Omschrijving.

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde historische buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), PARKAANLEG (2) in landschapsstijl uit het eerste kwart van de 19de eeuw binnen een oudere formele lanenstructuur met een 19de-eeuws TOEGANGSHEK tot de achtertuin (3), twee identieke 19de-eeuwse TUINVAZEN op 18de-eeuwse SOKKELS (4), een 19de-eeuwse TUINVAAS op een 18de-eeuwse SOKKEL (5), een 19de-eeuwse TUINVAAS (6), een SOKKEL (7), een laat-19de-eeuws TUINSCHUURTJE (8), drie STOEPPALEN (9) en TUINMANSWONING (10).

De HISTORISCHE BUITENPLAATS DE GUNNE, gelegen ten noordwesten van het dorp Heino temidden van landbouwgronden, is in fasen tot stand gekomen. Al in 1583 wordt erve De Gunne vermeld. Aan het begin van de 18de eeuw is er sprake van de bouw van een zgn. 'spieker' door de toenmalige bewoners, de familie Potcamp. Metselwerk van gele ijsselsteentjes in de westgevel van het huidige huis is een restant van dit bouwwerk. Het corps-de-logis van het hoofdgebouw (huis De Gunne) dateert in aanleg uit het einde van de 18de eeuw. De huidige voorgevel en de lagere lichtgebogen zijvleugels dateren uit het eerste kwart van de 19de eeuw (ingekraste steen in de voorgevel met het jaartal 1822). Andere verbouwingen respectievelijk aanpassingen hebben plaatsgevonden in onder meer 1879 en in 1925. In dit jaar is, op enige afstand ten oosten van het huis, een boerderij met L-vormige plattegrond gebouwd. De voorganger van deze boerderij, die aan de oostkant tegen het huis lag, werd in 1925 afgebroken. Rondom het huis ligt de parkaanleg in landschapsstijl die ingebed is binnen de bewaard gebleven formele vroeg-18de-eeuwse lanen- en grachtenstructuur. De nog bestaande aanleg is mogelijk tegelijk met de eerste modernisering van het huis omstreeks 1822 gerealiseerd. De in het park aanwezige gracht was reeds in 1730 aanwezig en vormde aanvankelijk de afbakening van de destijds aanwezige tuin in Franse formele stijl. Het ontwerp voor deze aanleg kan worden toegeschreven aan de Zwolse hovenier en tuinarchitect G.A. Blom (1765-1827), die veel in Overijssel heeft gewerkt. Het dicht begroeide driehoekige terrein met weide aan de overzijde van de Zwolseweg maakt van oudsher deel uit van de buitenplaats. Binnen de omgrenzing van de buitenplaats ligt in het oosten de voormalige tuinmanswoning en is een aantal tuinsieraden geplaatst.

De boerderij uit ca. 1925 die ten oosten van het hoofdgebouw ligt valt wegens te geringe monumentale waarden buiten de bescherming van rijkswege.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de complexonderdelen aangegeven.

Waardering

De HISTORISCHE BUITENPLAATS DE GUNNE is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de bouw- en bewoningsgeschiedenis;

- vanwege het hoofdgebouw, dat een goed voorbeeld is van een in oorsprong vroeg-18de-eeuws hoofdgebouw dat in het eerste kwart van de 19de eeuw zijn huidige verschijningsvorm kreeg, gelegen op een kleinschalige buitenplaats;

- vanwege de bij de buitenplaats behorende overwegend vroeg-19de-eeuwse parkaanleg in landschapsstijl, die in directe relatie staat met de landelijke en agrarische omgeving en die ingebed is binnen de bewaard gebleven formele 18de-eeuwse structuur bestaande uit lanen en grachten;

- vanwege het vroeg-20ste-eeuwse toegangshek tot de achtertuin, de vier tuinvazen, de tuinsieraden (sokkels, vazen en stoeppalen), het tuinschuurtje en de voormalige tuinmanswoning; die allen karakteristieke onderdelen vormen van de buitenplaats.