prominente stedenbouwkundige situering.