Boerderijcomplex, Standdaarbuiten
Inleiding.
Aan de westzijde van het complex gelegen KOETSHUIS in Eclectische vormen, dat via een tussenlid aansluit op de westgevel van het bijbehorende herenhuis. Westelijk van het koetshuis bevindt zich een erf, aan de voorzijde is een siertuin die doorloopt langs het herenhuis. Het koetshuis dateert uit omstreeks 1880. Het gebouw heeft met name aan de achterzijde wijzigingen ondergaan. Deze gevel is nieuw opgetrokken. In de voorgevel zijn in de rechter twee traveeën twee ingangen dichtgezet en vervangen door twee kleine vensters.
Omschrijving.
Het koetshuis heeft een rechthoekige plattegrond en ligt in het verlengde van het naastliggende herenhuis. Het sluit via een tussenlid met een plat dak aan op de linker zijgevel van het huis. Het koetshuis heeft één bouwlaag en is voorzien van een ongelijk zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de voorgevel. Het dak is gedekt met gesmoorde kruispannen en heeft bij de zijgevel overstekken met houten windveren. De gevels zijn opgetrokken in baksteen in kruisverband en voorzien van gepleisterde plinten. De voorgevel (straatzijde) heeft vijf traveeën die geflankeerd worden door gepleisterde pilasters met een paneel. Aan de bovenzijde wordt de gevel afgesloten door een gepleisterd hoofdgestel met een houten kroonlijst. De drie linker traveeën bevatten een brede ingang met tweesteens segmentboog en dubbele opgeklampte poort. Van de middelste ingang bevat de poort twee veelruits raampjes. De twee traveeën uiterst rechts zijn smaller en bevatten elk een niet oorspronkelijk laag venster met een anderhalfsteens strek en een drieruits raam. Het tussenlid tussen koetshuis en herenhuis wordt aan de bovenzijde afgesloten door een houten boeibord en heeft links een getoogde ingang met een hardstenen stoepdorpel, dito neuten en een opgeklampte deur. Rechts van de ingang bevindt zich een klein venster met een hardstenen lekdorpel en een enkelruits raampje. De rechter zijgevel heeft rechts van de aansluiting van het tussenlid een venster met zesruits schuifraam. Rechts hiernaast een getoogd stalvenster met drieruits raam en een gemoderniseerde ingang met getoogd drieruits bovenlicht. In de topgevel een getoogd venstertje met drieruits raam en een oculusvenster met ijzeren roosraam. De linker zijgevel heeft beneden drie dichtgezette stalingangen onder segmentbogen. De vroegere bovenlichten zijn in het pleisterwerk nagebootst. In de topgevel twee opgeklampte hooiluiken met getoogde drieruits bovenlichten onder segmentbogen. Geheel in de top een oculusvenster met gietijzeren roosraam. De achtergevel is geheel vernieuwd.
Waardering.
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als onderdeel van een gaaf boerderijcomplex buiten de bebouwde kom van Standdaarbuiten, verwijzend naar de vroegere agrarische betekenis van het kleigebied. Het heeft architectuurhistorische waarde als goed, zeldzaam en redelijk gaaf voorbeeld van een fors koetshuis met stallen uit het einde van de 19de eeuw. Het gebouw heeft wegens de prominente situering naast het herenhuis een voorname vormgeving gekregen. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een harmonisch geheel, te weten een boerderijcomplex, verder bestaand uit een herenhuis en een grote veeschuur, diverse groenelementen en een tuin met sierposten bij de toegang, tevens van beeldbepalend belang voor de Molendijk en omgeving.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Boerderijcomplex buiten het centrum van Standdaarbuiten, gelegen aan de
noordzijde van de Molendijk en bestaande uit een HERENHUIS, een KOETSHUIS en
een SCHUUR, die in 2010 door een brand is tenietgegaan. Aan het herenhuis en
het naastliggende koetshuis gaat een siertuin vooraf die vanaf de straat
bereikbaar is via een toegang met smeedijzeren sierposten. Het
boerderijcomplex is van het West-Brabantse type en toont Eclectische
stijlvormen. Het wordt gekenschetst door een vrijstaand woonhuis met
herenhuisachtige allure, een dwarse opzet en een zadeldak tussen
zijtopgevels, alsmede een grote vrijstaande veeschuur met zijlangsdeel. Het
woonhuis is via een bescheiden tussenlid verbonden met een fors koetshuis
met stallen. De grote veeschuur was door jaarankers gedateerd 1896, maar het
woonhuis en het koetshuis zijn waarschijnlijk van iets oudere datum. Gezien
de opzet en de eclectische vormgeving zullen deze gebouwen omstreeks 1880
zijn gebouwd. Het woonhuis bleef vrij gaaf intact. Tot de belangrijkste
wijzigingen behoort het moderne venster in het rechter deel van de
achtergevel. Het koetshuis is aan de achterzijde vernieuwd. De grote
veeschuur was ingrijpender gewijzigd, doordat de meeste van de
oorspronkelijke gevelopeningen in het recente verleden zijn dichtgemetseld
en zwart gepleisterd.
Waardering.
Het complex van boerderij met woonhuis, koetshuis, schuur en omringende
siertuin is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als een
karakteristiek en in opzet gaaf voorbeeld van een laat 19de-/vroeg
20ste-eeuws historisch boerderijcomplex met vrijstaand herenhuis, koetshuis
en grote zijlangsdeelschuur, van een streekeigen type. Het complex heeft,
gelegen buiten de bebouwde kom van Standdaarbuiten en daarmee verwijzend
naar de vroegere agrarische betekenis van dit gebied, tevens
cultuurhistorische waarde als representant van de agrarische ontwikkeling in
het kleigebied.
Het complex heeft een hoge ensemblewaarde vanwege de prominente ligging
langs een doorgaande weg oostelijk van de bebouwde kom van Standdaarbuiten.
Het betreft één van de weinige nog vrij gaaf gebleven boerenerven in deze
streek. Het is van belang wegens de kwaliteit van de samenstellende
onderdelen, bestaande uit een herenhuis met voortuin, een koetshuis, een
forse schuur en diverse markante erfelementen (toegangsposten,
groenelementen, waaronder een aantal kastanjes westelijk op het erf).
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Koetshuis (G) | Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen | Opslag | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Molendijk | 7 | – | 4758 SB | Standdaarbuiten | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | I | 395 | – | Standdaarbuiten |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1880 | 1880 | Betreft koetshuis | vervaardiging |