Inleiding

De NEDERLANDS HERVORMDE KERK is gesitueerd aan de noordoostelijke zijde van de Emmastraat, in het centrum van Raamsdonksveer. De kerk, gebouwd in 1880, toont een eclectische vormentaal met overwegend neogotische stijlelementen. Het ontwerp werd geleverd door de architect C. van Seters. Omstreeks de jaren '70 van de 20ste eeuw werd de kerk inwendig verbouwd door de architect P. van der Sterre uit Leiderdorp. Hierbij werden het oorspronkelijke bankenplan en het tongewelf boven het schip verwijderd.

Omschrijving

Eenbeukige kruiskerk met een vier traveeën tellend schip en een torenportaal. De kerk heeft een drietal driezijdig gesloten koren aan de noord-, oost- en zuidzijde. Aan de westzijde een klokkentoren, met achthoekige houten lantaarn onder een achtzijdige spits. Boven het schip een zadeldak, gedekt met leien. Boven de koren schilddaken, eveneens gedekt met leien. De gevels zijn opgetrokken in baksteen, met natuurstenen elementen, zoals waterlijsten. Tegen de westgevel van de kerk een rechthoekig torenportaal met liseenachtige hoekverzwaringen. Aan de bovenzijde wordt het torenportaal afgesloten door een balustrade. In het midden hiervan kraagt de vierkante onderbouw van de toren uit. In de uitkragende partij een rondbogige uitsparing, waarin een klein rond venster. In het torenportaal het spitsbogige ingang, bestaande uit een dubbele paneeldeur, waarboven een bovenlicht met ijzeren roeden. Boven de ingang een spitsboograam.

Links van het portaal een gedenksteen. Het schip wordt aan de bovenzijde afgesloten door een dubbele tandlijst. Geleding door middel van verjongende steunberen. Hiertussen spitsboogvensters, waarin gietijzeren roeden. De driezijdig gesloten koren zijn voorzien van kleinere spitsboogvensters. In het oostelijke koor, waarin een kleine hal en de consistorie zijn ondergebracht, ter plaatse van de consistorie zesruits schuiframen. Aan de noordelijke zijde een achteringang.

Het interieur van de kerk is geheel gepleisterd. Het muurwerk wordt geleed door smalle pilasters die een geprofileerde kroonlijst dragen. Boven deze lijst bevindt zich een driedelig, licht gebogen houten gewelf. In de koren nog de oorspronkelijke gestucte tongewelven met ribben en velden. In het oostelijke koor links een kleine hal, rechts de consistorie, toegankelijk via twee spitsboogdeuren. Boven de consistorie een niet meer toegankelijke galerij met houten balustrade. Aan de westzijde, tegen het torenportaal, een houten orgelgalerij, rustend op twee gietijzeren zuiltjes. In de zijkoren overhuifde houten banken met boogpanelen. Tegen het koor een neogotisch kansel met zeshoekige kuip en klankbord. Neogotisch orgel naar ontwerp van P. van Dam (1881).

Waardering

De Nederlands Hervormde Kerk is van algemeen belang. De kerk bezit cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. Het gebouw herinnert aan de ontwikkeling van het protestantisme in het noordwesten van Noord-Brabant. De kerk bezit architectuurhistorische waarde vanwege de stijl, een vermenging van traditionele en neogotische vormen en vanwege het bijzondere materiaalgebruik, met name de industrieel vervaardigde ramen. De kerk heeft ensemblewaarde vanwege het belang voor het aanzien van de historische kom van Raamsdonksveer, gedomineerd door een hoofdzakelijk negentiende-eeuwse bebouwing aan een langgerekte hoofdstraat en enige zijstraten. De kerk is tot slot van belang vanwege gaafheid van het exterieur.