Rietlandpark 371, Amsterdam
Omschrijving
Uit 1920-1923 daterend, voormalig ONTSMETTINGSGEBOUW (4), onderdeel van het complex van de Koninklijke Hollandse Lloyd naar ontwerp van E. Breman, ter quarantaine en ontluizing van landverhuizers, in oorsprong verbonden met het Lloyd-hotel en voorzien van een binnentuin. Thans resteert nog de hoofdvleugel aan oostzijde. De ordening van de verschillende sanitaire vertrekken en verblijfsruimten in het inwendige van het ontluizingsgebouw was volledig onderworpen aan de scheiding tussen 'vuil' en 'schoon'. De vleugel is gebouwd op een nagenoeg rechthoekig grondplan en heeft boven het souterrain een hoofdverdieping, twee verdere verdiepingen en een kapverdieping, en wordt gedekt door een zadeldak met rode pannen. Op de dakschilden bevinden zich twee series van vier dakkapellen met meervoudig gelede vensters en met driezijdige top. In staand verband gemetselde gevels en donker trasraam met vensteropeningen naar het souterrain. De voor- en achtergevel (N en Z) aan de kopse zijden hebben temidden van hoog opgaande spaarvelden tripartite vensterpartijen met zesruits ramen en verticaal metselwerk en gemetselde stijlen. Achter de vensters bevonden zich de trappenhuizen. Aan de noordzijde bevindt zich de eenvoudige toegang met stoep en met gemetselde en geprofileerde omkadering met natuurstenen accenten. Dubbele houten paneeldeur. De geveltoppen hebben herhaalde ojiefvormen en halfronde afsluiting. Aan de noordgevel een hooggelegen hijsraam met metalen wering. De zijgevels (O en W) hebben bij de hoeken met de kopse gevels hoger opgetrokken muurwerk met smalle vensters. De zijgevels zijn verder negen traveeën breed met vensters met drieruits verticale geleding; de vensters van de hoofdverdieping van de westelijk zijgevel zijn meervoudig geleed. In het midden bevindt zich hier een eenvoudige deur met bovenlicht, destijds toegang verlenend tot de binnentuin. Aan de noord- en zuidzijde van deze gevel bevindt zich nog de aanhechting van de verbindingsgangen naar het landverhuizershotel.
Waardering
Uit 1920-1923 daterend voormalig ontsmettingsgebouw, met resterende hoofdvleugel naar ontwerp van E. Breman van algemeen belang wegens cultuur-, architectuur- en sociaalhistorische alsook typologische waarde als kenmerkend voorbeeld van een vroeg twintigste-eeuws, utilitair dienstgebouw ten behoeve van de massale emigratie, uitgevoerd in een sobere, Duits georiënteerde expressionistische baksteen-architectuur. Tevens van belang wegens ensemblewaarde als historisch-functioneel onderdeel van het complex Koninklijke Hollandse Lloyd.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
0nleiding In 1915-1923 tot stand gekomen Lloyd-complex, aan de zuidzijde van de Oostelijke Handelskade, gebouwd in opdracht van de Nederlandse rederij 'De Koninklijke Hollandse Lloyd' naar ontwerp van architect E. Breman, in een Duits georiënteerde expressionistische trant. De Lloyd onderhield scheepvaartverbindingen met Zuid-Amerika (tot 1934). In 1937 werd het Lloydhotel bestemd als Huis van bewaring en van tralies voorzien.
Het complex bestaat van west naar oost uit de volgende onderdelen:
1. Kantoorgebouw (met vrijstaande rijwielbergplaats en hek), 1915 (1917), Oostelijke Handelskade 12 ;
2. Blok met woningen voor chefs en onderchefs van de Lloyd, 1917, Oostelijke Handelskade 14-32;
3.Landverhuizershotel/Lloyd-hotel, 1917-1920, Oostelijke Handelskade 34,34A;
4. Ontsmettingsgebouw, 1920-1923 Oostelijke Handelskade 34B;
5. Blok met woningen voor vaste werklieden van de Lloyd, 1917, Oostelijke Handelskade 36 - 42;
6. Koffiehuis, 1916, Oostelijke Handelskade 44,44A.
In oorsprong waren alle bijbehorende voor- en zijhoven voor- en achtertuinen omgeven door expressionistische voetinghekken met tapse, geprofileerde pijlers.
Omschrijving
De verschillend vormgegeven gebouwen van de Koninklijke Hollandse Lloyd zijn alle opgetrokken in baksteen en - behalve het plat afgedekte kantoor - voorzien van pannen zadeldakken. Het voormalige landverhuizershotel neemt een bijzondere plaats in en werd gebouwd als tijdelijke verblijfplaats voor groepen (Oost-Europese) emigranten op weg naar Zuid-Amerika. Aan de oostzijde het latere ontsmettingsgebouw, waarvan alleen nog de oostvleugel resteert. De hoogte, omvang en decoratie verschillen per gebouw, afhankelijk van de oorspronkelijke functie, waarbij het hoge hotel het rijkst is gedetailleerd en het oostelijk woningblok het soberst is uitgevoerd, doch alle met geprofileerde spaarvelden en rechthoekige vensters met bovenlichten.
Waardering
Vroeg-20ste-eeuws complex gebouwen aan de Oostelijke Handelskade, in oorsprong ten dienste van de Koninklijke Hollandse Lloyd van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde, alsook typologische waarde, als kenmerkende herinnering aan de grootschalige scheepvaart-activiteiten rond de Amsterdamse haven uit het tijdperk van de oceaanreuzen. Tevens van sociaal-historische waarde als herinnering aan de massale emigratie van Oost-Europeanen naar Zuid-Amerika en voorts van belang wegens stedenbouwkundige- en ensemblewaarde, en de historisch-functionele relatie van de gebouwen onderling en met de omliggende havengebouwen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Badhuis | Cultuur, gezondheid en wetenschap | Gezondheidszorg | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rietlandpark | 371 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | Ja |
Rietlandpark | 373 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 375 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 377 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 379 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 381 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 383 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 385 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 387 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 389 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 391 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 393 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 395 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 397 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 399 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Rietlandpark | 401 | – | 1019 EM | Amsterdam | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 8264 | – | Amsterdam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1920 | 1923 | – | vervaardiging |