St. Theresia, Amsterdam
Inleiding
Voormalig ZUSTERHUIS St. Theresia (3), gebouwd als onderdeel van het COMPLEX Gerardus Majellakerk door architect Jan Stuyt, 1926. Het vrijliggende pand, in de rationalistische trant is ten opzichte van de kerk aan de noordzijde gesitueerd.
Het pand is met de brede gevel, die rechts licht risaleert, direct aan het trottoir gelegen. Links verbindt een hoge tuinmuur de gevel met de naast gelegen klaslokalen.
Omschrijving
Het langwerpige pand, dat evenwijdig aan de straat is gelegen heeft een samengesteld grondplan, telt twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een samengesteld omlopend, overkragend schilddak op gesneden klossen. Het dak kent een afgeplat deel en een hoger schilddak met de nokas dwars op de straat geplaatst. In de dakschilden komen aangekapte dakkapellen voor. De gevels zijn in baksteen (kruisverband) opgetrokken en ter hoogte van de plint voorzien van een omlopende sierband van rode baksteen voorafgegaan door een streklaag in rode baksteen. De vensters op de begane grond zijn alle door een natuurstenen latei, waarin uitgespaard een accoladeboog-versiering, recht gesloten; de vensters op de verdieping worden door een steens rondboog met uitgemetselde platte laag beëindigd. De vensters bevatten veelal stalen kozijnen (de ramen boven zijn voorzien van helder glas in lood) die rusten op natuurstenen lekdorpels.
De voorgevel heeft een terugwijkend linkerdeel van zes traveeën. Vijf traveeën zijn voorzien van gekoppelde vensters zoals hiervoor beschreven. In de op een na rechter travee bevindt zich een rondafgesloten portiek met siersmeedijzeren hekwerk, door terugliggende en uitgemetselde steens bogen geaccentueerd. De vleugel(stroken)deuren zijn voorzien van zwaar uitgevoerd beslag. Boven het portiek, gescheiden door een gevelsteen met tekst 'ZUSTERHUIS / ST. THERESIA', zijn drie kleine varianten van de rondboogramen op de verdieping aanwezig. Corresponderend met de muurdammen tussen de vensters komen in de dakschilden vijf dakkapellen voor met aangekapt zinken dakje, waarop een piron. Het rechterdeel van de gevel heeft op de begane grond vijf naast elkaar geplaatste raampjes onder een doorlopende natuurstenen latei zoals beschreven. Op de verdieping bevindt zich een rondboogvormig driestrooksraam van de kapel waarvan de kop het dakschild doorbreekt en het fries van siermetselwerk van gele en zwartgeteerde baksteen doorbreekt.
De linker zijgevel achter de hoge tuinmuur, heeft op de verdieping twee rondboogramen van het standaardtype en een dakkapel zoals eerder beschreven.
De achtergevel kent een wijkende middenpartij met in elk deel een samengesteld kozijn; op de verdieping komen de standaardtype ramen voor, drie aan elke zijde, maar in het midden zijn deze per paar gekoppeld. In het dakschild hierboven komen twee dakkapellen voor.
De rechter zijgevel bevat drie traveeën met gekoppelde rondboogvensters en een fries van siermetselwerk. Links op de begane grond, bevindt zich een vleugel(stroken)deur met beslag als in de voorgevel voorkomt. Het kozijn rust op hardstenen neuten en dito dorpel en bevat boven een drieruits bovenlicht. De ramen rechts zijn van het standaardtype evenals de vensters op de verdieping.
Waardering
Het voormalig zusterhuis St. Theresa uit 1926 is van algemeen belang wegens architectuurhistorische waarden. Tevens van cultuurhistorische waarde als illustratie van maatschappelijke ontwikkelingen binnen het katholicisme, waarbij kerkelijke en onderwijsgebouwen worden geconcentreerd. Tevens ensemblewaarde vanwege de architectonische, ruimtelijke en historisch-functionele relatie met de overige complexonderdelen.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex bestaande uit een voormalige KERK en vier SCHOLEN, een PASTORIE en een ZUSTERHUIS, gezamenlijk de R.K enclave rond de Gerardus Majellakerk vormend. De oorspronkelijke bestemming van de gebouwen was dienstig aan de maatschappij, geleid vanuit het rooms-katholiek gedachtengoed. Het complex is tot stand gekomen volgens een plan uit 1926, van de hand van architect Jan Stuyt (1868-1934). De kerk (centraalbouw met twaalfzijdig tentdak) is uitgevoerd in de Neo-Romaanse stijl. De bijgebouwen zijn ontworpen in rationalistische trant.
N.B. Het moderne pand, gelegen op de zuid-westelijke hoek (Ambonplein hoek Batjanstraat) waar zich indertijd ook een school heeft bevonden, komt niet voor rijksbescherming in aanmerking.
Omschrijving
Het complex, gelegen in het zuidelijke gedeelte van de Indische Buurt, wordt door de straten Ambonstraat, Obiplein, Batjanstraat en Halmaheirastraat ingesloten. Centraal ligt de voormalige kerk met hoog, twaalfzijdig tentdank met de ingang aan de korte westelijke zijde van het rechthoekig terrein. Het complex bevat de volgende onderdelen: 1: De Gerardus Majella KERK, centraal op het Ambonplein 61;63;65;67;69;71;73;75;77;79
2: noordwesthoek Ambonplein 55/Obiplein 2: PASTORIE/Vincentiushuis met tuinmuur
3: noordzijde Obiplein 14;16, ter hoogte van het koor: ZUSTERHUIS "Sint Theresia"
4: noordoosthoek Obiplein 18: MEISJESSCHOOL L.O.
5: oostzijde Halmaheirastraat 28: Pastoor Hesseveld L.O. SCHOOL (voormalige kinderbewaarplaats)
6: zuidoostzijde Halmaheirastraat 30: St. Vincentius voormalige U.L.O. JONGENSSCHOOL
7: zuidzijde Batjanstraat 13: SCHOOL.
Waardering
Het kerkelijk complex bestaande uit Gerardus Majellakerk en bijgebouwen, gebouwd in 1926 is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als kenmerkend voorbeeld van een vroeg-twintigste eeuws Rooms Katholiek complex, in rationalistische trant met neo-romaanse details. Het complex van de Gerardus Majellakerk heeft stedenbouwkundige ensemblewaarde vanwege het beeldbepalend silhouet van de prominent gesitueerde centraalbouw en de architectonische, historisch-functionele- en ruimtelijke relatie van de verschillende complexonderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Klooster | Religieuze gebouwen | Klooster, kloosteronderdl | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Obiplein | 14 | – | 1094 RB | Amsterdam | Zeeburg | – | Ja |
Obiplein | 16 | – | 1094 RB | Amsterdam | Zeeburg | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | W | 8759 | – | Amsterdam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1926 | 1926 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Stuyt, J. ; Stad Amsterdam | architect / bouwkundige / constructeur | – |