Complex Grinsel 83, Den Dungen
Inleiding
STAL, omstreeks 1825 als opgetrokken in een ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Aan de zuidwestelijke zijde van de stal werd in 1871 het iets hogere woongedeelte (onderdeel I) gebouwd. Hoewel de stal in dakbedekking, gevels en indeling nogal fors is gewijzigd, geeft deze juist hierdoor een goed beeld van de ontwikkeling van het boerenbedrijf in de negentiende eeuw. Tegenwoordig vervult de stal een functie als opslagruimte en is het veehoudersbedrijf verplaatst naar de stallen op de achterzijde van het terrein.
Omschrijving
Stal van één bouwlaag met gevels in schoon metselwerk (deels handvorm baksteen) onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt, afgewolfd zadeldak. De noordelijke en de oostelijke gevel zijn vernieuwd. De gewijzigde stalramen zijn grotendeels van beton; op de noordoostelijke hoek nog één met spinnekoproeden. In de gevels zijn verder enkele steekankers aangebracht.
De stal was oorspronkelijk een potstal die verbouwd is tot grupstal en vooral diende voor de stalling van kleine hoeveelheden vee. Aan de oostzijde bevinden zich hokken die voor de opslag en stalling van diverse zaken dienden. Het nog oorspronkelijke gebint van de stal rust op houten staanders. De kapconstructie met houten spanten is nog oorspronkelijk.
Waardering
De stal is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische en typologische ontwikkeling van het boerenbedrijf in Noord-Brabant. Het heeft ensemblewaarde vanwege de historisch-ruimtelijke relatie tussen de verschillende onderdelen en de ontwikkeling die daaruit valt af te lezen.
Het is gaaf bewaard gebleven en tamelijk zeldzaam.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
BOERDERIJcomplex, bestaande uit een woongedeelte (onderdeel I) uit 1871 dat is gebouwd tegen een uit 1825 daterende STAL (onderdeel II) en een uit de tweede helft van de achttiende eeuw daterende POORT (onderdeel III) van twee hardstenen zuilen met smeedijzeren hekwerk. Het woongedeelte en het bedrijfsgedeelte zijn opgetrokken in een ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Een aan de noordwestelijke zijde gelegen bijbehorende schop werd in 1981 afgebroken. Op het terrein bevinden zich aan de achterzijde nog diverse bijgebouwen en stallen: deze vallen buiten de van rijkswege geldende bescherming. Bijzonder aan de lokatie is dat deze al sinds 1426 bewoond wordt, sinds 1748 ononderbroken door leden van de familie Smits.
Omschrijving
Het geheel is centraal gelegen op een flauwe verhoging aan de noordzijde van het Grinsel. In de aanlegtijd vervulde deze verhoging de functie van een soort vluchtheuvel voor het water. Met de aanleg van een lage dijk aan de westzijde van het terrein verviel deze functie. Aan de voorzijde bevindt zich een tuin en aan de noord- en westzijde een erf.
De boerderij en stal zijn aan elkaar gebouwd en staan intern ook met elkaar in verbinding. De nokassen lopen in de lengterichting van de straat. De poort met hekwerk bevindt zich aan de straat en bestaat uit twee vierkante, met bollen bekroonde, geblokte hardstenen penanten.
Waardering
Het boerderijcomplex is van algemeen belang. Het complex heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling en typologische ontwikkeling van het boerenbedrijf in Noord-Brabant.
Het is van belang als onderdeel van de belangwekkende reeks boerderijtypen in het kerkdorp Den Dungen. Het complex heeft architectuurhistorische waarde vanwege de betekenis die het heeft voor de geschiedenis van de architectuur van het boerenbedrijf.
Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de historisch-geografisch bepaalde ligging op een lichte verhoging en vanwege de historisch-ruimtelijke relatie tussen de verschillende onderdelen en de ontwikkeling die daaruit valt af te lezen. Het complex is gaaf bewaard gebleven en als geheel tamelijk zeldzaam.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Veestal | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Grinsel | 81 | C | 5275 JN | Den Dungen | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | G | 1353 | – | Den Dungen |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1825 | 1825 | – | vervaardiging |