Prins Hendriklaan 2, Esbeek
Hilvarenbeek Prins Hendriklaan 2
Inleiding.
Aan de rand van het oostelijke deel van het landgoed De Utrecht ligt, nabij De Merel en de Lage Mierdseweg, aan de zuidelijke zijde van de Prins Hendriklaan de voormalige TUINMANSWONING met SCHOP, daterende uit omstreeks 1910. Het pand is thans in gebruik als woonhuis.
Beschrijving.
Het eenlaags huis heeft een globaal rechthoekige plattegrond en wordt gedekt door een aan de noordelijke en zuidelijke zijde afgewolfd zadeldak, dat aan de westelijke zijde geknikt is en belangrijk lager aangezet. Het huis heeft bakstenen gevels, die op de hoeken aan de bovenzijde zijn uitgemetseld. De aan de noordelijke zijde gesitueerde straatgevel telt drie vensterassen.
De drie schuifvensters op de begane grond hebben negenruits onderlichten en drieruits bovenlichten. Per raam zijn twee paneelluiken met diabolobeschildering aangebracht. In de topgevel een dubbel vierruits venster. In de westelijke, lage zijgevel is een vierruits venster en, meer zuidelijk, een dubbel vierruits venster aangebracht. Op het dak aan de westelijke zijde een hoge schoorsteen. In de oostelijke gevel twee paneeldeuren met een drieruits bovenlicht en, meer zuidelijk, een schuifvenster, identiek aan die in de voorgevel. Aan de zuidoostelijke zijde van het huis staat, haaks op de as van het woonhuis, een eenlaags houten schuurtje met een rechthoekige plattegrond, dat wordt gedekt door een zadeldak met muldenpannen. De tuin van het woonhuis is door een haag van de Prins Hendriklaan gescheiden. Het onverharde erf is via een korte, onverharde oprijlaan vanaf de Prins Hendriklaan te bereiken.
Waardering.
De voormalige tuinmanswoning is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw in Nederland, in het bijzonder de grootschalige ontginning van woeste gronden in de 20ste eeuw en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning.
Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de aan de landschappelijke omgeving aangepaste sobere ornamentiek. Het heeft ensemblewaarden als onderdeel van het te beschermen grootschalige landgoed 'De Utrecht'. Het is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Het complex bestaat uit de in 1920-'22 door de levensverzekeringsmaatschappij 'De Utrecht' op het gelijknamige, sinds 1899 ontgonnen landgoed gebouwde, voormalige VAKANTIEHUIS "Rustoord" met bijbehorende voormalige BEHEERDERSWONING, eveneens uit 1920, en de tegen de noordelijke gevel van het vakantiehuis gesitueerde VLEUGEL, een uitbreiding uit omstreeks 1935 (1). Tevens vallen binnen de bescherming de op het achterterrein gesitueerde IJSKELDER (2) uit omstreeks 1925, de bij de hoofdingang gesitueerde, door het personeel geschonken hardstenen FONTEIN (3) uit omstreeks 1930, de drie aan de westelijke zijde van het gebouw gesitueerde, eveneens door het personeel geschonken groepen SIERVAZEN (4) uit omstreeks 1935, inclusief het onderliggende gemetselde muurwerk met banken en trappartijen, de twee op de zuidoostelijke hoek van de T-kruising De Vier Winden - Lage Mierdseweg gelegen DIENSTWONINGEN met SCHUREN (5 en 6), een JACHTHUIS uit 1900 gelegen aan de Roovertsebaan 1 (7) en een voormalige TUINMANSWONING gelegen nabij De Merel en de Lage Mierdseweg, aan de zuidelijke zijde van de Prins Hendriklaan (8). Het complex onderstreept de recreatieve functie die het landgoed omstreeks 1920 kreeg: fiets- en wandelpaden werden aangelegd, een klein café geopend, en -uitsluitend bestemd voor het personeel van de maatschappij- Rustoord werd geopend, zodat men ten volle kon genieten van het nieuwe natuurschoon, dat op de heide was aangelegd.
Waardering.
Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw en recreatie in Nederland, in het bijzonder de grootschalige ontginning van woeste gronden in de 20ste eeuw, waarbij ook aandacht werd besteed aan recreatieve mogelijkheden, en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het buitenverblijf. Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de aan de landschappelijke omgeving aangepaste stijl en ornamentiek, het is van belang binnen het oeuvre van architect W.H. Hanrath. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een groter geheel, het te beschermen grootschalige landgoed 'De Utrecht'. Het geheel is belangrijk vanwege de gaafheid van het ex- en interieur en is als voorbeeld van een vakantiehuis zeldzaam.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Schuur (G) | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Opslag | oorspronkelijke functie | – |
| Tuinmanswoning(K) | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prins Hendriklaan | 2 | – | 5085 NJ | Esbeek | – | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | boswachterswoning | Arbeiderswoning(K) |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | F | 1227 | – | Hilvarenbeek |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1925 | 1925 | – | vervaardiging |