Inleiding

Voormalige TUINMANSWONING uit 1895, deel uitmakend van het complex landgoed Duin en Kruidberg. In de jaren '30 is de achtergevel in het midden verhoogd met een gemetselde dakopbouw onder een zadeldak haaks op het achterschild. De twee schuifvensters rechts in de voorgevel en de twee schuifvensters in de rechterzijgevel waren oorspronkelijk voorzien van een zesruits roedenverdeling. De met modern plaatmateriaal beklede jaloezieën zijn vermoedelijk naderhand aangebracht.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwd woonhuis bestaande uit een parterrre en een zolderverdieping met borstwering onder een zadeldak met de noklijn evenwijdig aan de voorgevel. Het met bruingeglazuurde kruispannen gedekte dak is aan de achterzijde lager doorgetrokken boven een keukenuitbouw die zich over nagenoeg de volle gevellengte uitstrekt. De overstekende delen van het dak rusten op gesneden klossen. De voor- en zijgevels zijn boven een gepleisterde plint opgetrokken in oranjerode verblendsteen waalformaat in kruisverband met snijvoeg. Ter hoogte van de vensterdorpels worden deze gevels verlevendigd door gepleisterde banden. De sobere achtergevel is boven de gepleisterde plint gemetseld in bruinrode machinale waalsteen in kruisverband met roze snijvoeg. De driehoekige top van de zijgevels is bekleed met staande kraaldelen waarvan de halfronde onderkant geperforeerd is. De door kwartholle rode profielsteen geflankeerde schuifvensters in de voor- en zijgevels zijn voorzien van zorgvuldig gedetailleerde hardstenen lekdorpels. De voorgevel (Z) telt drie vensters: links een T-venster en in de rechter gevelhelft twee schuifvensters met tweeruits bovenlicht (aan het raamhout van deze twee vensters en de schuifvensters in de rechterzijgevel is te zien dat de onderramen oorspronkelijk een vierruits roedenverdeling hadden). Links van het midden bevindt zich een paneeldeur onder een bovenlicht waarin een gietijzeren levensboom. Rechts naast de deur is boven de plint een hardstenen eerste steen ingemetseld met het opschrift "FRITS CREMER./ 31 JULI 1895" (Frits Cremer was vermoedelijk een zoon van de opdrachtgever J.T. Cremer). In het midden van de linkerzijgevel (W) bevindt zich op de parterre een T-venster en op de verdieping een kleiner venster waarin twee ramen. Het terugliggende linker geveldeel heeft een vergelijkbaar venster als laatstgenoemd (naderhand verhoogd met een tweeruits bovenlicht).

De rechterzijgevel (O) is voorzien van twee schuifvensters met tweeruits bovenlicht Middenboven bevindt zich een vierruits zoldervenster en in het terugliggende rechter geveldeel een wc-raampje waarvoor een diefijzer.

In de achtergevel (N) bevinden zich twee vierruits vensters en links een achterdeur. De in halfsteens verband gemetselde dakopbouw is voorzien van drie gekoppelde openslaande ramen en heeft in de top eenzelfde beschot als bovenin de zijgevels. Ter weerszijden van de dakopbouw staat op het achterschild een rechthoekige schoorsteen van oranjerode verblendsteen.

Het INTERIEUR verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat en is onder meer voorzien van paneeldeuren, vloeren van brede delen in de woonkamer rechts en de kamer links, tussen deze kamers een achter de voordeur gelegen halletje met tegelvloer (wit/bruin/zwart) en een voormalige bedstede met aan de woonkamerzijde nog de dubbele paneeldeur, in de woonkamer een gepleisterd rookkanaal en ter weerszijden hiervan een vaste legkast, en in de keuken een vloer van rode en crèmekleurige tegels in schaakbordpatroon, een plafond van kraaldelen en een keukenschouw. Vanuit de keuken leidt een steektrap naar de zolderverdieping. Door het onderste gedeelte van deze trap omhoog te klappen is de onder de bedstede gesitueerde kelder bereikbaar. De zolder heeft een vloer van brede delen en een met kraaldelen beschoten gordingenkap. In het rechter gedeelte van de zolder is met kraalschroten een kamer afgeschoten toegankelijk via een spiegelbeklampte deur. De linker helft van de zolder was oorspronkelijk vermoedelijk open.

Waardering

De voormalige tuinmanswoning met bijbehorend interieur is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het complex landgoed Duin en Kruidberg; vanwege de vormgeving; als karakteristiek onderdeel; vanwege de ensemblewaarde.