Inleiding

Het WOONHUIS van het type villa, bekend als Nieuwoord met aangebouwde STAL en KOETSHUIS, is in de periode 1870 tot 1905 gebouwd. In 1870 bouwde Cornelis van Wieringen de villa. Vervolgens liet zijn weduwe het huis in 1885 aan de noordzijde met een trappenhuis uitbreiden. In 1901 werd Jhr. J.B. de Beaufort, de burgemeester van Woudenberg, de eigenaar van het pand. Hij liet het in 1905 met stijlinvloeden van de chaletstijl uitbreiden. Aan de zuidzijde werd een nieuwe vleugel met een torentje en een entreeportiek gebouwd. Aan de noordzijde werd het oudere portaal vernieuwd. In 1905 werd het pand eigendom van de burgemeester van Leusden, J.K.H. de Beaufort. De villa staat aan de Maasbergseweg, de doorgaande weg van Amersfoort via Woudenberg naar Maarsbergen. Aan de straat bevinden zich twee bepleisterde hekpijlers met uitkragende dekplaten en een bolvormige bekroning. Deze zijn in de jaren 1995-2000 aangebracht.

Omschrijving

Het twee bouwlagen hoge, vrijstaande woonhuis is op een samengestelde plattegrond opgetrokken en heeft een samengestelde, overstekende kap. Het hoofdvolume onder schildkap heeft links en rechts licht risalerende hoekpaviljoens onder respectievelijk een wolfdak en een zadeldak. De topgevels van de risalerende gevels zijn uitgevoerd met schijnvakwerk. Rechts (aan de noordoostzijde) grijpt een twee bouwlagen hoog volume onder schilddak in.

Het huis is bepleisterd en wit geschilderd, met uitzondering van de schijnvakwerkconstructie van de topgevels. De schijnvakwerkindeling verschilt per gevel in detaillering. De daken zijn gedekt met roodbakkende, geglazuurde leipannen. De licht overkragende daken zijn afgewerkt met eenvoudige lijsten. De vensters zijn rechtgesloten of getoogd en voorzien van strekken in schoonmetselwerk. De houten ramen hebben roedenverdeelde bovenlichten, waarin geel structuurglas geplaatst is. Aan de achterzijde van het pand is dit in de jaren 1970 grotendeels verwijderd. Onder de waterslag bevindt zich een uitgemetselde sierrand. De asymmetrische voorgevel (aan de Maarsbergseweg, zuidoostzijde) heeft twee risalerende hoektraveeën met daartussen een tweeassig gevelvlak. In het midden, tussen de begane grond en de verdieping is de naam 'Nieuwoord' aangebracht. Links bevat de gevel een getoogd venster met op de verdieping een rechtgesloten venster. In de afgewolfde topgevel bevindt zich een gekoppeld venster met roedenverdeeld raam. De twee terugliggende assen bevatten in de eerste laag twee vensters onder getrapte strek en daarboven twee rechtgesloten vensters. Het dak wordt ter plaatse van de vensterassen doorbroken door twee driezijdige dakkapellen onder schildkap, gedekt met leien. De dakkapellen bevatten drie vensters met vier- en achtruits ramen en worden bekroond door zinken pirons. De rechter travee is identiek ingedeeld als links, maar uitgevoerd met een puntgevel. De voorgevel van het terugliggende rechter bouwvolume bevat een entree in een uitpandig portiek, een venster op de verdieping en een gekoppeld venster met negenruits ramen vlak onder de goot. Aan de zuidwestzijde bevindt zich in het midden een vierkante toren met achthoekige opbouw en achtzijdige spits. In de achtzijdige torenopbouw bevinden zich rondom tweedelige vensters met vierruitsramen. De linkerzijgevel bevat ter plaatse van de toren een entree met houten paneeldeur en een uitpandig entreeportaal onder driezijdige schildkapje. Daarboven bevindt zich een rechtgesloten venster. De rechterzijgevel bevat per verdieping een venster als in de voorgevel. In de afgewolfde top wordt het ojiefvormige vakwerk onderaan beeindigd met een rand van siermetselwerk. Het dakvlak wordt doorbroken door een houten dakkapel met vier ramen onder plat dak.

Aan de achterzijde (noordwestzijde) bevindt zich een houten serre. Deze tweelaagse serre is uitgevoerd met gesneden en geprofileerde spijlen en goten op klossen. Aan de achterzijde van het pand bevindt zich de aangebouwde stal en het koetshuis, beide uit 1876. Dit geheel is eveneens gepleisterd en heeft, deels gerestaureerde, getoogde deuren. Het koetshuis heeft een geveltop met decoratief houtsnijwerk en decoratieve randen in het gevelvlak.

Waardering

Het woonhuis met stal en koetshuis is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een villa uit het einde van de negentiende en begin twintigste eeuw met stijlinvloeden van de chaletstijl. De villa heeft stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging aan de Maarsbergseweg.