Inleiding.

Aan de oostzijde van de Tolsedijk gelegen tweelaags HERENHUIS met links een éénlaags uitbouw. Het pand wordt aan alle zijden omgeven door een ruime siertuin. Aan de linker zijde bevindt zich bovendien een erf dat bereikbaar is via een toegangslaan die het complex verbindt met de openbare weg. De woning is uitgevoerd in neo-renaissancetrant en dateert uit omstreeks 1910.

Typerend is de toepassing van speklagen en segmentbogen met geboorte- en sluitstenen. Het pand heeft enige wijzigingen ondergaan. Ramen en bovenlichten werden vernieuwd waarbij roedenverdeling verloren ging. In de linker zijgevel bevindt zich een later gerealiseerde ingang op de plaats waar zich oorspronkelijk smalle vensters bevonden. De gevel bevat uiterst links een venster op de plaats waar zich eertijds een ingang bevond. Het interieur onderging diverse wijzigingen. Binnen de kamers en suite verdween de tussenwand met schuifdeuren. De gang kreeg een nieuwe tegelvloer.

Omschrijving.

Het herenhuis heeft een hoofdzakelijk rechthoekige plattegrond met aan de achterzijde een éénlaags uitbouw met plat dak. Het pand bestaat rechts uit een tweelaags bouwdeel en links uit een haaks hierop aansluitend éénlaags bouwdeel. Het hogere bouwdeel is voorzien van een afgewolfd zadeldak. Het lagere bouwdeel heeft lessenaarsdaken, waarbinnen een tweede bouwlaag is opgenomen. De daken zijn gedekt met rode en gesmoorde kruispannen en voorzien van houten windveren alsmede dito boeiborden en bakgoten. Er zijn diverse gemetselde schoorstenen met een speklaag van gele verblendsteen. Op het voorste dakschild van de éénlaags uitbouw bevindt zich een houten dakkapel met zinken tentdak met piron. De dakkapel bevat een enkelruits raam. De gevels zijn gemetseld in baksteen in kruisverband. Binnen de voorgevel bevinden zich speklagen van gele verblendsteen. De gemetselde plint kraagt uit en heeft hier een hardstenen waterlijst. Binnen de overige gevels is een eenvoudige plint met rollaag. De vensters hebben authentieke kozijnen met kraalprofiel alsmede vernieuwde ramen en dito bovenlichten. Ze zijn voorzien van segmentbogen (deels in baksteen, deels in rode verblendsteen) en boogvelden met siermetselwerk (bij de vensters binnen de eerste bouwlaag van de achtergevel zijn de boogvelden gecementeerd). Binnen de voorgevel hebben de bogen zandstenen geboorte- en sluitstenen. De lekdorpels zijn alhier in hardsteen. Binnen de overige gevels hebben de vensters een gemetselde lekdorpel. De voorgevel is asymmetrisch ingedeeld. Het rechts aanwezige tweelaags bouwdeel is licht risalerend. Binnen de eerste bouwlaag bevinden zich hier drie gekoppelde vensters met gemetselde tussendammen. Links van de risaliet bevindt zich de hoofdingang die bereikbaar is via een terrazzostoep met mozaeklijst. Er zijn bovendien twee hardstenen stoepdorpels. De ingang is uitgevoerd als een vensternisportaal met segmentboog en dagkanten in kraalprofiel. Boven de segmentboogingang bevindt zich een bovenlicht bestaande uit drie segmentboogvensters met een enkelruits raam dat gevuld is met glas-in-lood. De dagkanten van deze vensters hebben een kwartholprofiel en zandstenen geboortestenen. De doorlopende lekdorpel van de vensters bestaat eveneens uit zandsteen. De ingang bevat een sobere paneeldeur met een enkelruits raampje (niet oorspronkelijk). De gevelplinten zijn aan weerskanten van de ingang voorzien van hardstenen hoeken in verspringend blokverband. Links van de ingang bevinden zich twee vensters. Binnen de tweede bouwlaag van het hogere bouwdeel bevinden zich drie gekoppelde vensters als binnen de eerste bouwlaag. De geveltop is centraal voorzien van een smal zoldervenster met een enkelruits raam. Aan weerskanten bevinden zich telkens twee casementen met een segmentboog die voorzien is van zandstenen geboorte- en sluitstenen. De casementen lopen trapsgewijs op. De rechter zijgevel is nagenoeg blind en heeft uiterst links binnen de eerste bouwlaag een venster. De linker zijgevel bevat centraal een zogenoemde Brugse travee met segmentboog. Hierbinnen bevindt zich geheel onderaan een later gerealiseerde ingang met moderne invulling alsmede een moderne bordesstoep met twee treden en tegelbekleding. Boven de ingang bevinden zich twee lagen van telkens twee trappenhuisvensters met een enkelruits raam dat gevuld is met glas-in-lood. De bovenste vensters zijn hoger. Aan weerskanten van de middenas bevindt zich in de eerste bouwlaag telkens één venster. Hetzelfde geldt voor de geveltop. Onder het linker venster binnen de eerste bouwlaag bevindt zich een getoogd kelderlicht met koekoek. De linker zijgevel springt uiterst links terug (= gevel van lagere uitbouw tegen de achtergevel van het pand) en bevat hier één venster. Dit geveldeel is gecementeerd.

