Inleiding

WOONHUIS 'De Groene Hoek', gebouwd in 1920 in de trant van de Interbellum-architectuur met invloeden van de Engelse landhuisstijl, onder meer in de toepassing van de vlinderplattegrond, naar een ontwerp van de architect A.H. Wegerif (1888-1963). De opdrachtgever was de houthandelaar dhr. Van Es-Gips. Het vrijstaande huis staat in de negentiende-eeuwse schil van Dordrecht op een bijzondere plek op een hoek bij het Merwesteynpark, waar de Oranjelaan de Groenedijk ontmoet. Het pand is omgeven door een gemetseld bordes.

NB In 1996 is de kaplaag afgebrand. De huidige kaplaag is op basis van het originele ontwerp gerestaureerd door architecten Rouw en de Kock.

Omschrijving

Het gehele woonhuis is onderkelderd zodat de begane grondlaag aanmerkelijk hoger ligt dan het maaiveld. De symmetrische woning heeft een vlindervormige plattegrond en twee bouwlagen met een houten kaplaag onder met een riet gedekt overstekend dak dat bestaat uit twee op elkaar aansluitende schilddaken. Op de nokvorsten liggen pannen. De gevels zijn opgetrokken in donkerbruine baksteen en zijn op de verdieping gedeeltelijk voorzien van een verticale, houten beschieting. De rechthoekige vensters hebben houten kozijnen met meerruits ijzeren ramen voorzien van ijzeren roeden, en zijn aan de bovenzijde voorzien van rollagen. De kozijnen hebben brede, houten omlijstingen.

De symmetrische voorgevel heeft twee schuin uitlopende vleugels met in het midden een teruggerooid gevelvlak, waarachter de hal is gesitueerd, met een venster en twee terrasdeuren. Beide vleugels bestaan uit een brede erker met afgeschuinde zijden met in de voor- en zijgevel twee vensters, en in de terraszijde één venster. De linker erker heeft bovendien een terrasdeur. De erkers hebben een plat dak met balkon met dichte borstwering met verticale beschieting en zijn voorzien van een glasdeur en twee vensters. Tussen de balkons zijn vier vensters geplaatst in een gevelvlak dat deels het terras overluifeld. In de kap bevinden zich op beide hoeken een dakkapel met tweeledig venster en in het midden een rondboogvormig ijzeren raam met radiale roedenverdeling.

In de rechter zijgevel de zware voordeur met geheng geplaatst in een brede, houten omlijsting met ijzeren ankers. De entree is voorzien van een glazen luifel met gietijzeren dragers en een ijzeren trekbel. De deur heeft een achthoekig deurraampje en is bereikbaar via gemetselde treden en bordes en heeft een hardstenen drempel. Rechts van de deur een in reliëf gestucte gevelsteen met een afbeelding van een dennenboom en de vermelding "De Groene hoek, 1920". Links een smal venster met glas-in-lood met plantenmotieven, voorts twee grotere vensters en op de hoek twee erkervensters. De verdieping heeft boven de entree een driedelig venster. In de vertikale beschieting van de verdieping zijn twee vensters uitgespaard.

De linker zijgevel heeft twee erkerramen, twee smalle vensters met glas-in-lood met plantenmotieven, een keukenvenster en een kolenluik. Op de verdieping is een tweedelig venster geplaatst.

De achtergevel heeft een keukendeur, bereikbaar via een gemetselde trapje, met een glasluifel. Rechts naast de deur bevindt zich een venster en links ervan vier. De verdieping bevat drie vensters.

In het interieur van de woning een ruime hal die de middenas van de symmetrische plattegrond vormt en die aan de voorzijde toegang biedt tot twee woonvertrekken en aan de achterzijde tot het trappenhuis met aangrenzende vestibule. De woning heeft de originele plavuizen, diverse gemetselde schouwen, houten lambrizeringen met Art Déco decoraties en balkenplafonds. In de hal een zware deur met gehengen, ingebouwde banken en in de gehele woning diverse ingebouwde kasten. Het linker woonvertrek heeft een schouw die is betegeld met Delfts Blauwe tegels; in het rechter vertrek staat een schouw met de originele stalen mantel. De kelder bevat troggewelven, houten provisiekasten en een kolenhok.

Waardering

Het vroeg twintigste-eeuwse woonhuis 'De Groene Hoek' is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde.

- Het woonhuis is van cultuurhistorisch belang als een representatief voorbeeld van een woonhuis voor de gegoede burgerij uit het interbellum.

- Het woonhuis is van architectuurhistorisch belang vanwege de kwaliteiten van het ontwerp en de toepassing van de vlinderplattegrond, de detaillering en de materiaaltoepassing, vanwege de samenhang tussen in- en exterieur, en als een representatief werk uit het oeuvre van een vooraanstaand Nederlands architect.

- Het woonhuis heeft stedenbouwkundige en ensemblewaarde door de prominente situering aan het kruispunt van de Oranjesingel en de Groenendijk en door de visuele samenhang met de nabijgelegen rietbekapte woonhuizen aan het Merwesteynpark.

- Het woonhuis is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van in- en exterieur.