Inleiding

De Joodse BEGRAAFPLAATS aan de Berkenheuveldreef werd in 1790 opgericht door twee Joodse Bossche kooplieden. De geschiedenis van de begraafplaats gaat echter terug tot de 12e eeuw: volgens de Kroniek van St. Geertrui werden reeds in 1164 joden uit Den Bosch vervolgd en vermoord op de Vughtse hei: in de volksmond werd deze plaats dan ook het "Jodenkerkhof" genoemd.

De oudste nog aanwezige zerken op de Joodse begraafplaats dateren uit het begin van de 19de eeuw. Oorspronkelijk was er sprake van een omheining in de vorm van een aarden wal of sloot, maar heden wordt de begraafplaats omgeven door een moderne betonnen muur met een ijzeren ingangshek.

Omschrijving

De begraafplaats beslaat een rechthoekig terrein. Dit terrein wordt omgeven door een moderne betonnen muur, langs de Berkenheuveldreef aansluitend op het poortgebouw met woonhuis (onderdeel 1). Rechts van het poortgebouw een ijzeren ingangshek. De begraafplaats bevat circa 450 -meest staande- graftekens, waarvan het merendeel uit de negentiende en de vroege twintigste eeuw. Deze zijn in de breedte van het terrein opgesteld. Het merendeel van de graftekens is sober vormgegeven en voorzien van Hebreeuwse teksten. Op de graftekens daterend uit de tweede helft van de negentiende eeuw en later is vaak nog een opschrift in het Nederlands toegevoegd.

Waardering

Het object is van algemeen belang en bezit cultuurhistorische waarde als uitdrukking van geestelijke en sociaal-economische ontwikkelingen: het illustreert de groei van de Joodse gemeenschap in 's-Hertogenbosch en Vught in de negentiende eeuw en de Joodse begrafenisgebruiken in deze periode. Het object is van kunsthistorisch belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van een aantal grafmonumenten. Het object heeft ensemblewaarde wegens de wijze van inrichting en voorzieningen. Het object is tot slot van belang vanwege gaafheid en typologische zeldzaamheid.