Vinkenhoef, Amersfoort

Omschrijving

Het WOONHUIS, type directeurswoning, ('Vinkenhoef') heeft een onregelmatige plattegrond waarin de hal centraal is gesitueerd. Links van de hal bevinden zich twee kamers en suite met aangrenzende serre, rechts van de hal bevindt zich het kantoor, de dienstvertrekken en de remise. Op de eerste verdieping bevinden zich twee slaapkamers boven de kamers en suite met de logeer-, linnen-, boden- en badkamer aan de rechterzijde van het portaal. Het woonhuis, bestaande uit twee bouwlagen en een zolder wordt afgesloten door een samengesteld zadeldak gedekt met rode geglazuurde tuile du Nord. In de gevels bevinden zich voornamelijk schuiframen met meerruits bovenlichten aan de bovenzijde afgesloten door een strek, aan de onderzijde door een dubbele lekdorpel van geglazuurde baksteen.

De voorgevel (oostzijde) bestaat uit drie ongelijke traveeën. Links bevindt zich een risalerende partij, bestaande uit twee bouwlagen met een zolder onder een topgevel met doorgetrokken rechter dakschild. Op de begane grond van deze travee bevindt zich een driezijdige erker onder de overhangende eerste verdieping ondersteund door twee bakstenen consoles. In de wit gepleisterde topgevel is pseudo vakwerk aangebracht met in de geveltop twee gekoppelde enkelruits ramen met zesruits bovenlichten geflankeerd door houten luiken. De ingangspartij bestaat uit een rondboogvormig portiek met meerruits bovenlicht. In het portiek bevindt zich een houten paneeldeur met meerruits bovenlicht. Boven de entree op de wit gepleisterde eerste verdieping bevindt zich een smal schuifraam met rechts daarvan een liggend ovaalvormig, meerruits venster. Rechts op de begane grond bevinden zich twee schuiframen met meerruits bovenlichten. Boven het schuifraam uiterst rechts bevindt zich op de eerste verdieping een later aangebracht raam, dat de dakrand doorsnijdt.

Centraal in de linker zijgevel bevindt zich op de begane grond een serre met op de eerste verdieping een terras onder een doorgetrokken dakschild. De rechter zijde van de serre is opgetrokken in baksteen met in de muuropening een rondboogvenster. De andere zijden van de serre zijn dichtgezet met enkelruits ramen met meerruits bovenlichten. Het terras heeft een houten balustrade en een houten skelet ter ondersteuning van het doorgetrokken dakschild. Links en rechts van de risalerende middenpartij bevindt zich op de eerste verdieping een smal schuifraam, het linker raam wordt aan de rechter zijde geflankeerd door een houten luik. In het dakschild bevinden zich drie nieuwe ramen.

De achtergevel bestaat uit verscheidene oorspronkelijke uitbouwen met één centraal geplaatste, latere aanbouw bestaande uit één bouwlaag met plat dak. Uiterst rechts bevindt zich een risalerende gevelpartij bestaande uit twee bouwlagen en een zolder, die eindigt in een afgewolfde topgevel. Op de begane grond bevindt zich een raampartij met meerruits bovenlicht geflankeerd door luiken. Boven de raampartij bevindt zich een wit gepleisterd veld in de vorm van een flessenhals die doorloopt tot onder het venster op de eerste verdieping. De geveltop is wit gepleisterd waarop pseudo vakwerk is aangebracht. In de geveltop bevinden zich twee gekoppelde enkelruits ramen met bovenlichten geflankeerd door luiken. Links van de risalerende rechtertravee springt zowel de gevel als de dakrand terug. Op de begane grond bevindt zich de latere aanbouw met boven het platte dak op de eerste verdieping een raampartij met glas-in-loodramen voor de lichtinval in het portaal. De raampartij wordt aan de bovenzijde afgesloten door een boogvormige strek met wit gepleisterde boogtrommel. Links van de middentravee bevindt zich een uitbouw onder het doorgetrokken dakschild bestaande uit twee bouwlagen met op de begane grond een uitbouw van één bouwlaag met plat dak. In de uitbouw bevindt zich een T-vormig venster. Het platte dak is afgeschermd door middel van een houten balustrade. Op de eerste verdieping bevinden zich openslaande deuren met driehoekig bovenlicht geflankeerd door luiken.

