Omschrijving

De Rooms Katholieke KRUISBASILIEK bestaat uit een driebeukig schip met een transept, koor, driezijdige absis en twee zijkapellen. Tegen de zuidelijke eindgevel van het dwarsschip staat de sacristie. Aan de voorzijde een vierkante toren met ingang en uurwerk. Voor de linker zijbeuk een zeszijdig traptorentje.

De kerk is opgetrokken in rode baksteen onder een samengesteld zadeldak met leien in Maasdekking en een overstekende goot. In het dak van de sacristie en de absis zijn kleine dakkapellen geplaatst. De toren heeft een grote spits met leien in Maasdekking en vier kleine spitsen op de hoeken. De gevels zijn geleed door zich verjongende steunberen met daartussen spitsboogvensters. Ook de galmgaten in de toren, de spaarvelden, de entree en de grotere vensters zijn afgesloten door spitsbogen. In de toren een klokkenstoel met drie moderne (niet beschermde) klokken en een klok van een anonieme gieter, 1456, diam. 55 cm.

De onderbouw van de kerk is blind met uitzondering van de ingang. Boven een waterlijst zijn de vensters aangebracht. In de eindgevels van het transept en in de voorgevel van de toren zijn grote vensters aangebracht. Boven de vensters in het dwarsschip zijn de geveltoppen geleed door spitsboogvormige spaarvelden.

De ingang, midden in de voorgevel, bestaat uit een opgeklampte dubbele houten deur met een bovenlicht onder een tudorboog. In het tussenlid van de kerk naar de pastorie zijn kleine spitsboogvensters geplaatst.

De sacristie is opgetrokken onder een schilddak met leien in Maasdekking en heeft rechtgesloten vensters onder spitsboog bovenlichten met gemetselde traceringen.

Het interieur van de kerk is overkluisd door kruisribgewelven op vierkante kolommen. De muren en boogvelden zijn gepleisterd, de kolommen en ribben niet. De oorspronkelijke tegelvloer is nog aanwezig. Verder zijn onder meer bewaard gebleven: het oorspronkelijke bankenplan met banken; het gebeeldhouwde hoogaltaar van zandsteen, marmer en gegoten brons; de gebeeldhouwde preekstoel van marmer, zandsteen en smeedijzer; de communiebank van zandsteen en marmer; zeven houten gepolychromeerde heiligenbeelden; één gepolychromeerd heiligenbeeld van steen; het gebrandschilderde glas-in-lood; het overstekende houten orgelbalkon; het (niet beshermde) orgel- en de orgelkas en de kruiswegstaties bestaande uit olieverfschilderijen op koper.

Waardering

De Rooms Katholieke is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853

- als representatief voorbeeld van een neogotische kerk

- als hoogtepunt in het oeuvre van H. Kroes

- als onderdeel van het harmonieuze ensemble dat de kerk met de pastorie vormt

- vanwege de beeldbepalende ligging in Boerhaar

- vanwege de gaafheid van het exterieur en met name het interieur