Villa/koetshuis, Tilburg
Inleiding
Het uit 1906 daterende KOETSHUIS met stallen, met Eclectische elementen, werd in 1975 verbouwd tot woonhuis waarbij met name het deel waarin voorheen de rijtuigen werden ondergebracht werd gewijzigd. Het stalgedeelte en de vestibule bleven grotendeels bewaard.
Omschrijving
Geheel gecementeerd, in blokvorm gepleisterd eenlaags koethuis met stal op L-vormige plattegrond. De hoek van de L-vorm is aan binnen- en buitenzijde afgeschuind. Het pand is voorzien van een eveneens gecementeerde plint en architraaf. In de noord-zuid gerichte vleugel was het voormalige koetshuis ondergebracht, in de oost-westvleugel de stallen. Beide onderdelen werden gescheiden door een vestibule, het tuighuis en een kamer. De entree tot beide delen bevindt zich aan de 'binnenzijde' van de L-vorm. Deze binnenzijde werd overdekt door een in stijl herstelde opengewerkte serre onder deels beglaasde kap waardoor het gehele gebouw een nagenoeg vierkante plattegrond kreeg. De serre is geplaveid met klinkers. Het gehele pand heeft een mansardedak gedekt met geschubde leien in Maasdekking en is voorzien van een geprofileerde bakgoot. Deuren en vensters zijn, tenzij anders vermeld, rechthoekig en geplaatst onder een getoogde strek en voorzien van een hardstenen dorpel. De strek van de gevelopeningen in de achtergevel is steeds doorgezet tot aan de architraaf. Het stalgedeelte is vanuit de serre toegankelijk via een opgeklampte, deels beglaasde deur. In de afgeschuinde hoek een deels beglaasde opgeklampte deur met bovenlicht welke toegang verleent tot de vestibule. In de andere gevel zijn de oorspronkelijke deuren van het koetshuis vervangen door symmetrisch ingedeelde vensters. De stalen latei is nog aanwezig. Op de middenstijl een hardsteen met opschrift 'Casper A.A.J.M. Houben / Koningshoeven 12-3-1906'. In het dakschild hierboven een zinken oeuil-de-boeuf. In de korte zijgevel aan de zuidzijde twee hoog in de gevel aangebrachte tweeruits vensters en een daartussen geplaatst, deels in het dakschild opgenomen voormalig hijsluik onder zwak hellend zadeldak gedekt met zink. De zijgevels van de dakkapel met hijsluik zijn vlak gecementeerd. Van de oorspronkelijke paneelluiken zijn de panelen vervangen door glas. In de korte zijgevel aan de westzijde een drieruits samengesteld venster. Hieronder een laag in de gevel aangebracht opgeklampt luik voor het uitvegen van de mest uit het stalgedeelte. Op het dak wederom een zinken oeil-de-boeuf.
In de achtergevel van het koethsuis is een nieuwe rechthoekige doorgang aangebracht. Ook aan deze zijde is in het dakschild nog een voormalig hijsluik onder zadeldak aangebracht, de luiken wederom deels beglaasd en de top voorzien van lei in Maasdekking. In de gevel ook een hooggeplaatst eenruits venster. In de afgeschuinde hoek een drieruits samengesteld venster als in de korte oostgevel. In de achtergevel van de stallen twee getoogde tweeruits vensters. In de dakschilden zijn enkele tuimelvensters aangebracht.
Het interieur is deels bewaard gebleven. Het voormalige koetshuis is verbouwd tot woonkamer, de hieraan grenzende voormalige tuigkamer is verbouwd tot keuken. De vestibule en de hieraan grenzende kamer en de stallen zijn nog grotendeels intact. De vestibule, met plavuizen en voorzien van een uit kraaldelen vervaardigd plafond heeft aan weerszijden een opgeklampte deur, aan de zijde van de vestibule bespiegeld. In het kozijn boven de deuren een diamantkop. De vestibule is afgesloten door een samengestelde, deels beglaasde panelenwand. Hierachter, in de voormalige kamer met trap, een nieuwe wenteltrap welke toegang verleent tot de bovenverdieping. In het nog grotendeels oorspronkelijke stalgedeelte een betonvloer en lambrizering uit gele strengpersstenen. In de westelijke muur het eerder beschreven opgeklampte luik, hier onder segmentboog. De overige delen van de muren zijn bezet met witte keramische facettegels. Deuren en plafond zijn okergeel geschilderd, in het plafond zijn nog twee doorlaten voor het hooi vanaf de hooizolder aanwezig. Het pand heeft nog het Hollandse spant.
Waardering
Het object is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van een stedenbouwkundige ontwikkeling, zijnde het optrekken van buitenhuizen aan de uitvalswegen van de stad, om sociaal-economische redenen. Bovendien betreft het hier een object dat deel uitmaakt van een serie herenhuizen die aan een belangrijke Tilburgse fabrikantenfamilie behoorden. Het object is tevens van belang vanwege de ensemblewaarden doordat het object door de situering nauw is verbonden met de ontwikkeling en het aanzien van een stad en vanwege het feit dat het behoort bij een gaaf herenhuis. Het object is van belang vanwege de architectonische gaafheid van zowel een deel van het in- als nagenoeg het gehele exterieur.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Een deel van de gronden op Koningshoeven was gedurende lange tijd in bezit van koning Willem II. Enige tijd na diens overlijden werden de terreinen gekocht door textielfabrikant Caspar Houben waarna deze ter plaatse een wolververij en -wasserij liet bouwen. Vervolgens werd langs Koningshoeven een aantal herenhuizen gebouwd voor leden van de familie. Caspar Houben was een belangrijk mecenas van het nabijgelegen klooster-retraitehuis Cenakel, waarvan zijn dochter eerste overste was. In 1886 werd in opdracht van C.H.M. Houben-Mutsaers een VILLA (Koningshoeven 20, onderdeel 1) gebouwd met eclectische elementen waarbij in 1906 een bijbehorend, in dezelfde stijl opgetrokken KOETSHUIS met stal werd gebouwd (Koningshoeven 18, onderdeel 2).
Omschrijving
Het complex bestaat uit een aan de straat gelegen, op L-vormige plattegrond opgetrokken voormalig koetshuis en een rechts daarachter gelegen villa op enigszins kruisvormige plattegrond, welke is omgeven door een grote tuin.
Waardering
Het complex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van een stedebouwkundige ontwikkeling, zijnde het optrekken van buitenhuizen aan de uitvalswegen van de stad om sociaal-economische redenen. Bovendien betreft het hier een complex dat deel uitmaakt van een serie herenhuizen die aan een belangrijke Tilburgse fabrikantenfamilie behoorde. Het complex is tevens van belang vanwege de ensemblewaarden doordat het door de situering nauw is verbonden met de ontwikkeling en het aanzien van een stad. Het complex is verder van belang vanwege de architectonische gaafheid van zowel in- als exterieur.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Koetshuis(L) | Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Koningshoeven | 18 | – | 5018 AB | Tilburg | – | – | Ja |
Koningshoeven | 20 | – | 5018 AB | Tilburg | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | X | 1165 | – | Tilburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1906 | 1906 | – | vervaardiging |
1975 | 1975 | – | verbouwing |