Vinkenhoef, Amersfoort
Omschrijving
Het vrijstaande ZUIVELHUIS 'Melkerij Vinkenhoef' met rechthoekige plattegrond bestaat uit één bouwlaag met een zolderverdieping. De gevels zijn opgetrokken in bruine baksteen in halfsteens verband. Ter hoogte van de zolderverdiepin is de gevel wit gepleisterd. De gevels worden afgesloten door een zadeldak gedekt met rode tuile du Nord. In het rechter schild bevindt zich een recent aangebrachte dakkapel. Het linker dakschild met twee recente dakramen is gedeeltelijk doorgetrokken.
Het schone metselwerk op de begane grond van de voorgevel met topgevel gaat (zuidzijde) ter hoogte van de zolderverdieping over in een pleistering die in het middenvlak hoger is opgetrokken. Centraal op de begane grond bevinden zich twee gekoppelde draairamen met rechts daarvan een nieuwe deur. Uiterst links is de latere aanbouw onder het doorgetrokken dakschild duidelijk zichtbaar door middel van een andere kleur baksteen en een bouwnaad. Op de zolderverdieping bevindt zich een houten balkon, dat in de toekomst vervangen zal worden door de oorspronkelijke trappartij onder het dakoverstek. De enkele deur, die uitkomt op het balkon, wordt aan weerszijden geflankeerd door een langgerekt, rechthoekig liggend tegeltableau, vermoedelijk vervaardigd door de firma 'Holland' te Utrecht. Op het linker tableau bevindt zich de tekst 'melkerij', op het rechter tableau de tekst 'vinkenhoef'op een achtergrond van gele tegels, gedecoreerd met boterbloemen. Boven elk tableau bevindt zich een liggend ovaalvormig venster met kruisvormige roedenverdeling aan de bovenzijde afgesloten door een rollaag in schoon metselwerk.
Links in de linker zijgevel bevinden zich twee verlengde rechthoekige vensters, afgesloten door een rollaag, bestaande uit een tweeruits onderraam en een tweeruits bovenlicht. Rechts bevindt zich de latere aanbouw onder het doorgetrokken dakschild. De doorgang met oorspronkelijke enkele houten paneeldeur rechts in de gevel is bewaard gebleven achter de recente aanbouw. De gevel is boven de vensteropeningen tot onder de mastgoot wit gepleisterd.
In de achter gevel met topgevel bevinden zich twee onregelmatig verdeelde vensteropeningen.
In de rechter zijgevel bevinden zich twee regelmatig verdeelde B-vensters met tweeruits bovenlicht. De witte bepleistering bovenaan de gevel begint halverwege de bovenlichten onder de mastgoot.
In het interieur is de indeling bewaard gebleven. Er bevond zich een ruimte met een koelbak en een flessenspoelerij. Helaas is de betegelde lambrizering met identieke tegels als in de veestal voor een groot gedeelte verdwenen.
Waardering
De Melkerij 'Vinkenhoef', is gebouwd in 1905 als zuivelhuis van het complex 'Vinkenhoef' naar ontwerp van architect H.H. Kramer in opdracht van de heer J. Knottenbelt. Het pand is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als typerend voorbeeld van een goed bewaard gebleven zuivelhuis, ontworpen in eclectische stijl met invloeden van de Jugendstil in het vermoedelijk door de 'Holland' te Utrecht vervaardigde tegeltableau. Het zuivelhuis is van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een modelboerderij uit de periode 1880-1920. De melkerij is van ensemblewaarde in relatie tot de overige delen van het complex.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het COMPLEX van de voormalige MODELBOERDERIJ 'Vinkenhoef', bestaande uit een DIRECTEURSWONING, een ZUIVELHUIS, een VEESTAL en een vermoedelijk ouder TOEGANGSHEK, is tussen 1903 en 1905 in eclectische stijl met invloeden vanuit de Chaletstijl en de Art Nouveau gebouwd naar ontwerp van architect H.H. Kramer (1850-1934) uit Leeuwarden. Opdrachtgever was de heer J.K. Knottenbelt. Het woonhuis 'Vinkenhoef' met remise is in 1903 tot stand gekomen na de afbraak van een bestaand woonhuis met onbekende bouwdatum. Uit die periode resteren nog een aan de noordzijde gelegen, niet toegankelijke ijskelder en een bij de veestal staande hooiberg met houten roeden.
Voor de bouw van de veestal in 1905 is een 'waschhok' en een stal voor het pluimvee (vogelhuis) afgebroken en verplaatst. De boerderij is afgebroken en verwijderd na voltooiing van de veestal. Een deel van de materialen afkomstig uit de afbraak is hergebruikt. In hetzelfde jaar is het zuivelhuis voltooid.
In de periode 1905-1920 zorgde de 'Vinkenhoef' voor de hygiënische verwerking van verse melk. De melk van de koeien, ondergebracht in een schone, betegelde veestal werd in het nabijgelegen zuivelhuis gekoeld en op hygiënische wijze in flessen gedaan. De opdrachtgever, de heer Knottenbelt, woonde in de villa de 'Vinkenhoef'. Omstreeks 1920 is het bedrijf failliet gegaan, waarna het is verkocht aan een andere eigenaar. Momenteel is het complex verdeeld over verschillende eigenaren die de objecten gebruiken als woonhuis.
De architect H.H. Kramer (1850-1934), geboren te Woudsend en overleden te Leeuwarden, bracht zijn jeugd door in Woudsend en Makkum. Nadat hij in de leer was geweest bij een timmerman, de architect Brandsma uit Harlingen en een aannemer te Leeuwarden, vertrok hij naar Amsterdam. Hij bezocht daar de Academie voor beeldende kunsten en in Brussel de Academie des Beaux Arts. Hij werd lid van de Société centrale des architects waar hij meewerkte aan het tijdschrift L'Emulation. Omstreeks 1880 keerde hij terug naar Leeuwarden waar hij vele opdrachten kreeg voor de bouw van landhuizen, villa's, restauraties van kerken, boerderijen en fabrieken in en buiten Leeuwarden.
Omschrijving
De vrijstaande objecten zijn gesitueerd aan de westzijde van de Amersfoortsestraat, op een terrein dat gedeeltelijk door water is omgeven. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen:
1 directeurswoning
2 zuivelhuis
3 veestal
4 toeganshek
Waardering
Het door architect H.H. Kramer in opdracht van de heer J.K. Knottenbelt gebouwde complex - bestaande uit de woning (1903) met remise, de voormalige zuivelhuis (1905), de veestal (1905) en het toegangshek - is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als een zeldzaam voorbeeld van een goed bewaard gebleven hygiënische melkinrichting, ontworpen in een eclectische stijl. Het complex is zorgvuldig gedetailleerd met tegels van onder andere de Koninklijke Tichelaar uit Makkum en de 'Holland' uit Utrecht. Het complex kent een hoge ensemblewaarde, aangezien alle onderdelen van deze melkinrichting nog aanwezig zijn. Het complex is van cultuurhistorische waarde als zeldzaam voorbeeld van een goed bewaard gebleven modelboerderij, die kenmerkend is voor de hygiënische verwerking van melk in Nederland in de periode 1880-1920.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Melkkamer | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Amersfoortsestraat | 26 | – | 3821 CB | Amersfoort | Kattenbroek | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | Zuivelhuis bij Modelboerderij | Modelboerderij |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | R | 184 | – | Amersfoort |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1905 | 1905 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Kramer, H.H. ; Stad Amersfoort | architect / bouwkundige / constructeur | – |