Omschrijving

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats Groot- en Klein Hoenlo met HOOFDGEBOUW (huis Groot Hoenlo) (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), LANDHUIS (huis Klein Hoenlo) (3), JACHTHUIS (4), DIENSTWONING (5) en TOEGANGSBRUG MET ENTREEHEK (6) en JACHTOPZIENERSWONING (7). De historische buitenplaats Groot- en Klein Hoenlo ligt in het buitengebied van de gemeente Olst. De parkaanleg en de lange laan met dubbele bomenrij naar het landhuis Groot Hoenlo zijn sterk structurerende elementen in het landschap. In 1802 werd het landgoed aangekocht door J. Teding van Berkhout. Het landhuis Groot Hoenlo is gelegen op een dubbel omgracht terrein en heeft twee toegangsbruggen. Het verkreeg zijn huidige karakter in historiserende stijl na een verbouwing in 1897 van het oudere huis naar ontwerp van de architecten Van Nieukerken in opdracht van Jhr. W.H. Teding van Berkhout en zijn vrouw Jkvr. J.P.S. van der Wijck. Voorafgaande aan de werkzaamheden werd een jachthuis gebouwd in chaletstijl met daarnaast een dienstwoning. De bestaande boerderij ten zuiden van Groot Hoenlo is enige jaren later verbouwd tot een villa-achtig landhuis in neoclassicistische stijl, genaamd Klein Hoenlo, ook wel genoemd het 'weduwehuis'. Na het overlijden van de bezitter van Groot Hoenlo ging de weduwe van de eigenaar in dit pand wonen. Ten zuiden van Klein Hoenlo ligt de voormalige jachtopzienerswoning, gebouwd omstreeks 1900. Rondom de beide huizen is in de loop van de 19de eeuw een parkachtige aanleg in landschapsstijl gerealiseerd binnen een oudere, formele setting van lanen en waterlopen. Open en gesloten delen wisselen elkaar af en over de (park)weiden lopen zichtlijnen. Groot- en Klein Hoenlo met bijbehorende opstallen en tuinsieraden staan in een functionele relatie tot elkaar en vormen samen met de parkaanleg de historische buitenplaats.

De niet als beschermde monumenten benoemde opstallen, boerderijen en bijgebouwen die binnen de omgrenzing van de buitenplaats staan, vallen buiten de bescherming van de buitenplaats.

Waardering

De HISTORISCHE BUITENPLAATS GROOT- EN KLEIN HOENLO is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang vanwege: -de ouderdom; -de functionele en visuele relatie tussen de landhuizen Groot Hoenlo en het 'weduwehuis' Klein Hoenlo; -de tuin- en parkaanleg in landschapsstijl binnen een oudere formele setting die in fasen tot stand is gekomen en rondom de twee landhuizen is gelegen; -de binnen de buitenplaats voorkomende architectonische waarden (historiserende stijl, Chaletstijl, neoclassicistische stijl); -het belang voor het oeuvre van de architecten Van Nieukerken; -de structurerende elementen van de aanleg (lanen en parkaanleg) binnen het buitengebied; -de functionele en visuele relatie tussen de verschillende complexonderdelen.