Boerderijcomplex, Wijk en Aalburg
Inleiding
Forse BOERDERIJ met dwarsdeel, gelegen aan de westelijke zijde van de Grote Kerkstraat in Aalburg, nabij de aansluiting van deze straat op De Kroon. De kortgevelboerderij in Ambachtelijk-Traditionele stijl dateert in zijn huidige verschijningsvorm uit het derde kwart vande 19de eeuw, maar dateert in de kern nog grotendeels uit de 18de eeuw. De boerderij kan typerend worden genoemd voor het westelijke deel van het rivierengebied en in het bijzonder het Land van Altena. Oorspronkelijk was het bedrijfsgedeelte voorzien van gevels met een houten potdekseling. Deze zijn later, vermoedelijk in de late negentiende eeuw, vervangen in baksteen. Het bedrijfsgedeelte is ca. 1995 verbouwd tot woning, na opsplitsing van het pand in twee woongedeelten. Aan de voorzijde bevindt zich een eenvoudige siertuin met hekwerken en leilinden.
Omschrijving
Forse kortgevelboerderij met dwarsdeel, met rechthoekige plattegrond, één hoge bouwlaag en een zadeldak met wolfeinden boven voor- en achtergevel.
Het voorhuis bezit binnen de kap nog twee verdiepingen. Het dak is geheel gedekt met riet, met op de nok gebakken nokvorsten en een vernieuwde bakstenen schoorsteen boven de brandmuur (scheiding woon- en bedrijfsgedeelte). Op de zijschilden zijn na 1989 met riet gedekte dakkapellen aangebracht, alsmede enige dakramen. De gevels zijn gemetseld in gele baksteen in kruisverband en voorzien van een zwart gepleisterd plint. Vensters en ingangen in het woongedeelte bezitten ter afsluiting anderhalfsteens strekken in rode baksteen. De kopgevels hebben bakstenen vlechtingen.
De voorgevel is symmetrisch van indeling en bezit in de middenas de hoofdingang, voorzien van een kozijn met enkelruits paneeldeur met gietijzeren rooster en een tweeruits bovenlicht. Aan weerszijden bevinden zich twee vensters met kozijnen met luiksponning, rollagen aan de onderzijde en zesruits schuiframen. De verdieping bevat twee vensters met vierruits schuiframen. Geheel bovenin tenslotte een zoldervenster met eveneens een vierruits schuifraam. De gevel bezit smeedijzeren staafankers. De rechter zijgevel heeft in het woongedeelte links drie vensters van hetzelfde type als in de voorgevel. In het rechter gedeelte bevinden zich in de plint twee kleine kelderlichten met enkelruits ramen en voorts een venster met gewijzigd raam. Geheel rechts bevindt zich tenslotte de brede rechthoekige voormalige dwarsdeelingang, geplaatst onder een licht opgewipt dakgedeelte. Deze ingang bezit een dubbele houten opgeklampte deeldeur, met in de rechter deurvleugel een vierruits raampje. De linker zijgevel heeft geheel rechts een moderne pui met dubbele tuindeur, voorts twee vensters met gewijzigde ramen. In het linker gedeelte bevindt zich rechts een ingang met gewijzigde deur en bovenlicht, voorts een niet oorspronkelijk venster, een moderne dubbele tuindeur met nevenlichten, twee opgeklampte staldeuren onder bakstenen rondbogen en twee kleine stalvensters met vierruits ramen. De achtergevel heeft rechts van de middenas een kozijn met houten staldeur, geheel rechts een klein gewijzigd venster en links een klein venster met 4-ruits raam. Uiterst links een gewijzigd stalvenster. In de top van de gevel een kozijn met dubbel houten zolderluik.
De boerderij bevat inwendig een aantal vertrekken met eenvoudige balkenplafonds (enkelvoudige balklagen) met duivejagerprofiel. Voorts diverse binnendeurkozijnen met paneeldeuren. In de rechter kamer een zwart marmeren schoorsteenmantel. In de rechter voorkamer een bedstede met dubbele paneeldeur. Het bedrijfsgedeelte heeft vier ankerbalkgebinten en een eenvoudige sporenkap.
De voortuin wordt afgesloten door een eenvoudig ijzeren hekwerk met rechte en rondgebogen spijlen. Voor de voorgevel staan drie oude leilinden.
