Inleiding

WERK-WOONHUIS omstreeks 1900 gebouwd naar ontwerp uit 1899 van architect C.J.J. Tenenti jr. voor de wijnhandelaar M.E.R. de Bruijn. Het pand bestaat uit een woonhuis met kantoor, een wijnpakhuis met werkplaats en drie verhuurbare woningen en maakt onderdeel uit van de bebouwing aan de kade van de Oude Maas. Uitwendig is het pand uitgevoerd in een late eclectische stijl, met vroege Art Nouveau motieven. Het interieur van het woonhuis en het terras tussen woonhuis en pakhuis zijn gedecoreerd in Neo-Renaissancestijl.

NB: De kleurstellingen in het interieur van het woonhuis zijn gewijzigd aan het einde van de twintigste eeuw.

Omschrijving

Het werk-woonhuis beslaat het hele perceel tussen Binnen Walevest en Buiten Walevest en bestaat uit drie achter elkaar gelegen volumes op een doorlopende bouwlaag met bedrijfsruimten. Het hoogste volume met woonhuis en kantoor heeft een representatieve voorgevel aan Buiten Walevest. Hierachter het pakhuis. Aan Binnen Walevest een volume met inrijpoorten naar werkplaats en pakhuis en op de verdieping oorspronkelijk drie woningen. Op het plat tussen woonhuis en pakhuis is een terras ingericht. Links grenst het pand aan een stadstuin, rechts sluit het tegen belendende bebouwing aan. De volumes zijn opgetrokken in baksteen, de kappen met pannen gedekt. Het diepe hoofdvolume telt boven de begane grond twee bouwlagen en een kapverdieping onder twee dwarsgeplaatste schilddaken. Het ondiepe en lagere wijnpakhuis heeft een schilddak met nok parallel aan de straat. Over het twee bouwlagen en een zolder tellende achtervolume een zadeldak met nok parallel aan de straat. De symmetrisch opgezette voorgevel heeft een hardsteen plint en is uitgevoerd in baksteen in combinatie met gepleisterde versieringen en siermetselwerk. Rode verblendsteen is onder andere toegepast boven de vensters, die met strekken en hanenkammen zijn afgesloten. De voorgevel heeft een lage benedenverdieping waarachter het kantoor, een hogere bel-etage waarachter de woonvertrekken en een wat lagere slaapverdieping. De gevel telt vier assen. De twee middenassen worden door een rechte gootlijst afgesloten. De boven de gootlijst doorgetrokken zijtraveeën zijn aan de bovenzijde versierd met rondboogfriezen en worden bekroond door opstaande dakstukken. Deze iets risalerende buitenste assen bevatten entreeportalen met hardsteen trappen, links toegang gevend tot het kantoor op de begane grond en rechts tot het op de verdiepingen gelegen woonhuis. Boven de entrees balkons op getrapte consoles, voorzien van balustrades bekroond met kruisbloemen. Tussen de twee verdiept liggende portalen bevindt zich de symmetrische vensterpartij van het kantoor, voorzien van een hoger opgetrokken centraal korfboogvenster met een getrapte stucomlijsting. Hierboven bevat het centrale gedeelte van de gevel twee driehoekige erkers waarop zich kleine balkons bevinden ter hoogte van de tweede verdieping. In de borstweringen van de erkers ter hoogte van de eerste verdieping florale Art Nouveau motieven. De balkondeuren met bovenlicht en smalle zijlichten zijn voorzien van omlijstingen met schouders. Het terras wordt aan de noordzijde door een lage verbindingsgang van keuken naar wijnpakhuis afgesloten en aan de zuidzijde door een muur met een driedelig getoogd venster. De gevels van pakhuis en tussenlid die in het zicht van het woonhuis liggen, zijn rijk afgewerkt met diverse stucwerkversieringen in Neo-Renaissance. De wat soberder achtergevel van het woonhuis heeft onder meer een serre (1910), met in de borstwering gele en rode verblendsteen en in de bovenlichten een decoratieve roedenverdeling. De toegang naar het wijnpakhuis wordt gevormd door een rondboogpoortje met een Neo-Renaissance omlijsting, onder meer voorzien van maskerons en het inschrift "In Vino Veritas" in het fries van het hoofdgestel. De sobere gevel aan Binnen Walevest telt twee bouwlagen waarboven zich een kap bevindt met in het voorschild drie dakkapellen. De gevel is onder de geprofileerde bakgoot versierd met een dubbele bloktandlijst en een muizentandlijst. De cordonlijst fungeert tevens als waterlijst voor de zes T-schuifvensters op de verdieping. Op de begane grond oorspronkelijk in het midden en aan weerszijden rondboog inrijpoorten naar de bedrijfsruimte op de begane grond en drie entreedeuren naar de bovenwoningen. Eén van deze deuren is verwijderd en de centrale deur vergroot tot de huidige recht afgesloten inrijpoort. Eenvoudig stucwerk boven deuren en ramen. In het interieur worden de woonvertrekken op de verdieping ontsloten door een L-vormige gang voorzien van een stucplafond en gestuukt lijstwerk op de wanden. Rechts het trappenhuis met houten trap. Aan de voorzijde over de hele breedte van het huis kamers-en-suite, waarvan de kamers aan elkaar spiegelbeeldig identiek zijn. De kamers-en-suite zijn afgewerkt in Neo-Renaissancestijl, met een houten wandbetimmering waarin onder meer de paneeldeuren zijn opgenomen die toegang geven tot de gang. Deze zijn voorzien van gedecoreerde kozijnen en bekroningen. In de lambrisering zijn liggende panelen opgenomen die oorspronkelijk gevuld waren met imitatie-goudleerbehang, dat thans nog (deels) achter de huidige wandbespanning aanwezig is. Tegen de zijmuren een schoorsteenpartij met schoorsteenmantel op zuiltjes, imitatie koperen reliëfs in het fries van de mantel, een betimmerde boezem waarin een spiegel is opgenomen en een geschilderd stilleven erboven. De kamers worden gescheiden door grote schuifdeuren met glas in een kleine roedenverdeling. Het deurkozijn is voorzien van zich verjongende en gecanneleerde zuilen met Ionische kapitelen. Beide kamers hebben vergelijkbare, gepolychromeerde, stucplafonds verdeeld in vakken door middel van lijsten en voorzien van kleine hoek- en middenornamenten. De kamers aan de achterzijde zijn uitgevoerd met stucplafonds. De smalle kamer grenzend aan de serre heeft een schoorsteenmantel versierd met briefpanelen, een gestuukte boezem met gecanneleerde pilasters en een spiegel waarboven een geschilderd stilleven. Het wijnpakhuis heeft een beschoten gordingenkap, gedragen door hangspanten. In het voormalige wijnmagazijn gemetselde en gepleisterde wijnschappen.

Waardering

Werk-woonhuis voor een wijnhandelaar, met pakhuis en huurwoningen van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als bijzonder gaaf bewaard voorbeeld van een royaal opgezet bedrijfswoonhuis van omstreeks 1900, met een rijk uitgevoerd woonhuisinterieur. Het pand is typologisch van belang vanwege de opvallende, met de functie verbonden opbouw in drie volumes en heeft situeringswaarde als historisch-functioneel onderdeel van de monumentale gevelwand aan de kade van de Oude Maas.