Inleiding

Een in 1906-1907 tot stand gekomen WINKEL/KANTOOR. Gebouwd in opdracht van de Levensverzekerings-maatschappij 'De Utrecht', die ook als financier optrad. De architecten waren A.J. Kropholler en J.F. Staal jr. Ontworpen en gebouwd in de stijl van het rationalisme.

NB. In het gebouw bevond zich de winkel in interieuronderdelen en voorwerpen van kunstnijverheid 'Het Binnenhuis'. Van 1907 tot 1923 zou deze firma hier gevestigd blijven. Op de plattegrond naast de aanduidingen betreffende de winkel ook veel ruimte voor opslag en pakkamers, verder veel kantoorruimte. In 1907 werd in opdracht van H.P. Berlage de glasruit van de deur in het toograam aan de voorgevel vervangen. In 1921 werd in opdracht van de Levensverzekerings-maatschappij 'De Utrecht' een pakkelder geplaatst onder het pand Raadhuisstraat 48-50. Architect was Staal/Haalmeyer. De werken werden uitgevoerd door de Hollandsche Maatschappij tot het maken van Werken in Gewapend Beton.

Omschrijving

Op een samengesteld rechthoekig grondplan ontworpen winkel annex kantoorgebouw. Geheel wordt gedekt door een samengesteld dak met aan de voorzijde een opgaand dakschild gedekt met shingles in Maasdekking. Ingestoken zadeldaken achter de tuitgevels aan weerszijden van het middendeel. In het gebouw laten zich zes bouwlagen onderscheiden: kelder, begane grond, tussenverdieping, drie verdiepingen onder een kap. Op twee smalle hoekrisalieten na volkomen vlakke en symmetrische en sterk horizontaal en verticaal gelede gevel. Opgebouwd uit overwegend in staand verband vermetselde bruin/rode baksteen. Natuurstenen hoge plint en verdere accenten. Het middendeel van de gevel wordt aan weerszijden begrensd door een hemelwaterafvoer met op regelmatige afstand geplaatste bevestigingsklampen. Aan de bovenzijde een vergaarbak met overloop. Op het niveau van de begane grond toont het middendeel een zeer brede en getoogde toegangspartij. Gemetselde toog op natuurstenen kraagstenen met afgeschuinde hoeken. Profielbanden in de toging. Grote recente glaspui met kalf. Aan weerszijden van de toging een cirkelvormig natuurstenen ornament op plaat.

Op de drie verdiepingen elk een brede vensterpartij. Zo'n partij bestaat uit drie nevengeschikte en verdiept geplaatste vensters met schuiframen en aan weerszijden een smal verdiept geplaatst venster met schuifraam. Natuurstenen benedendorpels, gemetselde posten en hanekammen. Op geglazuurde steen geplaatste natuurstenen hoek- en sluitstenen. Op de derde verdieping vensterpartij met smal venster aan weerszijden dat lager is dan de drie centrale vensters. De smalle vensters worden nu afgesloten door een hoge natuurstenen dorpel met geometrische uitgehakte ornamenten. Hierboven het tegelplateau met tekst " 'T BINNENHUIS ", en met links het wapen van de stad Amsterdam en rechts een wapen met een naar rechts gekeerde leeuw. Hierboven de gevelbeëindiging met accenten in geglazuurde baksteen. Natuurstenen afsluiting met geometrisch motief. Links en rechts van het middendeel van de gevel een smaller geveldeel afgesloten met een tuitgevel. Deze flankerende geveldelen tonen op het niveau van de begane grond een hoge en licht getoogde gevelopening. Onder het kalf de etalageruit; boven het kalf een zeer groot meerruits bovenlicht. Gemetselde lichte toging. Op de drie verdere verdiepingen bevinden zich vensterpartijen. Zo'n vensterpartij bestaat uit een centraal geplaatst venster met schuifraam en aan weerszijden een smal venster met schuifraam. Natuurstenen benedendorpel en gemetselde posten en hanekammen. Verder natuurstenen sluit- en hoekstenen op geglazuurde steen. De vensterpartij op de derde verdieping wijkt af doordat de vensters aan weerszijden lager zijn dan het centrale venster. Ook hier worden die lagere vensters afgesloten door een natuurstenen bovendorpel met eenvoudige geometrische versiering. Op het niveau van de zolderverdieping nog een enkel venster in de beide flankerende geveldelen. Venster met draairaam in licht getoogde nis met natuurstenen benedendorpel, geglazuurde accenten en natuurstenen hoekstenen bij gemetselde hanekam. Hierboven hijsbalk op natuurstenen blok. Tuitgevel met natuurstenen beëindiging met blokken in de vorm van een parallellogram. Ook natuurstenen vlechtingen met accenten in geglazuurde steen. Natuurstenen tuit en schouderstukken; eenvoudige geometrische versiering. Links en rechts van de gevel bevindt zich dan de afsluitende smalle hoekrisaliet op de begane grond voorzien van een toegangspartij in geheel natuurstenen kader. Flankerende halfzuil met teerlingkapiteel. Verdiept geplaatste toogdeur. In de enkadrering verder rolwerk, hoek sluit- en randstenen. Hierboven een klein eenvoudig venster met benedendorpel en hanekam en natuurstenen hoekstenen op geglazuurde steen. Op de drie verdiepingen elk een eenvoudig venster met schuifraam en benedendorpel en gemetselde hanekam met natuurstenen hoekstenen op geglazuurde steen. Het venster op de bovenste verdieping toont een natuurstenen bovendorpel met eenvoudige geometrische versiering. Hierboven een gemetselde ontlastingsboog. Rechte gevelbeëindiging met borstwering met drie openingen; verder een natuurstenen afsluiting met hoekblokken en accenten in geglazuurde steen.

Waardering

Winkel annex kantoorgebouw van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde. Gevel is goed bewaard gebleven. Van belang vanwege de bijzondere oorspronkelijke functie van het pand. Van belang binnen de geschiedenis van de ontwikkeling van de kunstnijverheid in Nederland. Sterk beeldbepalend. Bijzondere situering in de bocht van de Raadhuisstraat.