De achtergevel heeft binnen de eerste bouwlaag uiterst links drie vensters waarvan het centrale exemplaar iets breder is. Binnen de tweede bouwlaag is een vergelijkbare indeling. De geveltop bevat een centraal geplaatst zoldervenster met een enkelruits raam en een authentiek 2-ruits bovenlicht.

Aan weerskanten van het venster bevindt zich een casement met een segmentboog. Het lagere bouwdeel (haaks aansluitende op het tweelaags bouwdeel) bevat links een ingang met een gecementeerde stoep, een hardstenen onderdorpel en dito neuten en een moderne deur. Boven het kalf bevindt zich een authentiek 3-ruits bovenlicht. De achtergevel van de uitbouw die rechts aansluit op het lagere bouwdeel heeft links een klein getoogd venster. Binnen de linker zijgevel van de uitbouw is een ingang met een gecementeerde lijst en voorzien van een moderne invulling. Het interieur bevat nog enige authentieke elementen. Het trappenhuis is voorzien van een houten balustrade met gesneden spijlen en dito trappalen. De gang bevat enkele gestucte segmentbogen met een kraalprofiel. Binnen de kamer links voor bevindt zich een zwartmarmeren schoorsteenmantel. De woonvertrekken in het rechter deel van het pand bevatten (binnen de voormalige achterkamer) een zwartmarmeren schoorsteenmantel met groenmarmeren detaillering. De stucplafonds hebben hier een kooflijst en een cirkelvormige rozet. Op de verdieping hebben de ingangen authentieke gehoute paneeldeuren met originele handgrepen en profiellijsten. Het pand is gelegen binnen een ruim, eigen terrein en wordt aan alle zijden omgeven door een siertuin. Links bevindt zich bovendien een erf alsmede een aansluitend bosperceel met drenkpoel.

Waardering.

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van de ontwikkeling van de landbouw in het kleigebied. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de toegepaste detaillering. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een harmonisch geheel, verder bestaand uit een veeschuur en kleine stal gelegen op een terrein dat bestaat uit een ruim erf en een siertuin alsmede een bosperceel en een drenkpoel. Voorts is het pand een karakteristiek onderdeel van de historische bebouwing die zich langs de Tolsedijk bevindt.

Het object is van belang wegens de kwaliteit van de samenstellende onderdelen, bestaande uit een herenhuis in neo-renaissancetrant met speklagen en segmentbogen alsmede een als vensternisportaal uitgevoerde hoofdingang.