Waardering
Het object is van algemeen belang. Het cultuurhistorische waarde als onderdeel van een gaaf boerderijcomplex buiten de bebouwde kom van Aalburg en daarmee verwijzend naar de vroegere agrarische betekenis van het gebied. Het heeft architectuurhistorische waarde als goed en redelijk gaaf voorbeeld van een middelgrote kortgevelboerderij met dwarsdeel, van een in het Land van Altena in de 18de en 19de eeuw streekeigen boerderijtype, gekenmerkt door het voorhuis met voorname, hoog opgaande symmetrisch ingedeelde voorgevel, het zadeldak met klein wolfeind boven de kopgevels en de dwarsdeelopzet met deeldeuren in één der zijgevels, veelal onder een licht opgewipt dak. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een harmonisch geheel, te weten een boerderijcomplex, verder bestaand uit een kook- of bakhuis en een veeschuur, diverse groenelementen en een tuin met hekwerken. Voorts is het pand een karakteristiek onderdeel an de historische bebouwing die zich langs de Grote Kerkstraat bevindt. Het object is van belang wegens de kwaliteit van de samenstellende onderdelen, bestaande uit boerderij met gave hoofdvorm, gevelindelingen en detailleringen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Boerderijcomplex buiten de bebouwde kom van Aalburg, opgetrokken in Ambachtelijk-Traditionele stijl. Het is gelegen aan de westelijke zijde van de Grote Kerkstraat in Aalburg, nabij de aansluiting van deze straat op De Kroon, bestaande uit een forse BOERDERIJ (onderdeel 1) met dwarsdeel, voor een deel daterend uit de 18de eeuw, met 19de-eeuwse detailleringen, voorts een KOOK- OF BAKHUIS (onderdeel 2), westelijk gelegen van de boerderij en een VARKENSSCHUUR, gelegen ten noordwesten van de boerderij. Ook deze bijgebouwen bezitten 17de- of 18de-eeuwse elementen. De boerderij kan typerend worden genoemd voor het westelijke deel van het rivierengebied en in het bijzonder het Land van Altena, gekenmerkt door het voorhuis met voorname, hoog opgaande symmetrisch ingedeelde voorgevel, het zadeldak met klein wolfeind boven de kopgevels en de dwarsdeelopzet met deeldeuren in één der zijgevels, veelal onder een licht opgewipt dak. Ook het materiaalgebruik, gele IJsselsteen, is typerend voor deze streek. De bebouwing is gesitueerd op een erf met verschillende karakteristieke historische elementen, zoals een voortuin met hekwerken, drie oude leilinden en enkele oude vruchtbomen.
Waardering
Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als een karakteristiek en gaaf voorbeeld van een in zijn huidige vorm 18de- en 19de-eeuws ogend historisch boerderijcomplex met forse kortgevelboerderij met dwarsdeel, vrijstaand bak-/kookhuis, een varkensschuur en verschillende erfelementen.
De boerderij heeft architectuurhistorisch belang als goed en redelijk gaaf voorbeeld van een middelgrote boerderij met dwarsdeel, van een in het Land van Altena streekeigen boerderijtype. De beide bijgebouwen (bak-/kookhuis en varkensschuur) zijn eveneens van belang als voorbeelden van historische erfbebouwing bij een grote boerderij.
Het complex heeft een hoge ensemblewaarde vanwege de prominente ligging langs een doorgaande weg noordelijk van de bebouwde kom van Aalburg. Het betreft één van de weinige nog vrij gaaf gebleven boerenerven in de gemeente Aalburg.
Het complex heeft gaafheids- en herkenbaarheidswaarde, daar het van belang is vanwege de kwaliteit van de samenstellende onderdelen, bestaande uit de boerderij, de bijgebouwen, sierhekwerken en diverse markante groenelementen, waaronder de monumentale leilinden.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Hek | Voorwerpen op pleinen en dergelijke | Erfscheiding(D) | oorspronkelijke functie | – |
Erfbeplanting | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | – |
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Grote Kerkstraat | 69 | – | 4261 BC | Wijk en Aalburg | – | – | Ja |
Grote Kerkstraat | 71 | – | 4261 BC | Wijk en Aalburg | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | F | 2759 | – | Aalburg |
– | F | 2757 | – | Aalburg |
– | F | 2758 | – | Aalburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1850 | 1875 | – | vervaardiging |
1995 | 1995 | – | verbouwing |