Inleiding

Op de kruising van Sophiastraat en Mauritsstraat staat, op een klein rond-point, de Wilhelmina-FONTEIN, gebouwd in 1898 naar een ontwerp van J. Gips. De ingebruikstelling vond plaats ter gelegenheid van de kroning van koningin Wilhelmina. De fontein, met elementen van de Art Nouveaustijl, stond oorspronkelijk op de Grote Markt. Het hardstenen bassin werd geleverd door de steenhouwer J.B. Petit, terwijl de smeedijzeren opbouw werd vervaardigd door de firma Vincent en Co.

Thema van de voorstelling is de watervoorziening als voedende bron voor het leven; uit het water groeit de flora en laaft zich de fauna. Dit alles wordt bekroond door de koninklijke kroon.

Omstreeks 1928 is de fontein naar de huidige locatie verplaatst.

Omschrijving

De fontein, die is voorzien van de omlopende hardstenen keiband en het lage, oorspronkelijke smeedijzeren hekwerk, bestaat uit een rond hardstenen bassin met geprofileerde rand, waarin, op een hardstenen sokkel, een gepolychromeerde, smeedijzeren, op zes poten rustende zeskantige opbouw, die wordt bekroond door een smeedijzeren, goudkleurig geschilderde kroon.

In het smeedwerk zijn naast veel ornamentale (zweepslagmotief, voorstellende water) en florale motieven (bladeren, bloemen en

-knoppen, vruchten) ook dierfiguren verwerkt, zoals waterspuwende zeepaarden en salamanders, alsmede kikkers. De laatste zijn op de rand van het bassin gemonteerd.

Tegen de opbouw is een drietal ijzeren schildjes aangebracht, waarop ondermeer een verguld portret 'en profil' van koningin Wilhelmina, alsmede de wapens van Breda en het huis van Oranje.

Waardering

De fontein is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarden: het is een bijzondere uitdrukking van de band tussen de stad Breda en het koningshuis; het is van belang als vertegenwoordiger van een belangrijke fase in de typologische ontwikkeling van het straatmeubilair. Het heeft architectuurhistorische waarden: het is van belang vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de Art Nouveau-achtige ornamentiek. Het heeft ensemblewaarden: het is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de wijk door de liging op een belangrijke kruising van straten; het maakt een integrerend deel uit van een wijk die is ontstaan als gevolg van de ontmanteling en uitleg van de stad. Gaafheid/herkenbaarheid: het object heeft belang wegens de architectonische gaafheid.

Zeldzaamheid: het object is als voorbeeld van een openbare fontein in smeedwerk betrekkelijk zeldzaam.