Inleiding

Het ten behoeve van de Westlandsche Stoomtramweg-Maatschappij (WSM) omstreeks 1912 gebouwde TRAMSTATION is een tastbaar overblijfsel van de WSM, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de economische bloei van het Westland. Onder leiding van D.P. van Ameyden van Duym werd de WSM vanaf 1881 uitgebreid en aangesloten op het spoornet, hetgeen een betere afzet mogelijk maakte voor de tuinbouwproducten. Later ging het vervoer van land- en tuinbouwproducten over de weg en raakte het tramstation, alsook de bewaard gebleven trambrug in onbruik. Het station dat in detaillering vergelijkbaar is met het station van de WSM in Naaldwijk (1907), is gebouwd in een Eclectische stijl met elementen uit de Chaletstijl en de Art Nouveau. De overkapping van de wachtkamer naar het perron is verdwenen. Het interieur is nog geheel intact met als pronkstuk de Jugendstil wachtkamer.

Tegenwoordig is een trammuseum in het station gevestigd.

Omschrijving

Op een onregelmatige plattegrond, in grauw bakstenen kruisverband opgetrokken tramstation onder zadeldaken met rood geglazuurde, platte Friese pannen gedekt. De overkragende zadeldaken hebben windveren, een makelaar en een sierspant. Langs de dakranden houten bakgoten op gesneden consoles. In de schoorstenen decoratief gebruik van gele verblendsteen. In het metselwerk van de gevels gele verblendsteen sierbanden, rode verblendsteen strekken en een geglazuurde afgeschuinde plint. De kozijnen hebben bewerkte hardstenen lekdorpels. Het meest voorkomende type kozijn in het pand is een samengesteld kozijn, twee- of driedelig met zesruits bovenlichten in de vaste ramen en schuiframen, onder een ongelijke drieruits roedeverdeling.

In de zuidelijke voorgevel met middenrisaliet, links dubbele glasdeuren met bovenlicht naar de wachtkamer, in de risaliet een samengesteld kozijn met centraal een raam op de plek van de tegenwoordig dichtgemetselde deur. De drempel is nog aanwezig. Boven het kozijn een tegeltableau met de naam 'Schipluiden'. In de zijkanten van de risaliet een drieruits staand venster. Ter rechter zijde van de risaliet dubbele deuren onder een vierruits bovenlicht.

De oostelijke gevel heeft een zesruits venster en een samengesteld kozijn als in de voorgevel.

De noordelijke achtergevel, in het midden licht risalerend, heeft links een glasdeur met zesruits bovenlicht geflankeerd door twee smalle zesruits vensters. In het midden een kruiskozijn met dezelfde roedeverdeling als in de voorgevel. Rechts een vergelijkbaar kozijn met drie ramen, maar getoogd.

In de westelijke zijgevel eenzelfde getoogd raam onder een vierruits zolderraam.

Het interieur heeft in de wachtkamer een lambrisering met rijke Jugendstilmotieven, een schouw met kachel en tegels, stucplafond en zitbank. In de keuken een omtimmerde schouw met lijstwerk en consoles, de oorspronkelijke keukenkast met glasdeuren, vloertegels en betegelde lambrisering.

Waardering

Het tramstation is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als overblijfsel van de historische infrastructuur van het Westland en de plaats in de ontwikkeling van het Nederlandse streekvervoer, en vanwege de betekenis in de sociaal-economische geschiedenis van het Westland.

Het tramstation is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde gelegen in de typologie, de detaillering en het zeldzame, gave interieur.

Het tramstation is gaaf in hoofdvorm en in onderdelen.