Inleiding

De ambachtelijke DISTILLEERDERIJ annex SLIJTERIJ werd in 1872 door Simon Rutte gevestigd in het pand aan de Vriesestraat. In 1903/1905 werd de winkelpui in de stijl van de Art Nouveau geplaatst in opdracht van dezelfde Simon Rutte.

De slijterij werd in 1964 voorzien van een in hout en houtsnijwerk uitgevoerd winkelinterieur in de stijl van de Hollandse Neo-Renaissance. Het glas-in-lood in de bovenlichten in de zijgevel van het hoofdvolume zijn van de hand van Hein Lamoen.

De distilleerderij ligt binnen het beschermd stadsgezicht van Dordrecht, met de winkelpui aan de Vriesestraat en de linker zijgevel langs de Stoofstraat. De distilleerderij bestaat langs de Stoofstraat uit verschillende panden die onderling verbonden zijn. De laatste aanbouw aan de Stoofstraat/hoek Kromme Elleboog is onlangs gerealiseerd en komt niet in aanmerking voor bescherming van rijkswege.

Omschrijving

De distilleerderij/slijterij is samengesteld uit verschillende panden die onderling met elkaar verbonden zijn. Het hoofdvolume staat met de voorgevel naar de Vriesestraat gericht en is opgetrokken vanuit een vrijwel rechthoekige plattegrond. Dit hoofdvolume telt drie bouwlagen onder een met rode Hollandse pannen gedekt zadeldak. Achter het hoofdvolume, met een zijgevel langs de Stoofstraat, staat een lager tweelaags volume onder zadeldak, dat eveneens met rode Hollandse pannen is gedekt. Links daarnaast staat een dwars geplaatst volume, met de gevel naar de Stoofstraat gericht, van twee bouwlagen en een zolderverdieping. Dit pand heeft een met rode Hollandse pannen gedekt zadeldak. De verschillende bouwvolumes zijn opgetrokken in baksteen.

De voorgevel (zuidwest) is symmetrisch ingedeeld en bestaat uit de winkelpui en een bovengevel in blokpleisterwerk. De winkelpui is opgetrokken in hardsteen, wit geglazuurde verblendsteen, hout en glas en wordt in een liggende ellipsboogvorm afgesloten tussen twee penanten.

De entree bevindt zich in het midden en wordt gevormd door een houten deur waarin facetglas is aangebracht tussen gebogen regels en stijlen. Boven de deur een bovenlicht. Aan weerszijden van de deur bevinden zich de etalageramen in een houten kozijn. De onderramen en de glas-in-lood bovenlichten van het etalageraam zijn in de hoeken naast de deur voorzien van een gebogen stijl. De bovenzijde van het etalageraam volgt de vorm van de liggende ellipsboog. De etalageramen rusten op een hardstenen plint waar spaarvelden in zijn aangebracht. De plint onder de penanten en de hardstenen gedeelten aan weerszijden van het etalageraam zijn voorzien van florale motieven, die door een zwarte invulling worden geaccentueerd. De penanten zijn iets uitgemetseld in verblendsteen en hebben een rondboogvormige hardstenen bekroning, waar weer een floraal motief met zwarte invulling in is gemaakt. De gevel boven de winkelpui wordt afgesloten door een houten kroonlijst. Op de eerste verdieping zijn twee vensters aangebracht met dubbele openslaande ramen en een glas-in-lood bovenlicht. De tweede verdieping is voorzien van twee vierruitsvensters.

De linker zijgevel (noordwest) van het hoofdvolume is voorzien van een blokpleisterlaag. Aan de linkerkant zijn op de begane grond drie glas-in-lood schuifvensters aangebracht, die bestaan uit een vierruits raam onder een tweeruits bovenlicht. Voor de vensters zijn tralies aangebracht. Op de verdieping twee vensters als op de begane grond, maar voorzien van een geprofileerde middenstijl. Op het dak staan twee gemetselde schoorstenen en boven de vensters van de verdieping is een houten dakkapel geplaatst. Op de gevel is in de rechter bovenhoek een tekst geschilderd in zwarte letters op een witte ondergrond, die meldt: "S.A. RUTTE & ZOON. DISTILLEERDERIJ. LIKEURSTOKERIJ".

Links naast het hoofdvolume staat een lager pand met een gevel van schoon metselwerk in gele baksteen, die wordt afgesloten door een houten gootlijst op klossen. In deze gevel aan de rechterkant twee paneeldeuren, waarbij het deurkozijn van de linkerdeur iets getoogd is. Beide deuren hebben een tweeruitsbovenlicht die onder bakstenen strek staat. In het midden van de gevel op de begane grond een venster voorzien van tralies. Boven dit venster op de verdieping een vierruits schuifraam met tweeruits bovenlicht. Aan de linkerkant van de gevel op de begane grond een niet-originele dubbele openslaande houten deur. Daarboven is op de verdieping ook een dubbele openslaande deur aangebracht, waarbij in iedere deur een ruit is gezet. Voor de deuren bevindt zich een ijzeren rek met een versiering van wijnranken. Rechts naast de deuren op de begane grond is in het metselwerk een rode bakstenen boog gemetseld. De boog heeft hardstenen aanzetstenen.

Links naast dit pand het volume met de nok haaks op de steeg. Deze gevel is eveneens opgetrokken in gele baksteen en is voorzien van een tuitgevel met een vlechting in de top. Op de begane grond geeft een dubbele, openslaande, houten lattendeur toegang tot het pand. De deur heeft een bovenlicht en staat onder een latei. Op de verdieping een achtruitsschuifraam met een vierruitsbovenlicht. In het midden van de tuitgevel voor de zolder, een vierruitsvenster.

In het interieur zijn nog enkele originele onderdelen aanwezig, zoals paneeldeuren, geprofileerde deurkozijnen, een balkenplafond met korbelen in het volume met de tuitgevel en oude plavuizenvloeren. In het pand achter het hoofdvolume staan originele distilleerketels.

Waardering

De distilleerderij annex slijterij is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde, de architectuurhistorische waarde en de ensemblewaarde.

- Het pand heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een ambachtelijke distilleerderij uit de late negentiende eeuw, en vanwege het feit dat dit familiebedrijf al meer dan een eeuw op deze plek in Dordrecht is gevestigd.

- Het pand heeft architectuurhistorische waarde en typologische waarde als voorbeeld van een gave winkelpui in de stijl van de Art Nouveau en als voorbeeld van een kleinschalig en vrij gaaf bedrijfspand.

- Het pand heeft ensemblewaarden vanwege de samenhang tussen de verschillende panden en vanwege de beeldbepalende ligging op de hoek van de Vriesestraat en de Stoofsteeg.

- Het pand is van belang vanwege de redelijke mate van gaafheid in hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik, met name van de winkelpui.