Tegen de rechter zijgevel bevindt zich een tussenlid van één bouwlaag met plat dak. Links van het tussenlid bevindt zich een licht uitgemetselde gepleisterde haardpartij, dat versmalt en overgaat in een rookkanaal. Ter hoogte van de versmalling zijn de zijkanten afgedekt met rode pannen. Het rookkanaal steekt door het dak heen en eindigt in een schoorsteenschacht in schoonmetselwerk. In de versmalling bevindt zich een zeer verfijnd, door de firma 'Holland' uit Utrecht vervaardigd tegeltableau waarop de naam 'Vinkenhoef' staat vermeld omgeven door een symmetrisch opgezet natuurtafereel met vinken. Op de begane grond bevinden zich twee regelmatige verdeelde smalle, enkelruits draairamen aan één zijde geflankeerd door een houten luik. Op de eerste verdieping bevinden zich aan weerszijden van het rookkanaal twee enkelruits ramen trapsgewijs geplaatst. Rechts van de licht uitgemetselde haardpartij bevindt zich een enkelruits raam. Boven het russenlid bevindt zich een bovenlicht met gepleisterde boogtrommel met onder de dakrand twee maal twee gekoppelde vensters.

Het interieur is grotendeels in oorspronkelijke staat. De vuurzit, met tegels van de Koninklijke Tichelaar uit Makkum, bevindt zich in het voormalig kantoor met bijbehorende balkenzoldering. In het interieur bevinden zich onder meer paneeldeuren met geprofileerde omlijsting, inbouwkasten, een fraai gesneden trappartij, marmeren schouwen en glas-in-loodramen ten behoeve van lichtinval in de hal.

De voormalige REMISE (nr. 28) met rechthoekige plattegrond bestaat uit één bouwlaag afgesloten door een zadeldak met wolfseind, gedekt met rode geglazuurde tuile du Nord. De voormalige remise is door middel van een tussenlid verbonden aan het woonhuis en is onderdeel van het oorspronkelijke ontwerp uit 1903. De remise is momenteel in gebruik als woonhuis, waardoor het oorspronkelijke interieur verloren is gegaan. Het exterieur is nog in tact met uitzondering van de voormalige inrijdeuren en de twee storende dakkapellen met twee gekoppelde achtruits stolpvensters in ieder schild.

Centraal in de voorgevel bevindt zich een meerruits venster ter plaatse van de voormalige inrijdeuren afgesloten door een segmentboog met wit gepleisterd boogveld. Links en rechts hiervan bevinden zich twee gekoppelde kruisvensters waarvan de onderramen geflankeerd worden door houten luiken. De vensters worden aan de bovenzijde afgesloten door rondbogen met wit gepleisterde boogvelden.

De linker zijgevel is een blinde gevel met centraal het tussenlid.

De achtergevel is een blinde gevel met wit gepleisterde bovenrand. Op de linker hoek bevindt zich een lamp voor de verlichting van het terrein.

Op de begane grond in de rechter zijgevel bevinden zich twee vensters met in de top een nieuw meerruits raamm met driehoekig bovenlicht met in de top, onder de daklijst een katrol.

Waardering

Het woonhuis met remise, is gebouwd in 1903 als directeurswoning van het complex 'Vinkenhoef'naar ontwerp van architect H.H. Kramer en in opdracht van de heer J. Knottenbelt. Het woonhuis is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een goed bewaard gebleven directeurswoning, ontworpen in een eclectische stijl met invloeden van Chalet-elementen en Jugendstiltegeltableaus van de 'Koninklijke Tichelaar' te Makkum en van de 'Holland' te Utrecht.

Vanwege de functie van hygiënische melkverwerking heeft de directeurswoning en remise een cultuurhistorische betekenis als onderdeel van een modelboerderij uit de periode 1880-1920.

