Spanjaardslaan 12, Leeuwarden
KANTOOR MET BOVENWONING in eclectisch stijl, gebouwd omstreeks 1890-1895 op een zeer diep rechthoekig terrein. De architect is misschien W.C. de Groot. In de wijkboeken over 1877-1888 is er al sprake van een wagenhuis op dit terrein. Van 1897 tot 1912 was Haring Schaap hier als stalhouder gevestigd. Mogelijk was hij de opdrachtgever van het complex. Na een geleidelijke verandering tot autobedrijf kwam het in 1976 in handen van een bouwbedrijf. De overbouwde doorrit naar het achterterrein had een gevel van kalkzandsteen, die in de jaren '50 vervangen is door een gevel in de trant van de Delftse School. Kantoor en bovenwoning werden vooral inwendig gewijzigd. De gebouwen op het achterterrein ondergingen slechts lichte wijzigingen. Waarschijnlijk is daar een gebouw verloren gegaan.
Omschrijving
EXTERIEUR: Het kantoor met bovenwoning heeft een diepe, rechthoekige plattegrond en wordt aan de rechterzijde begrensd door een steeg. Het telt twee bouwlagen plus kap, is twee traveeën breed en opgebouwd in roodbruine baksteen wat betreft de voorgevel en gele baksteen voor de zijgevels. Er is een hardstenen plint. De pui bestaat uit drie gewijzigde T-vensters en een eveneens gewijzigde deur. De bouwlagen worden van elkaar gescheiden door een zware geprofileerde lijst, die op de hoeken ornamenten in stucwerk hebben. De verdieping heeft twee gekoppelde, rechthoekige vensters met halfronde ontlastingsbogen. De velden zijn gevuld met metselmozaïek. De gevel wordt aan weerszijden beëindigd door smalle lisenen, die bekroond worden door gesluierde vrouwenkoppen. De geprofileerde daklijst wordt gedragen door twee consoles. Op het fries, dat een tandlijst heeft, is in zinken letters het woord 'STALHOUDERIJ.` aangebracht. Het voorste gedeelte van de kap is een schildkap, het achterste een mansardekap. De kajuit heeft gesneden wangen en een halfrond gebogen fronton, onlangs gereconstrueerd. De zijschilden zijn belegd met Lucas IJsbrandspannen, de overige met golfpannen. De achtergevel heeft op de begane grond dubbele, van elders afkomstige deuren in Neorenaissancevormen.
INTERIEUR: Het interieur van het kantoor is geheel verbouwd. Van de bovenwoning resteren o.a. en bijzonder rijke tegelvloer in de gang op de begane grond, de trappaal, paneeldeuren en een stucplafond in de gang. Bijzondere vermelding verdienen twee goed bewaarde polychrome plafonds en een schoorsteen op de tweede bouwlaag van de bovenwoning. In de voorkamer bevindt zich een beschilderd stucplafond in Neorenaissancestijl met opgelegd lijstwerk, hoekstukken en middenstuk, aangevuld met schilderingen in de trant van de florale Jugendstil en drie landschappen, waarin onder meer een zeer vroege afbeelding van een automobiel voorkomt. De schoorsteen heeft een zwartmarmeren mantel met in de haard blauwwitte tegels met vogels in een cartouche. De boezem wordt geflankeerd door twee driekwartzuilen en naar boven toe afgesloten door een hoofdgestel, uitgevoerd in stuc in Neorenaissance met maniëristische trekjes. De achterkamer heeft een iets eenvoudiger plafond met Neorenaissance lijstwerk en middenstuk, aangevuld met een beschildering in Jugendstil met vogels en bloemen. Op de zolder bevonden zich slaapkamertjes voor het personeel.
Waardering
KANTOOR MET BOVENWONING van algemeen architectuurhistorisch en cultuurhistorisch belang:
- vanwege de verzorgde architectuur in eclectische vormen;
- vanwege een aantal waardevolle interieuronderdelen, waaronder twee goed bewaarde stucplafonds;
- vanwege de oorspronkelijke functie.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Voormalige STALHOUDERIJ; complex bestaande uit KANTOOR met BOVENWONING, RIJTUIGENLOODS en PAARDENSTAL, gelegen op een nagenoeg rechthoekig, diep terrein met de korte zijde naar de Spanjaardslaan. De naam van de architect is niet bekend, maar er valt te denken aan W.C. de Groot. De bouwtijd is te schatten tussen 1890 en 1895. De stijl is eclectisch met overwegend Neo-Renaissance karakter. Het complex bestaat uit een kantoor met bovenwoning en links daarnaast een overbouwde doorrit naar het achterterrein, waar zich rechts van de as in de lengterichting een rijtuigloods bevindt en achter op het terrein dwars op de as een stalgebouw. Waarschijnlijk is er nog een gebouw geweest tegenover de rijtuigloods, waardoor het terrein een symmetrische indeling had.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Kantoorgebouw | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Handel en kantoor | oorspronkelijke functie | – |
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Spanjaardslaan | 12 | A | 8917 AT | Leeuwarden | – | – | Ja |
Spanjaardslaan | 12 | a 1 | 8917 AT | Leeuwarden | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
6706 | E | 6716 | A1 | Leeuwarden |
6706 | E | 6716 | A2 | Leeuwarden |
– | E | 6706 | – | Leeuwarden |
– | E | 8362 | – | Leeuwarden |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1890 | 1900 | – | vervaardiging |