Inleiding

VILLA "Rusthof" is gelegen in het - op de plaats van de stadsmuur door J.D. Zocher jr. aangelegde - plantsoen. De villa, aan drie zijden omringd door een tuin, werd vermoedelijk rond het midden van de negentiende eeuw gebouwd, wellicht naar ontwerp van J.D. Zocher jr. In de eclectische bouwstijl overheersen schilderachtige en classicistische invloeden, terwijl ook gotische details kunnen worden aangewezen. De gevels zijn, op een donkere plint na, wit bepleisterd, waarin horizontale en verticale lijnen zijn aangebracht, waardoor de toepassing van blokken wordt gesuggereerd.

De villa heeft waarschijnlijk dienst gedaan als zomerhuis en is direct aan het water van de Beek gelegen. Het gebouw vormt samen met het plantsoen en de daarin gesitueerde bruggen een eenheid. Aan de zuidoostzijde is deze eenheid door de aanleg van de Stadsring in de jaren 1960 verstoord.

Omschrijving

De hoofdmassa van de villa heeft een vrijwel vierkante plattegrond, met daarop twee bouwlagen, besloten door een evenwijdig aan de Singel gepositioneerd uitzwenkend zadeldak, gedekt met Hollandse pannen. Er komen twee bakstenen schoorstenen voor op de nokeinden van het ver overstekende dak. Aan de linkerzijgevel bevindt zich een vrijwel vierkante uitbouw van één bouwlaag. Aan de rechterzijgevel is een rechthoekige uitbouw gelegen, met aan de zijde van het plantsoen een klein toegevoegd volume met uitzwenkend schilddak onder zinken roevendak. Beide uitbouwen bezitten een dubbele geprofileerde kroonlijst en een plat dak. Over de gehele breedte van de hoofdmassa is aan de voorgevel een serre gelegen met glazen lessenaarsdak.

De voorgevel (zuidoostzijde) van de hoofdmassa is symmetrisch van opzet. Op de begane grond bevindt zich een zeven traveeën brede serre met lessenaarsdak, waarvan de eerste en de laatste travee uit smalle vensters bestaan, boven een bakstenen muur die door ranke ijzeren zuilen wordt omlijst. Een zuil, geheel rechts ontbreekt. Tussen de zuilen en boven de vensters bevinden zich waaiermotieven van ijzer. De tweede en vijfde travee bestaan uit een deur met venster met kruisvormige roedenverdeling en een tweedelig bovenlicht. Voor het bovenlicht is een ijzeren console aangebracht, die de ijzeren draagbalk ondersteunt. De drie middelste traveeën zijn gelijk en omvatten per travee een vierlichts-venster met een tweelichts-bovenlicht, geplaatst boven een bakstenen muur met lessenaarsdak, in drie gelijke traveeën worden onderverdeeld. Hierin zijn drie dubbele openslaande vensters met bovenlichten ondergebracht. De zijgevels van de serre bezitten onder het driehoekige houten beschot een groot drielichts-venster met een bovenlicht voorzien van een gedrukte boogvorm.

Boven de serre bezit het pand een driedeling, met op de eerste verdieping drie dubbele openslaande vensters met bovenlichten.

Het teruggelegen linkervolume bezit een schuifvenster met roedenverdeling, terwijl de overige gevels blind zijn, hetgeen ook voor het rechter volume geldt.

De linker zijgevel bezit links op de eerste verdieping een smal venster met bovenlicht en in het midden een klein ovaal venster, dat licht geeft aan de trappartij. In de topgevel is een spitsvormig venster met roedenverdeling, omgeven door een geprofileerde omlijsting.

De kleine uitbouw bezit vier, van een roedenverdeling voorziene, vensters.

De rechter zijgevel bezit rechts op de begane grond en op de eerste verdieping een smal venster met bovenlicht. In de topgevel is een spitsvormig dubbel venster aangebracht, identiek aan dat van de linker zijgevel.

De hoofdmassa van de aan het water gelegen achtergevel kan in drie traveeën worden onderverdeeld. Drie schuifvensters met bovenlicht op de begane grond, boven een donkere plint. Boven deze vensters bevindt zich een balkon over de gehele breedte van de gevel, steunend op vier zware consoles, die versierd zijn met gekrulde plantenmotieven. Ook het ijzeren hekwerk is rijk gedecoreerd, onder andere met rozetten. In de tweede bouwlaag bevinden zich drie dubbele openslaande vensters (met bovenlichten), die zo laag aan het balkon grenzen, dat zij ook als balkondeuren kunnen worden gebruikt.

De indeling van de ruimten in de villa is vrijwel geheel ongewijzigd, evenals vele detailleringen. De hoofdmassa is zowel op begane grond, als op de eerste verdieping, ter breedte van twee traveeën, ingedeeld als een kamer-en-suite. Hiernaast bevinden zich twee zeer kleine kamers. In de linkeruitbouw bevindt zich de keuken, en in de rechteruitbouw twee kleinere slaapkamers. Belangrijke interieuronderelen zijn: de tegelvloer in de serre, de gestucte plafonds in de ruimten van de hoofdmassa, de schouw in de keuken, de geprofileerde deuren en de trappartij. In de vensterkanten zijn de vouwblinden en luikkasten nog aanwezig.

Waardering

Villa "Rusthof" is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als gaaf en typerend voorbeeld van een in eclectische bouwstijl ontworpen villa met een gaaf interieur waarin waardevolle onderdelen als onder meer tegelvloer, stucplafonds en vouwblinden. De villa heeft tevens een ensemblewaarde in relatie tot het plantsoen en de daarin gesitueerde bruggen.