Het pand heeft een grote ensemblewaarde in relatie tot de overige delen van het complex.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
517701
Complexnaam
Vinkenhoef
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het COMPLEX van de voormalige MODELBOERDERIJ 'Vinkenhoef', bestaande uit een DIRECTEURSWONING, een ZUIVELHUIS, een VEESTAL en een vermoedelijk ouder TOEGANGSHEK, is tussen 1903 en 1905 in eclectische stijl met invloeden vanuit de Chaletstijl en de Art Nouveau gebouwd naar ontwerp van architect H.H. Kramer (1850-1934) uit Leeuwarden. Opdrachtgever was de heer J.K. Knottenbelt. Het woonhuis 'Vinkenhoef' met remise is in 1903 tot stand gekomen na de afbraak van een bestaand woonhuis met onbekende bouwdatum. Uit die periode resteren nog een aan de noordzijde gelegen, niet toegankelijke ijskelder en een bij de veestal staande hooiberg met houten roeden.

Voor de bouw van de veestal in 1905 is een 'waschhok' en een stal voor het pluimvee (vogelhuis) afgebroken en verplaatst. De boerderij is afgebroken en verwijderd na voltooiing van de veestal. Een deel van de materialen afkomstig uit de afbraak is hergebruikt. In hetzelfde jaar is het zuivelhuis voltooid.

In de periode 1905-1920 zorgde de 'Vinkenhoef' voor de hygiënische verwerking van verse melk. De melk van de koeien, ondergebracht in een schone, betegelde veestal werd in het nabijgelegen zuivelhuis gekoeld en op hygiënische wijze in flessen gedaan. De opdrachtgever, de heer Knottenbelt, woonde in de villa de 'Vinkenhoef'. Omstreeks 1920 is het bedrijf failliet gegaan, waarna het is verkocht aan een andere eigenaar. Momenteel is het complex verdeeld over verschillende eigenaren die de objecten gebruiken als woonhuis.

De architect H.H. Kramer (1850-1934), geboren te Woudsend en overleden te Leeuwarden, bracht zijn jeugd door in Woudsend en Makkum. Nadat hij in de leer was geweest bij een timmerman, de architect Brandsma uit Harlingen en een aannemer te Leeuwarden, vertrok hij naar Amsterdam. Hij bezocht daar de Academie voor beeldende kunsten en in Brussel de Academie des Beaux Arts. Hij werd lid van de Société centrale des architects waar hij meewerkte aan het tijdschrift L'Emulation. Omstreeks 1880 keerde hij terug naar Leeuwarden waar hij vele opdrachten kreeg voor de bouw van landhuizen, villa's, restauraties van kerken, boerderijen en fabrieken in en buiten Leeuwarden.

Omschrijving

De vrijstaande objecten zijn gesitueerd aan de westzijde van de Amersfoortsestraat, op een terrein dat gedeeltelijk door water is omgeven. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen:

1 directeurswoning

2 zuivelhuis

3 veestal

4 toeganshek

Waardering

Het door architect H.H. Kramer in opdracht van de heer J.K. Knottenbelt gebouwde complex - bestaande uit de woning (1903) met remise, de voormalige zuivelhuis (1905), de veestal (1905) en het toegangshek - is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als een zeldzaam voorbeeld van een goed bewaard gebleven hygiënische melkinrichting, ontworpen in een eclectische stijl. Het complex is zorgvuldig gedetailleerd met tegels van onder andere de Koninklijke Tichelaar uit Makkum en de 'Holland' uit Utrecht. Het complex kent een hoge ensemblewaarde, aangezien alle onderdelen van deze melkinrichting nog aanwezig zijn. Het complex is van cultuurhistorische waarde als zeldzaam voorbeeld van een goed bewaard gebleven modelboerderij, die kenmerkend is voor de hygiënische verwerking van melk in Nederland in de periode 1880-1920.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Direkteurswoning Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Amersfoortsestraat 28 3821 CB Amersfoort Kattenbroek Ja
Amersfoortsestraat 28 A 3821 CB Amersfoort Kattenbroek
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Directeurswoning bij Modelboerderij Vinkenhoef Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
R 1155 Amersfoort
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1903 1903 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Kramer, H.H. ; Stad Amersfoort architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven