Boerhaar 43, Wijhe
Omschrijving
PASTORIE met aangebouwd koetshuis. De PASTORIE is opgetrokken over twee bouwlagen op een (vrijwel) vierkante plattegrond onder een afgeknot schilddak met leien in Maasdekking, pironnen op de hoeken en een overstekende goot op klampen. Aan de linkerkant (N) verbindt een tussenlid de pastorie met de kerk, aan de achterkant (O) verbindt een tussenlid de pastorie met een koetshuis. De gevels van de pastorie zijn boven een donkerrode gemetselde plint opgetrokken in rode baksteen en geleed door rechtgesloten vensters met achtruits bovenlichten onder gepleisterde lateien. Op de hoogte van de lateien zijn sierlagen in donkerrode baksteen aangebracht. Boven de lateien op de begane grond zijn ontlastingsbogen gemetseld. Voor het rechter deel van de voorgevel (W) is op een rechthoekige erker een balkon gecreëerd. In de rechter zijgevel (Z) bevindt zich in een portiek met drie lichtspleten de ingang. Boven de voorgevel en rechter zijgevel zijn dakkapellen met drie zesruitsvensters en een overstekende goot op klampen aangebracht.
Het KOETSHUIS is opgetrokken over één bouwlaag op een rechthoekige plattegrond onder een schilddak met leien in Rijndekking, pironnen op de hoeken en een overstekende goot op klampen. Boven de getoogde inrijdeur met zesruits bovenlicht in de zuidelijke gevel is de goot opgelicht om een luik met twee vierruits kozijnen aan te brengen.
In de pastorie zijn onder meer de indeling, de tegelvloer in de hal en enkele kamers nog in de oorspronkelijke staat.
Waardering
De pastorie is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:
- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853
- als representatief voorbeeld van een eigentijds vormgegeven pastorie
- als onderdeel van het harmonieuze ensemble dat de pastorie met de kerk vormt
- vanwege de beeldbepalende ligging in Boerhaar
- vanwege de gaafheid van het ex-, en interieur
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Rooms Katholieke KRUISBASILIEK met PASTORIE, in 1913 en 1912 voltooid door aannemer Geerts (Boerhaar) naar een neogotisch ontwerp van de architect H. Kroes. De kerk is gebouwd ter vervanging van een kerk uit 1811-1819. Het Christusbeeld voor de kerk stamt uit 1940. Zoals gebruikelijk is de pastorie in een meer eigentijdse en zakelijke stijl ontworpen. Pastorieën werden als wereldlijke gebouwen beschouwd ten opzichte van kerken.
Zowel in de kerk als pastorie is het interieur grotendeels gaaf gebleven.
Het stenen gepolychromeerde beeld van H. Gerardus van Majella uit 1922, de preekstoel uit 1925 en het hoofdaltaar uit 1929 zijn afkomstig uit het atelier J.P. Maas. De gepolychromeerde houten beelden uit de periode 1920-1925 zijn toegeschreven aan atelier Mengelberg (Utrecht). De gebrandschilderde ramen in de absis, Jozefkapel, Mariakapel en het zuidelijke transept uit de periode 1919-1925 zijn toegeschreven aan Otto M.M. Mengelberg (Utrecht). Die in de sacristie, het noordelijke transept en in de westwand uit de periode 1925-1941 aan W.M.M. Mengelberg (Utrecht). De gebrandschilderde ramen in de zijbeuken en doopkapel uit de periode 1948-1950 zijn van de hand van J. Schoenaker (Oldenzaal). De kruiswegstaties zijn afkomstig uit Wiedenbrück (Westfalen) van H.Repke. Het (niet beschermde) orgel is in 1923 door de Vereenigde Kerkorgelfabrieken (Aalten) hersteld en van mechanisch orgel omgebouwd tot pneumatisch orgel. De orgelkas moet daarna zijn gefabriceerd door een andere firma. Van drie van de vier luiklokken is bekend door wie ze zijn geschonken: 1 door de parochianen, 1 door A.Jorink en 1 door Marie Agnes van Schooten. Van de laatstgenoemde is jaartal en bouwer bekend: 1927 en Petit en Fritsen. Deze drie klokken vallen niet onder de bescherming. De vierde klok dateert uit 1456.
Omschrijving
De Rooms Katholieke kruisbasiliek en pastorie vormen het hart van Boerhaar. Ze staan naast elkaar achter een voorplein aan de hoofdstraat door de dorpskern. Voor de kerk staat een Christusbeeld. Rondom de kerk is sprake van een eenvoudige tuinaanleg. Daaraan grenst achter de kerk een eenvoudige begraafplaats die voor de bescherming van ondergeschikt belang is.
Waardering
Het complex met de Rooms Katholieke kruisbasiliek en pastorie is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:
- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853
- als representatief voorbeeld van een neogotische kerk en een meer eigentijds vormgegeven pastorie
- als hoogtepunt in het oeuvre van H. Kroes
- vanwege de hoge ensemblewaarde van het complex
- vanwege de beeldbepalende ligging in Boerhaar
- vanwege de gaafheid van het exterieur en met name van het interieur van kerk en pastorie
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Pastorie(F) | Religieuze gebouwen | Kerkelijke dienstwoning | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boerhaar | 43 | – | 8131 SV | Wijhe | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | E | 3734 | – | Wijhe |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1912 | 1913 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Kroes, A ; Overijssel | architect / bouwkundige / constructeur | – |